Tribune 10/2008 :: Actueel :: SP presenteert buurtenplan

Actueel

SP presenteert buurtenplan

“We laten zien dat het kán!”

Zorg, onderwijs, veiligheid: het is voor veel mensen steeds meer een ver-van-ons-bedshow geworden. Het is tijd om tegenwicht te bieden aan de doorgeschoten marktwerking en schaalvergroting. De schaal van de toekomst is de buurt.

Tekst Daniël de Jongh

“Een jaar geleden begonnen jullie met vijftien mensen, met hoeveel zijn jullie nu?” Jos de Blok schiet in de lach. “Joh Agnes, zo klinkt het net of we grootschaligheid willen promoten!” Dat is nu juist niet waar de initiatiefnemer van Buurtzorg Nederland voor staat. Weliswaar zijn er nu 600 werknemers, maar die zijn verdeeld over 45 teams die elk verantwoordelijk zijn voor de thuiszorg in een wijk. “Doordat onze teams steeds in dezelfde buurten komen, krijgen de mensen niet telkens vreemden over de vloer. Dat geeft vertrouwen. Onze medewerkers hoeven ook niet steeds op hun horloge te kijken, want ze hoeven niet van hot naar her te racen.” De Blok is een van de speciale genodigden bij de presentatie van het SP-plan ‘De buurt: de schaal van de toekomst’. In dit plan staan praktische voorstellen om de menselijke maat terug te brengen in de publieke sector.

Is dat nodig dan? Agnes Kant: “Ja. We kennen allemaal de problemen die er de laatste decennia zijn ontstaan. Neem bijvoorbeeld de zorg, of de arbeidsbemiddeling. Mensen worden als een nummer behandeld. Overal waar de schaalvergroting heeft toegeslagen zie je hetzelfde: anonimisering en bureaucratische rompslomp. Daarom zullen we een kleinere schaal moeten kiezen: de buurt. In een levendige buurt met voldoende voorzieningen, waar mensen elkaar kennen en tegenkomen, groeit de betrokkenheid. Dat komt de buurt ten goede; en dan gaat het meestal ook beter met de mensen die er wonen.”

“Het gaat niet om instanties, maar om mensen”

Om te onderstrepen dat de buurten centraal staan, wordt de presentatie gehouden op het Oranjeplein in de Haagse Schilderswijk. Op een zonovergoten podium interviewt Agnes Kant mensen die initiatieven op buurtniveau hebben ontplooid. Zo is daar An van Erkel, een van de Schilderswijkers die ervoor gezorgd hebben dat het Oranjeplein een mooie plek met speelgelegenheden werd. “Tien jaar geleden was dit een verloederd plein”, vertelt ze. “We hebben de wethouder erop aangesproken dat het zo niet langer kon.” Bart Haneveld helpt verslaafden aan werk: “Ik ben zelf verslaafd geweest. Na het zoveelste gesprek bij het UWV met mensen die geen idee hadden wie ik écht was en wat ik kon, wist ik dat het anders moest. Het zijn niet instituties die mensen aan werk helpen, maar ménsen. Als je de bedrijven én de werkzoekenden in de buurt goed kent, kun je iets betekenen. Junks hebben ook ooit in hun leven iets geleerd. Er zitten glazenwassers tussen, stratenmakers, van alles.”

Het enthousiasme van de sprekers werkt aanstekelijk, maar niet alle bezoekers van het Oranjeplein laten zich zonder voorbehoud meeslepen. Neem Connie, Suria, Rianne en Hendrik. “Eerst zien, dan geloven”, zeggen ze eensgezind. Ze wonen in de Schilderswijk collectieve last en ontmoeten elkaar vaak op het plein. “Ik zou het liefst verhuizen”, vertelt Suria. “Mijn zoontje is acht, maar ik durf hem nog steeds niet alleen buiten te laten spelen.” “Het is hier niet veilig”, vallen de anderen haar bij. “Er lopen groepen jongens in deze wijk die je echt niet wil tegenkomen. En de politie doet niets.” Ook Norma, een struise vrouw op leeftijd, is niet erg te spreken over haar buurt. “Vroeger zat hier nog een supermarkt, dat was gezellig. Daar kwam je iedereen tegen en dan maakte je een praatje. Tegenwoordig leven mensen langs elkaar heen.”

“De regering moet concreet actie ondernemen”

Agnes Kant herkent de verhalen: “Als SP werken we natuurlijk altijd al in de buurten. We zien al jaren dat het cynisme toeneemt. Veel mensen zijn het vertrouwen kwijt in de politiek, ze geloven niet meer dat ze nog ergens invloed op hebben. Door marktwerking en schaalvergroting zijn belangrijke zaken als zorg, onderwijs en veiligheid steeds verder van de mensen af komen te staan. Tegelijkertijd verdwenen ook andere voorzieningen uit de buurt. Die buurtsuper, dat is nou precies zo’n voorbeeld. Plekken waar mensen elkaar ontmoeten, die moeten terug naar de buurten. En natuurlijk moeten overlastgevers worden aangepakt. Maar ook daar is de schaal van de buurt belangrijk. Als mensen elkaar kennen, spreken ze elkaar makkelijker aan op hun gedrag. Daarbij moeten ze kunnen rekenen op de steun van de wijkagent. Eentje die weet wat er speelt en ingrijpt als dat nodig is. Weet je, je hoort zo veel over de dingen die niet goed gaan. Juist daarom hebben we al die mensen uitgenodigd om hier te vertellen over dingen die wél goed gaan. Om te laten zien dat het kán!”

Een paar dagen na de presentatie heeft Kant het buurtenplan aan premier Balkenende aangeboden. Hoe reageerde hij daarop? “Positief! Het plan zal ook in de Tweede Kamer besproken worden. Ik heb Balkenende gevraagd om dan op alle voorstellen die erin staan te reageren. Want het idee spreekt veel politici wel aan, maar waar het natuurlijk om gaat is dat er ook concreet actie wordt ondernomen om de uitvoering mogelijk te maken. Daar ga ik me de komende tijd actief voor inzetten.”