Spanning, september 2008 :: De tegenbegroting: SP investeert in koopkracht

De tegenbegroting:

SP investeert in koopkracht

Met Prinsjesdag, de derde dinsdag in september, presenteert het kabinet zijn begroting voor volgend jaar. De SP komt tegelijkertijd met haar alternatief in de vorm van een tegenbegroting. Deze tegenbegroting bestaat uit een kleine honderd wijzigingen van de SP op de Miljoenennota. Daarmee maakt de SP duidelijk andere keuzes dan het kabinet.

Tekst: Ewout Irrgang Foto: Sjors Provoost / Flickr.com

Door de sterke stijging van de olie- en benzineprijzen en de stijging van de voedselprijzen, hebben steeds meer mensen moeite om rond te komen. Daarom wil de SP met deze tegenbegroting vooral de koopkracht van de mensen met een laag inkomen of een middeninkomen verbeteren. We laten zien dat met het maken van andere keuzes de burger er volgend jaar op vooruit kan gaan. Het terugdraaien van de geplande btw-verhoging door het kabinet is een goede eerste stap, maar er is meer dat anders kan en anders moet. Naast de koopkracht investeert de SP ook in de belangrijkste pijlers van de publieke sector:

de zorg, het onderwijs en de sociale zekerheid.

Geen ‘macro-economische analyse’ meer

Het Centraal Plan Bureau (CPB) rekent al jaren tegenbegrotingen van oppositiepartijen die dat willen door. Daarbij wordt gekeken of de bedragen die partijen hebben opgenomen voor verschillende maatregelen realistisch zijn en kloppen. Het CPB berekende daarbij ook met behulp van verschillende modellen de effecten op de economische groei, werkloosheid, en de inflatie. Ook werd gekeken naar de effecten op de koopkracht van verschillende inkomensgroepen. Deze effecten worden ieder jaar ook voor de Miljoenennota berekend in de zogenaamde ‘Macro Economische Verkenning’. Iedere vier jaar berekent het CPB voor de verkiezingsprogramma’s dezelfde effecten voor politieke partijen die dat willen. Sinds vorig jaar is het CPB bij tegenbegrotingen alleen nog maar bereid de opgenomen bedragen te controleren, de zogenaamde ‘budgettaire toets’.

De ‘macro-economische analyse’ (inclusief koopkrachteffecten) wil het CPB niet meer maken. De SP heeft daar tegen geprotesteerd omdat we vinden dat het CPB dezelfde diensten moet bieden aan de oppositie als aan de coalitie.

Solidair zorgstelsel

Op verzoek van de SP was het CPB deze zomer wel bereid om een belangrijk onderdeel van onze tegenbegroting volledig door te rekenen. Dat zijn onze plannen om de premieheffing van het zorgstelsel ingrijpend te veranderen. In die plannen worden de zorgtoeslag en het eigen risico afgeschaft. Door de zorgtoeslag af te schaffen wordt ruim vijf miljoen Nederlanders het aanvragen van een zorgtoeslag bespaard en kan ook de geplaagde Belastingdienst ontlast worden. Het eigen risico verdwijnt omdat dat ingaat tegen het solidariteitsprincipe. Door een eigen risico dat door zieken wordt betaald, kunnen de premies voor de gezonde mensen namelijk lager blijven. Wij vinden het onrechtvaardig dat mensen die ziek zijn betalen voor mensen die gezond zijn.

Tegelijkertijd verlagen we de torenhoge ziektekostenpremie van 1089 euro per jaar naar een solidaire ziektekostenpremie van 400 euro per jaar. In de plaats daarvan komt een inkomensafhankelijke premie van 4,75%. Om mensen met lage inkomens te ontzien wordt over de eerste 16.443 euro bruto inkomen geen premie geheven. Volgens het CPB zijn de koopkrachteffecten voor de lagere en middeninkomens positief. Ruim de helft van de huishoudens, onder wie werkende mensen, uitkerings-gerechtigden en 65-plussers, heeft baat bij dit SP-voorstel.

Naast deze voorstellen doen we in onze alternatieve begroting nog meer voorstellen voor de zorg. De buiten-gewone uitgavenregeling wordt bijvoorbeeld behouden. Deze aftrek is bedoeld om mensen fiscaal tegemoet te komen door hun hoge ziektekosten aftrekbaar te laten zijn. Vooral voor mensen met lage inkomens is het gebruik hiervan belangrijk als zij veel ziektekosten hebben. Dat is geen misbruik zoals het kabinet stelt.

Kinderopvang betaalbaar

Het kabinet bezuinigt flink op de kinderopvang. De SP vindt dat de kinderopvang voor iedereen betaalbaar moet blijven. Voor de huishoudens die een inkomen genieten tot twee keer modaal wordt de kinder-opvangtoeslag daarom niet verlaagd.

Geld voor leraren en studenten

We investeren flink in de toekomst, want we verbeteren de arbeidsvoorwaarden voor de leraren zodat er voldoende leraren en voldoende gemotiveerde leraren kunnen worden aangenomen om jongeren een goede opleiding te verschaffen.

Daarnaast krijgen studenten uit een gezin met een laag inkomen een hogere aanvullende beurs zodat zij een studie kunnen betalen.

Gratis OV voor 65+ en 12-

Omdat het openbaar vervoer een waardig en goed substituut moet worden voor de auto, komt de SP met een geheel nieuw plan voor het verbeteren van het openbaar vervoer. Het openbaar vervoer wordt gratis voor iedereen boven de 65 en beneden de 12. Daarnaast krijgen de studenten op het mbo een ov-jaarkaart. Op trein- en buskaartjes wordt 10 procent korting gegeven en er worden middelen vrijgemaakt voor nieuwe vormen van openbaar vervoer. De automobilist wordt ook niet vergeten, want er komt een tegemoetkoming in de motorrijtuigenbelasting vanwege de stijgende brandstofprijzen.

Koopkracht

De rode draad in deze tegenbegroting is het investeren in de koopkracht. Daarom gaan de minimum-lonen en uitkeringen extra omhoog met 1,25 procent. Verder krijgen gemeenten meer mogelijkheden om de armoede te bestrijden en wordt de schuldhulpverlening in de gemeenten verbeterd. Voor het wegwerken van wachtlijsten voor mensen met een schuldenprobleem komt meer geld beschikbaar.

Hoe is de alternatieve begroting opgebouwd?

De tegenbegroting bestaat uit drie delen. Allereerst uit extra investeringen op terreinen waar de SP vindt dat meer geld nodig is. Daarnaast stellen we ook een groot aantal besparingen voor omdat een euro maar een keer kan worden uitgegeven. Het laatste deel betreft maatregelen die betrekking hebben op ons stelsel van belastingen, heffingen en premies.

Die maatregelen kunnen gunstig zijn voor de portemonnee van de burger. Maar ook het omgekeerde is mogelijk omdat belastingen nu eenmaal ook bedoeld zijn om te zorgen voor voldoende inkomsten om overheidsuitgaven te betalen.

De sterkste schouders

We zoeken de middelen voor al deze investeringen door te besparen waar dat kan en van mensen met de hoogste inkomens en het bedrijfs-leven een hogere bijdrage te vragen. De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. In de tegenbegroting wordt de hypotheekrenteaftrek afgetopt. Het spreken over deze aftrek is al taboe, maar als er één regeling is die vooral de hogere inkomens rijker maakt dan is het wel deze aftrek. Ook de minder bekende maar eveneens kostbare pensioenpremieaftrek wordt afgetopt voor de hoogste inkomens. De zogenaamde 30 procentregeling die voor buitenlandse werknemers is bedoeld, wordt afgetopt op 70.000 euro. Volgens bedrijven zijn deze ‘expats’ moeilijk te vinden en daarom kunnen de expats 30 procent van hun bruto inkomsten als een onkostenvergoeding aanmerken waardoor over dit gedeelte van hun inkomen geen belasting hoeft te worden betaald.

Heffing op overwinsten

Het bedrijfsleven gaat niet minder maar meer belasting betalen De verlaging van de winstbelasting naar 25,5 procent uit 2006 wordt ongedaan gemaakt. De winstbelasting komt daardoor uit op 29,6 procent. Daarnaast willen we de megawinsten op gaswinning van Shell en Esso aanpakken. Door de gestegen prijzen groeien de gasbaten voor de overheid, maar ook de miljardenwinsten van deze oliemaatschappijen. De olie en het gas in de Nederlandse bodem is van ons allemaal en niet van Shell en Esso. Daarom pleiten wij voor een speciale heffing op de oliemaatschappijen om de overwinsten te belasten en toe te laten komen aan de Nederlandse bevolking.

Bezuinigen op offensief wapentuig

De overheid kan zelf ook besparen. Vorig jaar zijn de uitgaven aan het inhuren van externen gestegen tot een bedrag van bijna 1,2 miljard euro. Dit is bijna een verdubbeling ten opzichte van het jaar 2006. De SP wil hierop fors besparen door elk ministerie een maximumbudget op te leggen. Het grootste bedrag wordt bespaard door de ambities van defensie terug te brengen. Er moet minder worden uitgegeven aan duur wapentuig dat alleen geschikt is voor het soort offensieve oorlogen waar Nederland toch niet aan mee zou moeten doen. Daarnaast moeten de kosten van de Nederlandse missie in Uruzgan beter in kaart worden gebracht, zodat we er niet achteraf achter komen dat ze weer een stuk hoger zijn uitgevallen.

De bovenstaande impressie van de tegenbegroting betreft slechts een deel van de maatregelen. De volledige tegenbegroting met alle in detail beschreven maatregelen kun je vinden op www.sp.nl. Met deze tegenbegroting laat de SP zien dat met andere keuzes voor een linkse politiek de koopkracht van mensen met een laag of middeninkomen fors kan worden verbeterd, terwijl tegelijkertijd ook in de publieke sector wordt geïnvesteerd.

Bron: De Volkskrant 17-09-2008