Spanning mei 2010 :: Een Sociale uitweg uit de crisis
Een sociale uitweg uit de crisis
In gesprek met Emile Roemer
Tekst: Diederik Olders
Foto’s: Suzanne van de Kerk
De nieuwe voorman van de SP roept zijn achterban op aan kiezers uit te leggen hoe zwaar elke stem op 9 juni kan meetellen. “Onze boodschap is: thuisblijven helpt niet, SP stemmen wel. Wie op ons stemt, maakt de SP sterk, trekt de PvdA naar links, stuurt Balkenende uit het Torentje en houdt de VVD daar weg.” SP-lijsttrekker Emile Roemer is klaar voor het debat: “De SP zei als eerste dat een losgeslagen en normloos kapitalisme rampzalig zou uitpakken. Nu zeggen we als eerste dat er een sociale uitweg uit de crisis is. Als anderen zeggen dat zoiets niet kan, zitten zij ernaast, niet wij!”
Anderen zeggen: “De SP bezuinigt te weinig en legt de rekening daarmee bij onze kinderen”
Emile Roemer: “De duizend pagina’s met snoeiharde bezuinigingsvoorstellen zijn geschreven door ambtenaren in opdracht van de inmiddels gevallen regering. Maar liefst 30 miljard aan bezuinigingsvoorstellen, zo was hun opdracht. Met die opdracht zijn de geesten in Nederland rijp gemaakt voor de plannen van rechtse partijen In gesprek met Emile Roemer 4 SPANNING mei 2010 om de samenleving nog verder uit te kleden.
Dat betekent niet dat we niet moeten bezuinigen. Door de crisis stijgt de staatsschuld en dat moet niet te gek worden. Het Centraal Planbureau heeft berekend, dat we ‘bij ongewijzigd beleid’ dus als we niks veranderen in 2015 een begrotingstekort hebben van 18 miljard. Dat is ongeveer 3 procent van het bbp, het bruto binnenlands product. Dat is nog binnen de norm die we hebben afgesproken in Europa. Mensen moeten zich dus niet bang laten maken. Wel zegt de SP: we krijgen op langere termijn zeg 40 jaar te maken met vergrijzing en duurdere zorg, dus je moet daar wel klaar voor zijn. Als wij het voor het zeggen krijgen en wij gaan onze plannen doorvoeren, dan laten wij dat begrotingstekort in 2015 terugzakken tot onder de 2 procent. Dat is vér binnen de Europese norm. Partijen die zeggen dat je die tekorten van de langere termijn allemaal in de komende vijf jaar moet oplossen, zijn niet realistisch. Daar komt bij: zo drastisch snijden is onverantwoord. Als de economie maar heel gestaag groeit, dan moet je niet te fors ingrijpen in de koopkracht van mensen. Daarvan worden mensen heel voorzichtig. Mensen kunnen het geld niet meer laten rollen, en dan draai je de economie nog een keer de nek om.
Wij bezuinigen op defensie-uitgaven en op uitgaven van de rijksoverheid en de lagere overheden voor vaak dure externen, en door de hypotheekrenteaftrek voor hypotheken boven de 350.000 euro geleidelijk te beperken. Daarnaast gaan de mensen en bedrijven die de afgelopen jaren het meest hebben geprofiteerd nu wat extra bijdragen. We voeren weer een extra belastingschijf in 65 procent voor inkomens bóven 150.000 euro. En natuurlijk de bankenheffing, zodat banken meebetalen aan de schade die ze eerder hebben aangericht.”
Anderen zeggen: “De politiek komt niet met echte oplossingen om een volgende crisis te voorkomen”
“Dat hangt ervan af wie je met ‘de politiek’ bedoelt. Het klopt dat alle neoliberale partijen nog onvoldoende in de spiegel kijken naar de oorzaken van de crisis. En dan heb ik het niet alleen over de VVD; partijen van CDA tot PVV en van D66 tot PvdA hebben jarenlang meegedaan aan de politiek die zo veel mogelijk wil overlaten aan de markt. Dát is de politiek die niets heeft gedaan aan de bonussencultuur, die vond dat regels stellen aan hoe banken met onze spaarcenten om mogen gaan niet nodig was. De SP heeft vanaf de dag dat we in de Tweede Kamer kwamen in 1994 gehamerd op de gevaren van ongereguleerde markten, op het belang van een overheid die verantwoordelijkheid neemt in plaats van zich steeds verder terug te trekken. De SP heeft altijd de goede analyse gehad; we hebben ook de oplossingen. Dus: stoppen met de uitverkoop van publieke diensten. Geen bonussen bij overheid en overheidsbedrijven ook niet bij banken die overheidssteun krijgen. Opkoopfondsen hedge funds kortwieken door beperking van de renteaftrek bij de winstbelasting. Meer macht voor werknemers en minder voor aandeelhouders, zodat niet alleen de korte termijn telt voor bedrijven. Zo kan ik nog wel even doorgaan ”
Anderen zeggen: “Investeren in bijvoorbeeld zorg en onderwijs kán nu niet”
“Daar kan ik kort over zijn: kijk maar in ons verkiezingsprogramma en onze financiële verantwoording. Het kan. Het moet ook. Nu per saldo bezuinigen op onderwijs, of op de zorg: dát is pas de rekening bij je kinderen neerleggen. Er dreigt een tweedeling in de maatschappij. PvdA, D66 en VVD willen de basisbeurs afschaffen. Uit onderzoek blijkt dat veel kinderen dan niet of minder gaan studeren. Zo wordt onderwijs alleen voor de rijken. En de zorg? Partijen handhaven het eigen risico, of verhogen het zelfs. De ambtenaren stellen een verhoging tot 775 euro per persoon voor! Daar moet ik niet aan denken. De meeste mensen kunnen dat gewoon niet betalen. Tel dat op bij de marktwerking in de zorg en het uitkleden van het basispakket, en je hebt een systeem waarin mensen met hoge inkomens goede zorg krijgen aan de ene kant, en aan de andere kant mensen met minder geld, chronisch zieken en ouderen die het allemaal niet meer kunnen betalen. We móéten dat voorkomen, en de SP laat zien dat het ook kan.”
Anderen zeggen: “PvdA, GroenLinks en D66 leggen de rekening van de crisis ook niet bij de gewone mensen”
“Die indruk wordt gewekt ja. Maar als je kijkt naar de punten die voor mensen echt belangrijk zijn, zie ik wat anders. D66 is sociaal-economisch gewoon rechts. Met Pechtold gaat de AOW-leeftijd omhoog, net als het eigen risico in de zorg. De PvdA heeft een voor haar doen links verkiezingsprogramma, maar ook hier de verkeerde keuzes: de PvdA zet een streep door de studiebeurs en verhoogt de AOW-leeftijd. Groen- Links ten slotte is vooral vaag dat kan nog alle kanten op. Maar het afschaffen van de AOW voor huisvrouwen belooft weinig goeds. Het eigen risico in de zorg wordt door Groen- Links wel aangepast, maar niet afgeschaft. En GroenLinks zegt geen leenstelsel voor de studiebeurs te willen, maar het voorstel van een ‘studieloon’ dat je via een extra belasting na je studie terug moet betalen is gewoon een verscholen leenstelsel.
De SP biedt zekerheid in onzekere crisistijd: de AOW-leeftijd blijft op 65, het eigen risico in de zorg wordt afgeschaft, de studiebeurs blijft. Ik vind ons programma socialer én realistischer dan alle andere plannen.”
Lees meer over Emile Roemer op www.emileroemer.nl