Tribune, 12/2005 - Nieuwe reizigersvereniging opgericht

‘Het werd tijd voor een nieuw elan in het openbaar vervoer'

Nieuwe reizigersvereniging opgericht

Op maandagochtend 28 november in alle vroegte ging op het Centraal Station in Utrecht de Nederlandse Vereniging voor Reizigers van start, een opmerkelijk initiatief van onder andere SP-Kamerlid Arda Gerkens en Remko Mast, vakbondsbestuurder van FNV-Bondgenoten. Trein- of buspassagiers werden tot nu toe alleen vertegenwoordigd door ROVER, Reizigers Openbaar Vervoer. SP-kamerlid Arda Gerkens: ‘Natuurlijk moeten vertragingen of het opheffen van buslijnen aan de orde worden gesteld zoals ROVER doet. Maar onze vereniging wil ook de oorzaak van de problemen bespreekbaar maken, zoals de privatisering van het openbaar vervoer.'

Tekst: Elma Verhey Foto: Harry Voss, Laurens Ivens

Bij de oprichting van de nieuwe reizigersvereniging waren ook mensen uit de kring rond Milieudefensie betrokken, vertelt Jeroen Zonneveld, voorzitter van de nieuwe vereniging. Een van de initiatiefnemers is zelfs werkzaam bij het spoor. Zonneveld: ‘Het werd tijd voor een nieuw elan. treinbestuurders, buscauffeurs of anderen die beroepshalve bij het openbaar vervoer betrokken zijn, maken zich net zoveel zorgen over de verslechteringen als passagiers. Alleen als we met z'n allen een vuist maken valt daar hopelijk iets tegen te doen.'

Een reizigersvereniging die ook rekening houdt met de belangen van het personeel klinkt avontuurlijk. Niet voor niets worden stakingen in het openbaar vervoer door ROVER meestal scherp afgekeurd. Gaat dat niet voor problemen zorgen? Zonneveld: ‘De acties onder het personeel van de afgelopen jaren waren symptomen van dezelfde bezuinigingen als waar reizigers mee worden geconfronteerd. Wij willen dat reizigers dat beseffen. Onze vereniging gaat beslist niet blind achter machinisten of trambestuurders aanhollen, maar als we de kwaliteit van het openbaar vervoer willen verbeteren, gaat dat echt niet lukken zonder de inzet van het personeel.'

Is Zonneveld niet bang dat de nieuwe reizigersvereniging als ‘mantelorganisatie van de SP' zal worden gezien? Zonneveld: ‘We zijn een jaar lang met de oprichting bezig geweest en ook over dat punt is natuurlijk gesproken. De Vereniging Reizigers is bedoeld voor alle reizigers, van welke politieke kleur dan ook. Wij zijn een jonge organisatie, die streeft naar een betaalbaar, goed bereikbaar, klantvriendelijk openbaar vervoer en we gaan dat op onze eigen, positieve manier uitdragen. Elke politicus die onze doelstellingen en onze methoden onderschrijft, is van harte welkom.'

Aan ROVER zit overigens ook een politiek tintje. Voorzitter is Michael van der Vlis, oud PvdA-wethouder openbaar vervoer in Amsterdam. Is dat wellicht de reden waarom ROVER vaak zo weinig kritisch is over de privatisering? De PvdA is daar immers altijd een warm pleitbezorger van geweest? Arda Gerkens, diplomatiek: ‘Dat zou ik niet willen beweren. Van der Vlis is ook wel eens lovend over plannen van de SP. Wij zetten ons beslist niet af tegen ROVER, maar willen een nieuwe beweging zijn, die goed openbaar vervoer centraal stelt. Dan praat je wat mij betreft over méér dan bus 51 die niet precies op tijd rijdt, maar bijvoorbeeld ook over het belang van openbaar vervoer voor het milieu.'

Wat vindt Gerkens van het plan van PvdAcollega Sharon Dijksma? Zij heeft in de Tweede Kamer een voorstel ingediend om het noodlijdende busvervoer in de regio à raison van driehonderd miljoen euro gratis te maken. Arda Gerkens: ‘De SP pleit er al veel langer voor om het openbaar vervoer voor sommige groepen gratis te maken. Maar wij vinden het een verkeerde politiek om alleen de noodlijdende regiobussen te hulp te schieten, zonder te kijken naar de totale situatie in het openbaar vervoer.'

Alleen met goed openbaar vervoer blijft de mobiliteit van iedereen ook in de toekomst gegarandeerd

Kennisinstituut NEA heeft onlangs geconstateerd, dat de zogenaamde efficiencyslag die het openbaar vervoer door marktwerking zou moeten bereiken, in de praktijk alleen maar wordt gehaald door minder openbaar vervoer aan te bieden. De slechtere verbindingen en het geschrapte aantal bushaltes, zorgen ervoor dat steeds meer mensen het busvervoer de rug toekeren. Gerkens: ‘Als we op deze manier doorgaan, zal het openbaar vervoer, zeker buiten de Randstad, snel verdwijnen. Wij denken dat we een belangrijke eerste stap kunnen zetten om het openbaar vervoer uit die negatieve spiraal te halen, door het gratis te maken voor alle jongeren en ouderen. Dat levert een geweldige impuls op omdat andere familieleden dan ook vaker de bus of de trein nemen, zoals blijkt uit experimenten in België.'

De nieuwe vereniging hoopt op een stortvloed aan leden. Alleen dan is het mogelijk dat zij (snel) geaccepteerd zal worden als gesprekspartner door organisaties als NS en andere vervoersmaatschappen. Per dag maken zo'n drie miljoen mensen gebruik van het openbaar vervoer, terwijl tot nu toe maar zevenduizend mensen lid zijn van de enige belangenbehartiger die er nu bestaat. Zonneveld: ‘Ruimte genoeg dus voor een nieuwe, sterke organisatie van actieve reizigers die samen met het personeel het openbaar vervoer in Nederland weer in de goede richting willen duwen.' Want laat daarover geen misverstand bestaan, meent Zonneveld. Alleen met goed openbaar vervoer blijft de mobiliteit van iedereen ook in de toekomst gegarandeerd. Nu al conflicteren de Europese milieueisen met de uitstoot van het wegverkeer in en om de grote steden. Zonneveld: ‘Auto's milieuvriendelijker maken, of ze langzamer laten rijden, zijn natuurlijk maar lapmiddelen die onvoldoende zullen blijken te zijn.'

Het lidmaatschap kost 7,50 euro. Surf naar www.nvreizigers.nl en meld je aan.