Tribune 4/2010 :: De lange adem van Helen Vereijken

Actie

De lange adem van Helen Vereijken

Vroeger was ze verlegen en bleef ze liever op de achtergrond. Maar om een buslijn te redden overwon Helen Vereijken uit Leende haar schroom en trok wethouders, Kamerleden en een minister aan hun jas. Met succes!

Tekst Jola van Dijk en Rob Janssen Foto’s Jan Staal

Bescheiden en bedachtzaam is ze. Helen Vereijken (50) spreekt kalm en kiest haar woorden zorgvuldig. Ze werkt fulltime bij de gemeente Eindhoven als financieel medewerker. Met partner Martin en twee kinderen woont ze in een twee-onder-een-kapwoning in Leende, iets ten zuiden van de lichtstad. “Mama zorgt ervoor dat de bus blijft”, zeggen die.

Het begon allemaal een kleine twee jaar geleden. Een berichtje in de krant: buslijn 173 van Weert via Leende naar Eindhoven verdwijnt. “Ik weet nog dat ik dacht: dat kán toch niet”, vertelt Vereijken. “Ik nam contact op met de dorpsraad in Leende. Ook die vond dat de bus moest blijven en wilde een enquête gaan houden. Ik liet weten dat ik die graag wilde ondersteunen. Maar er gebeurde niets en ik hoorde ook niets meer. Maanden later kreeg ik te horen dat ze zouden gaan overleggen en via pers en website iedereen op de hoogte zouden houden. Maar opnieuw gebeurde er niets. Ik weer mailen naar de dorpsraad. Toen kreeg ik reacties als: ‘We mogen ons niet met politiek bemoeien van de gemeente’, en ‘Ach, het is toch vechten tegen de bierkaai.’ Tsja... Toen besloot ik om het zelf maar te gaan doen.”

Ze begon met het maken van handtekeningenlijsten. “Die heb ik bij de winkels in Leende neergelegd: bij de supermarkt, de bakker, de huisarts, overal in bakjes met een pen erbij. Elke dag haalde ik de volle lijstjes op en legde ik weer nieuwe blaadjes neer. Al snel had ik 2100 handtekeningen opgehaald, dat is half Leende!”

Wat de reddingsactie voor Lijn 173 ingewikkeld maakte, was dat de opheffing van de bus samenhing met de aanleg van een nieuw treinstation in het nabijgelegen Maarheeze. De NS zag in buslijn 173 namelijk een ‘concurrent voor de trein’. Zo werden in de regio potentiële treinreizigers uitgespeeld tegen tevreden busreizigers. Blij met de trein? Jammer dan voor de bus. Dit terwijl de bus cruciaal is voor inwoners van de plaatsen Leende en Cranendonck. Studenten, forenzen en winkelpubliek: allemaal zijn ze aangewezen op lijn 173. Eerst naar het nieuwe station in Maarheeze en dan met de trein verder naar Eindhoven zou veel langer duren en veel meer kosten. Ook voor Helen Vereijken. “Met die bus 173 ga ik iedere dag naar mijn werk, het is een prima verbinding tussen Leende en Eindhoven. Maar het gaat niet alleen om mensen zoals ik. Denk ook aan ouderen, mensen die slecht ter been zijn of slechtziend. Als die met de trein naar het station in Eindhoven moeten, hebben ze een groot probleem.”

“Ik heb dat SP-Kamerlid gewoon gebeld en even later zat hij bij mij thuis”

Hoewel de lokale handtekeningenactie uitstekend was verlopen, realiseerde Vereijken zich dat ze meer hulp nodig had. “Ik zat te denken aan een landelijke politieke partij met hart voor het openbaar vervoer. Én ik wilde een politicus strikken die wist hoe deze regio in elkaar zit. Al snel kwam ik uit bij de SP en Tweede Kamerlid Paul Lempens. Hij woont in Weert: toevallig langs de route van buslijn 173. Ik heb hem gewoon gebeld voor een afspraak. Niet veel later zat hij met een aantal SP’ers uit de regio bij mij thuis. Samen hebben we toen een enquête op touw gezet.”

Dat was in januari 2009. Rond dezelfde tijd liep Vereijken op haar werk Erik van Merrienboer tegen het lijf, verkeerswethouder van Eindhoven en bovendien bestuurslid van het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) – de concessiehouder van het openbaar vervoer in de regio. Ook bij hem vond Vereijken gehoor. Maar met de komst van het station in Maarheze in het achterhoofd wilde Van Merrienboer vooralsnog geen onvoorwaardelijke steun uitspreken. Vereijken schreef ook minister Eurlings aan, maar tot meer dan een afhoudend antwoordbriefje van het ministerie leidde dat niet.

Op 22 juni vorig jaar presenteerde Vereijken vijfduizend handtekeningen, voor een deel samen met de SP opgehaald in Leende en Cranendonck. Ook maakte ze de uitkomst van de enquête bekend, waaruit bleek dat nagenoeg iedereen in genoemde plaatsen de bus wil behouden. Vereijkens actie werd die dag ondersteund door een ware SP-colonne. Zelfs de gloednieuwe SP-touringcar met landelijke kopstukken als Jan Marijnissen, Agnes Kant en Emile Roemer streek neer op het dorpsplein in Leende. Emile Roemer had toen al meermaals over de bedenkelijke ruilhandel rond Lijn 173 aan de bel getrokken in de Tweede Kamer. Maar ‘Den Haag’ wenste niet in te grijpen.

Vereijken: “Dik vierhonderd plaatsgenoten kwamen naar het dorpsplein toen de SP-karavaan daar neerstreek. Allerlei media waren aanwezig, ik moest het ene na het andere interview geven. Ik was een bekende Leendenaar geworden.”

“Ik was het beu dat de bus zomaar uit Leende zou verdwijnen”

Prachtig natuurlijk, maar het resultaat was nog steeds niet bereikt. Dus werd er weer een tandje bijgeschakeld. Een speciale actie-website ging de lucht in en samen met SP-regiobestuurder Henk van der Wal, de lokale SP en Emile Roemer werd een plan opgesteld om alle 21 SRE-gemeentes te bezoeken. Maar zover kwam het niet meer. Of beter gezegd: zover hoéfde het niet meer te komen, want vlak voor kerst 2009 kwam het bericht waarop zo lang was gehoopt. Het SRE toonde zich bereid het financiële risico van de NS over te nemen. Oftewel: reddingsactie geslaagd, lijn 173 blijft.

Op 18 januari knalden de kurken, tijdens een feestelijke bijeenkomst in zaal De Scheuter in Leende. Helen Vereijken, Emile Roemer en SRE-woordvoerder Erik van Merrienboer feliciteerden de inwoners. “Ik was de gedachte beu dat de bus uit Leende zou verdwijnen en vroeg me af: kunnen we daar iets tegen doen?”, blikte Helen Vereijken terug. “Een goedgebruikte buslijn die door concurrentie zou verdwijnen; ik kon het niet meer aanzien”, motiveerde Emile Roemer zijn landelijke inzet. “Dit is het startschot om het samenspel tussen bus en trein te verbeteren”, aldus Erik van Merrienboer.

Een dag later meldde Helen Vereijken zich aan als lid van de SP. “Ik wilde nog even onafhankelijk blijven totdat de actie helemaal achter de rug was”, legt ze uit.

Helen Vereijken geeft het toe: de moeilijke, maar uiteindelijk succesvolle actie veranderde haar. “Ik was nooit gewend om veel te praten, ik bleef liever op de achtergrond. Ook al kende ik de mensen goed, ik was vaak onzeker als ik veel tegen ze moest praten. Toch zette ik de busactie op touw, ja. Omdat ik vond dat toch iemand moet opstaan. Uit eigen ervaring weet ik dat mensen dat niet gauw doen. Als ik terugkijk naar mezelf, dan weet ik dat mensen wel mopperen en dat ze dat meestal goed bedoelen. Maar écht iets doen, dat is voor velen toch een stapje te ver. Voor mij nu niet meer. Daar ben ik helemaal overheen.”

Waarvan acte. Na de gemeenteraadsverkiezingen, waarbij de SP in Helens afdeling haar eerste zetel pakte, werd ze gekozen tot afdelingsvoorzitter.

Lees online