Tribune 07/2008 :: Analyse - Harry van Bommel juicht om Iers tegendoelpunt

Analyse

Harry van Bommel juicht om Iers tegendoelpunt

Nederlanders mochten niet naar het stemhokje om zich uit te spreken voor of tegen het Verdrag van Lissabon; zeg maar de verkapte Grondwet van de Europese Unie. De Ieren wél. Zij zeiden ‘nee’ tegen het verdrag. Harry van Bommel is het volmondig met hen eens.

Tekst: Anthonie Vermeer Foto: Bas Stoffelsen

Heb je het Verdrag van Lissabon geheel gelezen?

“Ja, dat kost ruim een dag. 95 procent is gelijk aan de tekst van de afgewezen Grondwet.”

Wat is nou het bezwaar tegen het verdrag?

“Dit verdrag is een enorme stap in de federalisering van Europa. De lidstaten verliezen het vetorecht over tal van zaken. Dat betekent dat we ongewenst beleid op gebied van justitie, asielrecht of binnenlandse zaken niet meer kunnen tegenhouden. Daarnaast zouden we een Europese minister van Buitenlandse Zaken krijgen én een Europese president. Zo komen er meer instituten tussen de politici en de burgers te staan. In zo’n nieuwe situatie krijgen de grotere landen het voor het zeggen.”

Nou en?

“Dat zou zeer ongunstig zijn, want ons land en andere kleine landen zullen het onderspit delven. De democratie verliest dan. Het draagvlak voor Europa zal verdwijnen, want wie vertegenwoordigt de burger dan nog? De dominantie van Europa zal over van alles en nog wat gaan. Daarom moet het goedkeuringsproces van het verdrag worden gestopt.”

Het kabinet en de regeringspartijen hebben daar vast geen zin in.

“Nee. Van meet af aan hebben ze geprobeerd discussie over dit Europese verdrag te voorkomen. In tegenstelling tot verschillende andere landen, heeft de Nederlandse regering bijvoorbeeld verzuimd om met een publieksversie van het Verdrag van Lissabon te komen.”

Het woord ‘ratificatieproces’ suggereert een stappenplan, dus niet zomaar even een handtekening zetten?

“Elk afzonderlijk parlement van álle 27 EU-landen moet instemmen. Dat is het proces. Daarmee vindt men dat is voldaan aan de democratische voorwaarde dat de volkeren van Europa ‘ja’ zeggen. Maar aan hen wordt niets gevraagd, behalve dan in Ierland. De Ieren zeiden ‘nee’, maar Nederland en de andere landen willen doordenderen.”

Allemaal? Dus het Ierse ‘nee’ is goud waard?

“Op zich wel. Maar de andere regeringen respecteren het niet en zetten de Ieren nu onder druk met het argument dat alleen zij dwarsliggen. Uiteraard zal de SP Ierland blijven steunen en aanmoedigen om niet te zwichten voor die druk.”

Maar hoe moet het dan wél met Europa?

“Laat Europa zich alleen bemoeien met de werkelijk grensoverschrijdende kwesties. Dus wél milieu, klimaat, internationale criminaliteitsbestrijding. Maar niet de subsidiëring van fietspaden in Drenthe, steun voor de bouw van jachthavens in de polder of het sponsoren van een reclamespotje voor kip, zoals nu gebeurt. Denk je dat de belastingbetaler erop zit te wachten om te dokken voor de lobby van de kipindustrie? De echt internationale zaken kunnen worden aangepakt in samenwerkingsverbanden van soevereine staten.”

In de Eerste Kamer heeft de SP niet minder dan 105 vragen aan de regering voorgelegd. Al iets op gehoord?

“Nog niet. Het lijkt me dat de regering er de handen vol aan zal hebben om met deugdelijke antwoorden te komen. Dat zal inderdaad nog wel even duren en eerder kan het parlement niet instemmen met ratificering.”

Hoe nu verder?

“Eerst goed naar de Ieren luisteren. Ik hoop dat ze volharden in hun ‘nee’ en dat daardoor alsnog een eerlijke discussie ontstaat over de toekomst van Europa. Dat moet dan wel een discussie worden waar de bevolking in betrokken wordt. Anders is er geen draagvlak voor Europa.”

Is hiermee voorlopig even alles gezegd over het Verdrag van Lissabon?

“Eén ding wil ik nog kwijt. Ik vind het nog steeds erg dat de PvdA gedraaid is en geen steun verleend heeft aan mijn initiatiefwetsvoorstel voor een referendum. Het ontbreken van draagvlak voor hoe de EU nu te werk gaat, is groter dan het lijkt. Dat is een aderlating voor de democratie.”