Tribune 7/2011 :: Tips voor Zorg ‘Dubbel en dwars geslaagd’

Tribune, juli 2011

Tips voor Zorg ‘Dubbel en dwars geslaagd’

tekst: Diederik Olders foto: Marco Okhuizen

Begin juni lanceerde de SP de speciale site ‘Tips voor zorg’. 1800 mensen kwamen met ideeën, discussieerden en stemden om te bepalen wat de beste ideeën waren – ‘crowdsourcing’ heet het. De SP adopteert de beste en meest praktische ideeën. Maurice de Hond leverde het concept en de software: ‘De maatschappij krijgt steeds meer door dat de mensen in de basis veel know-how hebben.’

› Hoe komt een opiniepeiler terecht in systemen om te leren van de mensen op de werkvloer?

‘Het ligt eigenlijk in het verlengde van peilingen. Als je peilt probeer je erachter te komen wat mensen van dingen vinden. Als je dat met de techniek van vroeger deed, dan kon dat bijna alleen maar getalsmatig. Je legt dus antwoorden voor en de mensen kiezen. Dan krijg je als resultaat percentages: 40 procent kiest hiervoor enzovoort. We kunnen mede via internet relatief eenvoudig veel van die meningen krijgen. Maar tegelijkertijd heb je veel meer de mogelijkheid om inhoudelijk de diepte in te gaan. Niet van bovenaf ideeën aandragen, maar het de mensen zelf laten doen. De maatschappij krijgt steeds meer door dat de mensen in de basis veel know-how hebben en vooral over hoe het beter zou kunnen. Internet maakt het mogelijk dat mensen door elkaars ideeën worden gestimuleerd.’

› Het was de eerste keer dat je dit deed?

‘Ja. We hebben vorig jaar wel een kleine technische test gedaan. Maar dit is echt het eerste grootschalige project. Veel van de verwachtingen zijn uitgekomen. Veel mensen hebben meegedaan. Bijna 1000 voorstellen en 1800 mensen die zich hebben ingeschreven en op een of andere manier hebben meegedaan. En inhoudelijk was het goed. We zijn niemand tegengekomen die rare dingen ging opschrijven of zo.’

› Het systeem zorgt er zelf voor dat de relevantste ideeën komen bovendrijven. Hoe werkt dat?

‘De software kijkt naar het gedrag van de bezoekers van de site – waar wordt veel gekeken, waarop reageren mensen, waarop stemmen ze. Zo komen de voorstellen waar de meeste aandacht voor is bovendrijven. Dan hoeven mensen niet door lange lijsten voorstellen te lopen – als ze dat toch willen kan dat natuurlijk. Mensen kunnen via sociale media – Facebook, Twitter of Hyves – aandacht vragen voor hun voorstellen. De website maakte dat heel gemakkelijk.’

› Loop je niet het risico dat de spannende, gekke ideeën, die afwijken, ondergesneeuwd raken?

‘Ja, en juist daarom hebben we naast de selectie van de vijftien meest populaire ideeën nog negen ideeën extra laten selecteren door SP-Kamerlid Renske Leijten. Maar mensen bepalen uiteindelijk zelf op welke van die vierentwintig ideeën ze stemmen.’

› Heb je zelf naar de ideeën gekeken?

‘Ja, net als iedereen heb ik interesse in ons zorgsysteem en hoe dat beter kan. Ik zag behoorlijk wat dingen waarbij ik dacht: hoe kan het dat het niet al lang zo is? Bijvoorbeeld hergebruik van apparatuur en slimmer omgaan met medicijnen verstrekken. En je maag draait om bij de discussies over bureaucratisering. Dat mensen zeggen dat ze dertig jaar geleden 80 procent van de tijd aan patiënten konden besteden en nu nog maar 50 procent. De rest van de tijd zitten ze formulieren in te vullen. En je weet nu al dat de volgende actie van de overheid ertoe zal leiden dat ze straks 60 procent van de tijd achter formulieren moeten zitten.’

› Je staat erom bekend dat je je eigen mening niet onder stoelen of banken steekt. Vind je dat wel passen bij je rol als opiniepeiler?

‘Ik ben ook burger! En verder probeer ik zo transparant mogelijk te zijn in mijn werk en in mijn mening. Dus als iemand mij vraagt wat ik stem, dan roep ik niet: dat gaat je niets aan (hij stemt PvdA – red.). Dat gaat mensen wél wat aan, want als ik daar eerlijk over ben dan kunnen mensen een inschatting maken van hoe ik in een discussie sta. Ik merk dat ik door zowel rechtse als linkse politici gewaardeerd word. Al zullen sommigen voor de bühne wel eens een andere indruk geven…’

› Waarom zijn er zoveel verschillen tussen peilingen?

‘Kort gezegd: omdat er goede peilingen zijn en slechte. Mijn aanpak is anders dan die van andere peilers. Ik vraag van mensen die ik ondervraag wat ze vorige keer gekozen hebben. Zo kan ik beter inschatten welke verschuivingen er zijn. Andere bureaus vragen gewoon: wat gaat u stemmen? Als er dan verschillen zijn, kan dat ook komen omdat je 1000 andere mensen hebt ondervraagd in vergelijking met vorige keer. De verschillen die je dan vindt, hoeven geen weergave te zijn van een veranderde mening. Met mijn methode ondervang ik dat zoveel mogelijk.’

› Hoe kijk jij terug op Tips voor Zorg?

We hebben geen technische problemen gehad. Het basisprincipe werkt. We zijn inhoudelijk tevreden. Er is een interessant bij-effect. Door alles te bekijken, en dus niet alleen de ‘winnende’ ideeën, krijg je een goed beeld van wat er aan de hand is in de zorg en welke kant het op gaat. Ik wist echt niet hoe een puinhoop de bureaucratie geworden was. Over een paar weken begint ook de PvdA met een test. Nog meer partijen zijn geïnteresseerd. Ik vind dat een goede ontwikkeling. Maak gebruik van de kennis bottom-up.’

Ook SP-leider Emile Roemer is tevreden over het experiment met ‘crowdsourcing’: ‘Een dubbel en dwars geslaagd experiment. Dit middel gaan we nog vaak inzetten.’ De mensen die de gekozen voorstellen hebben ingediend worden uitgenodigd om een dag te gast te zijn bij Emile Roemer in de Tweede Kamer. Het komende half jaar zal de SP regelmatig melden hoe het staat met de invoering van de voorstellen.