Tribune 08/2009 :: 65 blijft 65: door het ganse land!

65 blijft 65

65 blijft 65:

door het ganse land!

Ongewenst, onzinnig en onnodig acht de SP de verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar. Om dat standpunt kracht bij te zetten ging in juli de Zomertournee 65 blijft 65 van start in Velp en Aalten, in Gelderland. Daarnaast zetten lokale afdelingen het thema op de kaart.

Foto's: Rob Voss Tekst: Rob Janssen

Hij heeft een blitse zilvergrijze Fiddle-scooter, maar zijn leeftijd ligt ongetwijfeld boven de 65 jaar. Voorzichtig manoeuvreert hij op zijn hippe tweewieler langs Parfumerie Douglas. SP’er Johan van Ballegooij spreekt hem aan; of hij de petitie wil ondertekenen. “Nee”, antwoordt hij: “Jongeren zijn tegenwoordig steeds ouder voordat ze beginnen met werken. Dan kunnen ze ook wel wat langer doorgaan.” Hij brengt een vriendelijke groet, geeft een beetje gas en zoeft ervandoor.

Donderdag 30 juli, Roermond. De 65 blijft 65-Zomertournee doet Limburg aan. ’s Morgens werd Horst al aangedaan en ’s avonds is Venlo aan de beurt. Maar de zonnige zomermiddag is voor het Munsterplein in Roermond. Lokale SP’ers uit stad en omgeving krijgen ondersteuning van onder meer de Kamerleden Fons Luijben en Manja Smits en een driekoppige muziekband, die vandaag met de nieuwe SP-touringcar door Limburg kruisen.

“Doorwerken? Mot ich toch zelf weite!”

Al snel blijkt, dat de meneer met de Fiddle-scooter een minderheid vertegenwoordigt: de meeste mensen tekenen de petitie grif. Zoals het bejaarde echtpaar, waarvan de vrouw zegt: “Werken is tegenwoordig niets dan stress. Ik zet mijn handtekening voor de jongere medemens.” Maar wat vindt de jongere medemens er eigenlijk zelf van? Fons Luijben spreekt twee giechelende meiden aan van een jaar of 17. Of ze de petitie willen tekenen. “Teikene? Woarvuur?” Luijben legt het uit. “Mot ich toch zelluf weite, hoe lang ik straks blijf doorwerken?”, zegt een van de twee meiden. “Precies,” antwoordt Luijben, “als je dat zelf wil is er niks mis met doorwerken tot je 67e. Maar het moet niet verplicht worden.” De kalme uitleg van het Tweede Kamerlid komt aan: beiden tekenen de petitie.

Eerder dit jaar bracht een peiling van FNV Jong aan het licht dat de meeste jongeren tegen verhoging van de AOW-leeftijd zijn. FNV’ers Agnes Jongerius en Jeroen de Glas spraken in een opinie-artikel in de Volkskrant over ‘de mythe dat de voorgenomen bezuiniging op de AOW in het belang zou zijn van de jongere generaties’. Volgens hen schuift het kabinet een driedubbele rekening door naar de toekomst. Ook Manja Smits is de interesse van jongeren voor het thema opgevallen. “Ook zij maken zich zorgen over de toekomst.”

Een andere mythe is volgens SP-Kamerlid Paul Ulenbelt dat zware beroepen worden ontzien bij de verhoging van de AOW-leeftijd, zoals minister Donner beweert. “Het enige wat Donner zegt is dat er een uitzondering gaat gelden voor mensen die op het moment dat ze 65 jaar worden een zwaar beroep hebben en ook veertig jaar in een zwaar beroep hebben gewerkt. Deze uitzondering is een wassen neus. Vrijwel alle mensen die een zwaar beroep hebben zijn al voor hun 65e gestopt”, legt de SP’er uit. “Daar komt nog bij dat zijn voorstel een overgangsmaatregel is. Het geldt voor een paar achtereenvolgende jaren waarin mensen 65 worden. Na die overgangsperiode moeten ook de mensen met zware beroepen doorwerken tot 67. Dus zware beroepen worden niet ontzien.”

Om degenen met misschien wel het allerzwaarste beroep daarvan te doordringen, voerden SP’ers uit het hoge noorden op 27 juli actie bij het jaarlijkse Truckstar Festival in Assen. Tussen de blinkend opgepoetste Scania’s, DAF’s en Volvo’s trok dat zeker de nodige aandacht.

Ook opvallend: in Nijmegen droegen SP’ers hun boodschap aan de Vierdaagse-wandelaars uit met bedrukte t-shirts: ‘Doorlopen tot 67? Geen probleem! Doorwérken wel!’

Terug in Roermond. Het loopt tegen de klok van vijven. Fons Luijben is nog druk in gesprek met winkelend publiek, maar de rest neemt een korte pauze. Even een broodje, de spullen opruimen en dan weer de bus in, want Venlo wacht. En op het tourschema voor de weken daarna staan onder meer Hilversum, Deventer, Breda en Gorinchem.

Juist stijgende inkomsten

“Er worden twee argumenten gebruikt om de verhoging van de AOW-leeftijd te verkopen. De eerste is dat de arbeidsparticipatie van ouderen te laag is. Daar heeft Donner absoluut een punt. Er zijn echter ook ouderen die zich suf solliciteren, maar nergens een plek krijgen. Ligt dat aan de ouderen of aan de werkgevers? Op dit moment werken twee op de drie mensen tussen de 60 en 65 jaar niet. De overgrote meerderheid is afgedankt of arbeidsongeschikt. Als de AOW-leeftijd verhoogd wordt, zal dat alleen maar erger worden en wordt het tegendeel bereikt van het Utopia van Donner waarin ouderen massaal tot hun 67e werken. In plaats van voorstellen te doen om ouderen aan de slag te helpen, plaatst Donner 65-plussers in een uitzichtloze situatie. Wat het oplevert is onrust, minder zekerheid en vooral veel kansloze sollicitaties.

Het tweede argument is het spookbeeld van de onbetaalbare vergrijzing. Van nu tot 2040 verdubbelt het aantal gepensioneerden. Dat is juist, maar van 1980 tot nu is het aantal gepensioneerden ook al verdubbeld. We geven echter in 2009 als percentage van ons nationaal inkomen niet meer, maar juist minder uit aan de AOW dan in 1980. Dat komt doordat de AOW-uitkering niet is meegegroeid met de groei van de welvaart van de niet-gepensioneerden.

Niet alleen is het dus niet zeker dat de uitgaven aan de AOW stijgen door vergrijzing, maar de groeiende groep 65-plussers zorgt ook nog eens voor stijgende inkomsten uit belastingen over pensioenen. Uit cijfers bij de begroting voor 2009 (verstrekt door minister Donner) blijkt dat ook. Deze belastinginkomsten zijn ruim voldoende om het stijgende aantal AOW-uitkeringen te betalen. Daarom kan 65 maar beter 65 blijven.”

Alfred Kleinknecht (hoogleraar economie en lid van GroenLinks), Harrie Verbon (hoogleraar openbare financiën en lid van het CDA, Niek Stam (vakbondsleider Havens FNV Bondgenoten), Agnes Kant (fractievoorzitter SP) en Paul Ulenbelt (Tweede Kamerlid SP) - Volkskrant 23-06-09