Spanning, juni 2008 :: De macht van de solidariteit

Verslag van de Solidair-dag

De macht van solidariteit

Honderd SP-vakbondsleden gaan aan de slag in hun bedrijf met het organiseren van de solidariteit. Dat is de conclusie van de Solidair-dag die de SP-Tweede Kamerfractie organiseerde op zaterdag 7 juni.

Tekst: Paul Lempens Foto’s: Bas Stoffelsen

“Deze dag komt precies op tijd”, zegt Sadet Karabulut, Kamerlid voor de SP. Juist een dag ervoor is een deel van de plannen van de commissie-Bakker uitgelekt. Paul Ulenbelt, woordvoerder van de SP over die plannen: “Verkorting van de WW, zelf sparen om werkloosheid te overbruggen, doorwerken tot 67 jaar én 4 procent loon inleveren om je ‘employability’ te betalen. Zodat je werkgever je makkelijker bij een andere kan dumpen!” De SP moet volgens hem staan voor de zekerheid van werk en inkomen, tegen de uitholling van koopkracht en het graaien van topbestuurders.

Weten wat er loos is

Daarvoor moet er in Den Haag een taboe worden doorbroken. Het taboe om de problemen en de strijd van werknemers op de agenda van de Tweede Kamer te zetten. Volgens Paul Ulenbelt doen we dat: “Ronald van Raak neemt het met een actiehesje in de Tweede Kamer op voor de politiemannen. Sharon Gesthuizen is de heldin van de postbodes. Emile Roemer is de parlementaire vertegenwoordiger van de echte topbestuurders. Paul Lempens kent als geen andere de sociale werkplaatsen en valt Aboutaleb daarmee lastig. Jasper van Dijk kan niet stuk bij de leraren en scholieren. En ik blaas mijn partij ook mee, bijvoorbeeld rond het debat over Unilever.” De SP-voorman sociale zaken geeft aan dat de Kamerfractie alleen zo kan optreden als ze weet wat er loos is. De eerste oproep van de dag is daarom: geef je op als Solidair-contactpersoon. Met zo’n netwerk kan de SP de vakbeweging steunen en een nieuwe impuls geven aan het begrip solidariteit.

Als uw machtige arm dat wil

De rol van de vakbeweging is een andere dan die van de SP. De macht van de vakbeweging hebben we gezien in oktober 2004. De aanval van De Geus en Zalm op vervroegde pensionering werd afgeslagen door stakingen, een grote demonstratie op de Coolsingel en later op het Museumplein. Die acties vielen volgens de peilingen samen met een meerderheid voor een links alternatief. Dat is de macht van de vakbeweging. En die macht hebben we de komende tijd hard nodig.

Eén prent wordt enkele malen aangehaald op de Solidair-dag in Utrecht. De prent van cartoonist Albert Hahn, gemaakt tijdens de spoorwegstaking van 1903, ‘Gansch het raderwerk staat stil, als uw machtige arm het wil’. Als we kijken naar de stakingen van de afgelopen maanden dan blijkt dat werknemers van nu begrijpen wat ze in 1903 al wisten. Hoe ze een raderwerk stil kunnen leggen.

Nog meer solidariteit

Solidariteit is de sleutel voor succes. Dat zien we aan de steun die binnen de vakbeweging bestaat voor de SP. Die steun hebben we verdiend met onze standpunten, maar ook door onze persoonlijke aanwezigheid bij elke vakbondsactie. En door onze verslagen, analyses in onze krant voor bedrijven en instellingen, ‘Solidair’. We moeten nog meer de onderlinge solidariteit onder de verschillende bedrijven organiseren. Waarom zijn er geen leraren bij de actievoerende agenten op bezoek gegaan? Waarom niemand van Corus bij dat stakende installatiebedrijf in Beverwijk? Waarom geen postbode bij de busschauffeurs?

Ulenbelt besluit: “Er was vanmiddag grote eensgezindheid. Wij gaan die solidariteit organiseren. En grote aanhang in de vakbeweging is mooi. Maar het schept ook verwachtingen, schept verantwoordelijkheid. Deze Solidair-dag is het begin. We nemen de vakbeweging niet over. We helpen. Geven onze steun. Van afdeling tot bedrijf. Van bedrijf tot bedrijf. Van instelling tot instelling.”

Jan Marijnissen, voorzitter Tweede Kamerfractie SP, gaf de aftrap. De SP moet zich volgens hem vooral richten op zaken die er direct toe doen; meer loon; meer koopkracht. Hij vroeg zich af waarom acties zo versnipperd waren in plaats van dat er solidariteitsacties worden gevoerd. De SP-leider wees op de noodzaak om een meer offensieve houding aan te nemen rond de grote vraagstukken: globalisering (wereldkapitalisme heeft geen vaderland); de Lissabon-agenda van Europa en de ideologie van Flexicurity (individualisering en harder werken voor minder geld, wanneer het de baas uitkomt) met haar vertegenwoordigers hiervan in Nederland, de regering Balkenende-4 met de PvdA.

Sjaak van der Velden, vakbondshistoricus, ging in op de historie van de vakbond en de verhouding tussen socialisten, sociaal-democraten en de vakbeweging. Aan de hand van ervaringen uit het verleden waarschuwde hij ervoor dat een politieke partij niet moet proberen een vakbond ‘over te nemen’. Dat heeft immers altijd geleid tot verdeeldheid binnen de vakbeweging.

Sadet Karabulut, SP Tweede Kamerlid, hield interviews met stakers van Unilever en TNT en met Ron Meyer, bestuurder van FNV Bondgenoten. Arbeiders in actie worden voor vraagstukken gesteld, die ze dwingen over de ‘grenzen heen’ te kijken, eigen problemen op te lossen en zo het lot in eigen handen te nemen. Meyer gaf een schets van de nieuwe werkwijze om slecht georganiseerde en extreem uitgebuite groepen werknemers zoals schoonmakers te organiseren en te mobiliseren: de B.O.N.D. Om een analyse te maken wat je gaat aanpakken moet het: Breedgedragen, Oplosbaar zijn en wel Nu! En de actie moet Diepgeworteld zijn.

Oskar van Rijswijk, vakbondsbestuurder ABVAKABO, gaf een inleiding over de afbraak van sociale rechten door Europa die bij iedereen de ogen opende. Marktwerking is heilig verklaard. Het Lissabon-akkoord (de ‘nieuwe Grondwet’) is al in volle gang en verworven rechten worden afgebroken. Hij refereerde daarbij aan enkele uitspraken van het Europese Hof over Zweedse, Duitse en Finse bedrijven. Binnen de realiteit van Europa kan alleen door strijd het uitgangspunt ‘gelijk loon voor gelijk werk’ worden bevochten.