SP Tribune 06/2005 :: 13e Congres - SP en de wereld

SP congresseert over Heel de Wereld

‘Socialisten zijn internationalisten’

‘Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen’, zong Thé Lau na een lange dag vergaderen. De volle zaal zong met hem mee. Vier dagen voor het grondwetreferendum, op 28 mei, vond in een zonovergoten Nijmegen het dertiende partijcongres van de SP plaats, met als thema: de SP en de wereld.

Tekst: Peter Verschuren

Foto's: Rob Voss

De datum van het congres was al in 2004 bepaald, ver voordat bekend werd wanneer het grondwetreferendum zou plaatsvinden. Door de samenloop kreeg het congres nu een bijzondere lading, die onder andere tot uiting kwam in een telefoonverbinding met Parijs. Daar liet een optimistische Daniël Cicera van de NON-campagne weten dat hij ‘onze’ Frits Bolkestein erg dankbaar is. De arrogantie waarmee Bolkestein zijn Dienstenrichtijn verdedigt, heeft het Franse NEE-kamp de wind in de zeilen gegeven. Een dag later bleek Cicera’s optimisme gegrond te zijn: bij een opvallend hoge opkomst zei bijna 55 procent van de Fransen NON tegen de grondwet.

De titel van het discussiestuk dat centraal stond op het congres, luidt: Heel de Wereld. En dus werd er ook buiten Europa gekeken. Dat gebeurde bijvoorbeeld met Mauricio Rands, lid van het Braziliaanse parlement voor de PT, de Arbeiderspartij. Rands vertelde van de hoop die de overwinning van PT-leider Lula bij de presidentsverkiezingen van 2002 gegeven heeft aan vele miljoenen arme Brazilianen, van de resultaten die geboekt zijn, en van de problemen die ontmoet worden. ‘De afgelopen jaren is sterk ingezet op verbetering van de economie, die in een diep dal zat. Dat is gelukt, en nu moeten we ons met volle kracht richten op de belangrijkste taak voor een linkse partij: het verbeteren van de omstandigheden van de bevolking. We voeren een oorlog tegen honger en armoede, waarin we bijvoorbeeld zeven miljoen gezinnen voedselhulp geven, en daar meteen de voorwaarde aan verbinden dat hun kinderen naar school gaan.’

Rands wees op de grote overeenkomst tussen de standpunten van zijn partij en die van de SP, en wenste het congres toe ‘dat de SP blijft wat ze nu is, en doorgaat Nederland te veranderen, en mee te helpen de wereld te veranderen.’

Congres geeft uiting aan de toegenomen betrokkenheid van de SP bij wat er buiten Nederland gebeurt

‘Nederland is geen eiland en socialisten zijn internationalisten. Deze vaststellingen zijn leidend bij ons optreden in de internationale politiek. Heel de wereld is onze inspiratiebron en Nederland, ons eigen werkterrein, is daar onlosmakelijk mee verbonden.’ Zo begint Heel de Wereld. Het congresstuk is een uitwerking van het hoofdstuk over internationale politiek in het SP-beginselprogramma Heel de Mens, dat in december 1999 is vastgesteld, en tekent de toegenomen betrokkenheid van de SP met de ontwikkelingen buiten Nederland. In de maanden voorafgaande aan het congres was het discussiestuk uitgebreid besproken in de afdelingen van de SP en op regioconferenties. Op 29 mei werd de discussie afgesloten. Tientallen afgevaardigden betuigden hun instemming met de internationale koers van hun partij of verdedigden voorstellen om de tekst op onderdelen nog verder aan te scherpen of uit te breiden.

De meest opvallende afwezige in Nijmegen was Jan Marijnissen die geveld door een hernia thuis lag. Telefonisch liet hij het congres weten ‘verschrikkelijk te balen’ dat hij er niet bij was, en vertelde hij ‘heel trots te zijn op dit congres, waarin de SP haar gezicht op de wereld richt.’ In plaats van Marijnissen sprak nu Harry van Bommel het congres toe. De buitenland-woordvoerder van de Kamerfractie ging uitgebreid in op de Millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties, die het leven voor miljoen mensen minder uitzichtloos moeten maken, en die lang niet gehaald gaan worden. Van Bommel: ‘Ik schaam me daar diep voor. En ik verschuil me niet achter het excuus dat wij niet regeren dus dat zíj, de Balkenendes, de Bolkesteins en de Bushes, de schuld dragen. Dat ís wel zo, maar wíj zijn kennelijk niet sterk of slim genoeg om die gasten door iets beters te vervangen. En dat moeten we onszelf aanrekenen, willen we het ooit veranderen. Maar ik wens niet te capituleren. Wíj wensen niet te capituleren. Voor mij, voor ons geldt nog steeds: belofte maakt schuld! Daarom vind ik dat wij als SP er alles aan moeten doen om tenminste ons eigen parlement en onze eigen regering vol gas te laten geven om ons deel van de afspraken na te komen.’

Na het referendum aan de slag over hoe de Europese samenwerking beter vormgegeven kan worden

Natuurlijk kwam ook de Europese Unie ter sprake in de toespraak. ‘Brussel, dat is in Maastricht rechtsaf, érg rechtsaf!’ Van Bommel pleitte ervoor dat de SP meteen na het referendum aan de slag gaat om duidelijk te maken hoe de Europese samenwerking wél gestalte moet krijgen. ‘Ik wil daarom het partijbestuur de opdracht te geven om samen met onze fracties in het Nederlandse en Europese Parlement een actieplan te ontwikkelen waarin we aangeven wat er na 1 juni, als het NEE gewonnen heeft, moet worden gedaan om bij de heronderhandelingen zo sterk mogelijk te staan. Die onderhandelingen moeten geïnspireerd moeten worden door onze burgers in plaats van onze bestuurders. Ik zou willen pleiten voor een nationale conventie met groepen burgers uit het hele land over de vraag: nu er heronderhandeld gaat worden, wélke richting willen we op met de Europese samenwerking? Hoe maken we die samenwerking simpeler, doorzichtiger, slagvaardiger en bovenal democratischer? En hoe brengen we hem dichter bij de burgers in plaats van steeds verder weg? Dat is het alternatief voor deze Grondwet.’

Bijval kreeg Van Bommel van het Zweedse Europarlementslid Jonas Sjöstedt, één van de aanvoerders van de gewonnen Zweedse nee-campagne tegen de invoering van de euro. Hij benadrukte dat het referendum écht een Europees referendum is. ‘Ook in Zweden, Duitsland en vele andere landen hebben mensen hun hoop gevestigd op een Nederlands NEE. In mijn land komt geen referendum omdat de regering dondersgoed weet wat de uitslag zou zijn. Ik vraag u daarom namens alle progressieve tegenstanders in Europa: ga nog een paar dagen door met campagne voeren en stem woensdag massaal NEE!’ Tot slot Thé Lau: ‘de wereld is van iedereen’

Nieuw partijbestuur

De hoofdmoot van het congres was de bespreking van de internationale koers van de SP. Maar daarnaast werd er ook een nieuw partijbestuur gekozen. Jan Marijnissen is herkozen als voorzitter, en Marga van Broekhoven als penningmeester. De nieuwe algemeen secretaris is Hans van Heijningen. Riet de Wit is gekozen als scholingssecretaris, en Rosita van Gijlswijk als afdelingensecretaris.

Als algemeen bestuurslid zijn op het congres gekozen: Herman Beekers, Anna de Groot, Hans van Leeuwen, Renkse Leijten, Ronald van Raak, Sjoerd Uitslag, Paul Ulenbelt, Cor Vergeer, Driek van Vugt en Jeroen Zonneveld.

Het volledige partijbestuur bestaat naast de mensen die op het congres gekozen zijn ook vertegenwoordigers van de 21 regio’s waarin het land is opgedeeld. Zij zijn afgelopen voorjaar gekozen op de regioconferenties.