Tribune 11/2006 :: Actueel - SP-verkiezingsprogramma: solide op korte en lange termijn

Tribune, november 2006

Actueel

SP-verkiezingsprogramma: solide op korte én lange termijn

Tekst Rob Janssen Foto Suzanne van de Kerk

‘Een beter Nederland, voor hetzelfde geld’ is houdbaar, haalbaar en betaalbaar. Dat kan geconcludeerd worden uit de doorrekening door het Centraal Plan Bureau, die op 26 oktober gepresenteerd werd. De CPB-rekenmeesters namen de economische effecten van de verkiezingsprogramma’s van acht partijen onder de loep. De SP kwam daarbij uitstekend uit de bus. Aan het woord is Ewout Irrgang, financieel-economisch specialist van de SP-Kamerfractie.

“Dit is tot nu het beste verkiezingsprogramma van de SP”, stelt Ewout Irrgang onomwonden. En daarmee doelt het SP-Kamerlid niet alleen op de partijpolitieke eensgezindheid waarmee ‘Een beter Nederland, voor hetzelfde geld’ tijdens het congres op 7 oktober werd vastgesteld. Want de doorrekening van het CPB toont aan, dat uitvoering van het SP-verkiezingsprogramma leidt tot een comfortabel begrotingsoverschot (0,7 procent van het Bruto Nationaal Product in 2011), een daling van de werkloosheid, groei van de economie en stijging van de koopkracht. Irrgang: “Grof gezegd komt het erop neer, dat wij geld verschuiven naar posten die wij belangrijker vinden dan waaraan het nu besteed wordt. Zo snijden wij onder meer in defensie en investeren we juist in onderwijs en zorg. Toegegeven, we geven iets meer uit dan het CDA of de VVD. Maar bij ons gaan de minima er tien procent op vooruit, werkenden met een laag inkomen zelfs dertien procent. Ook de middeninkomens profiteren. Twee keer modaal profiteert een stuk minder, maar komt niet in de min. Het CPB heeft berekend dat onze plannen een flink begrotingsoverschot opleveren in 2011. Met andere woorden: we leven niet op de pof.”

Hoe wil de SP eigenlijk gaan bezuinigen op defensie? Irrgang: “De meeste ruimte voor bezuinigingen zit in materieel. De JSF willen we niet. Kruisraketten en ander agressief oorlogsmateriaal evenmin. Ook kan bespaard worden op personeel via afvloeiing. Kijk, het punt is dat Nederland in feite nog steeds een krijgsmacht heeft, die toegespitst is op de Koude Oorlog. Zoveel tankbatallions hebben we niet meer nodig. We kunnen onze defensietaken veel goedkoper uitvoeren.”

“In tegenstelling tot de drie grote partijen heeft de SP onder druk van het CPB geen enkel plan hoeven terugtrekken”

Maar volgens het CPB scoort de SP minder goed dan de andere partijen als het gaat om de financiën op langere termijn. Volgens Ewout Irrgang is het echter van belang om het begrip ‘lange termijn’ goed te definiëren. “Kijk je tot 2011, dan heeft de SP een overschot op de begroting. Een doorkijkje naar de iets langere termijn laat inderdaad zien dat het structurele begrotingssaldo bij ons wat magerder uitvalt. Maar op de écht lange termijn – en dan praat je over pakweg het jaar 2040, wanneer de gevolgen van de vergrijzing het meest merkbaar worden – dan doet de SP het juist wel heel goed.”

Overigens vindt het CPB dat geen enkele partij in haar verkiezingsprogramma voldoende rekening houdt met de stijgende kosten van de vergrijzing. Irrgang vindt dat standpunt ietwat “overdreven”. “Het CPB is tamelijk fundamentalistisch op dat gebied. Het stelt eenvoudigweg dat de vergrijzing tot kosten leidt en redeneert vervolgens dat Nederland de boot in gaat als de komende vier jaar niet bezuinigd wordt om al die kosten volledig op te vangen. Paniekvoetbal, als je het mij vraagt. Je kúnt die kosten niet allemaal binnen vier jaar opvangen. Beter is dat je verstandig beleid voert. Dat kan door het structurele begrotingsoverschot te laten oplopen, zodat je straks een aardig potje hebt om de kosten van de vergrijzing op te vangen.”

Wat de SP wil, is dus haalbaar en betaalbaar. Is met ‘Een beter Nederland, voor hetzelfde geld’ nu definitief afgerekend met het spreekwoordelijke gat in de hand bij links? “Ach, dat is jarenlang ontzettend overdreven. Die mythe is ooit begonnen, toen het kabinet Den Uyl een begrotingstekort had van één procent. Dat dat tekort onder Wiegel en Van Agt alleen maar is gestegen, daar hoor je nooit iemand over. Dus wat nou gat in de hand bij links? Wat dat betreft is het trouwens interessant om te zien, hoe juist de grote partijen zich onlangs overschreeuwden met allerlei prachtige plannen. Maar na de CPB-doorrekening moest de VVD gaan sleutelen aan haar plan voor gratis kinderopvang, had de PvdA zich danig verrekend met het snijden in overheidsbureaucratie en het CDA ging nat met zijn bezuinigingen in de zorg. Terwijl onze berekeningen klopten en wij van het CPB geen enkel plan hoefden te wijzigen. Dat zegt wel wat, denk ik.”