Tribune 2/2010 :: XVIe Congres

Interview

XVIe Congres

Op 30 januari vond in het Nieuwe Luxor Theater in Rotterdam het XVIe SP-Congres plaats. Tevens werd het startschot voor de campagne voor de raadsverkiezingen gegeven. De Tribune blikt terug en kijkt vooruit met Agnes Kant.

Tekst:Jola van Dijk, Rob Janssen en Diederik Olders Foto's: Bas Stoffelsen en Bart Mühl

In je speech op het Congres zei je dat het kabinet op springen staat. Meende je dat nou?

“Ik heb het Congres daarmee duidelijk willen maken dat we er rekening mee moeten houden dat we dit jaar misschien wel twee keer naar de stembus mogen. En ja, ik meende het echt. De interne spanningen in het kabinet nemen toe. Alleen al de reactie op het rapport-Davids (over de deelname aan de Irak oorlog –red.) leidde tot een enorme spanning. Een ander heet hangijzer is natuurlijk Afghanistan; de beslissing over wel of niet in Uruzgan blijven zorgt ook voor grote verdeeldheid. Tenslotte is er grote onenigheid over de gigantische bezui-nigingen die het kabinet van zins is. Men probeert de geesten rijp te maken voor bezuinigingen van 35 miljard. Bovendien: Bos lijkt de laatste tijd meerdere persoonlijkheden te hebben. We hebben een Wouter Bos in het kabinet en een Wouter Bos in de media. En die spreken elkaar tegen. Een duidelijke aanwijzing dat coalitiepartijen denken dat er misschien wel verkiezingen aankomen, is dat Bos feitelijk al begonnen is met z’n campagne. Je voelt het gewoon aankomen: er staat

iets te gebeuren.”

Je deed tijdens het Congres een reeks voorstellen, zoals de invoering van een miljonairstax en een solidariteitsheffing.

Dat zijn op een begroting toch druppels op een gloeiende plaat?

“Nee hoor. Maar eerst het volgende. Wij zijn voor solidariteit, juíst in de crisis. Dus mag je iets vragen van mensen die zich hebben kunnen verrijken in de tijd dat het goed ging. Bij die solidariteitsheffing gaat het om een belasting op dat deel van het salaris dat mensen meer verdienen dan de minister-president: 180.000 euro. Daar willen we een extra schijf van 60 procent invoeren. Dat kan tot een half miljard opleveren. En een miljonairstax – een belasting op vermogen – hebben we ooit gehad in Nederland, maar die is afgeschaft. Wij willen een vermogensbelasting en een belasting op het rendement dat mensen daadwerkelijk maken op dat vermogen; ook dat kan miljarden opleveren. Ik zie niet in waarom je niet van mensen die heel veel hebben een bijdrage mag vragen. Iets anders is dat de belasting op winst van bedrijven sinds de jaren tachtig is gedaald van 42 naar 25,5 procent. Dat gaat dus ook over miljarden. Ik zeg niet dat het terug moet naar het oude niveau, maar je kunt een aantal van die lastenverlichtingen natuurlijk terugdraaien. Verder zijn er een heleboel winstbelastingen die niet eens geïnd worden. Er zijn verschillende bedrijven zoals Shell, Philips, Unilever en vele postbusbedrijven die heel handig hebben afgesproken dat ze de winstbelasting niet of amper hoeven te betalen. Als je die constructies verbiedt, zijn ook daar weer een aantal miljarden te innen. Een bankenheffing, om de banken een deel van de schade die ze hebben veroorzaakt terug te laten belaten, kan ook nog eens zo’n miljard opleveren. Tot slot de hypotheekrenteaftrek. Nederland is per jaar meer dan 9 miljard daaraan kwijt. Voor een deel is dat terecht, want het is prima dat mensen een eigen woning hebben en dat willen we ook mogelijk blijven maken. Maar het feit dat iemand die miljoenen heeft de rest van de bevolking netjes aan zijn villa laat meebetalen in de vorm van de hypotheerenteaftrek, nee, dat vind ik niet kunnen. Tel de opbrengsten van al deze voorstellen maar eens op en dan zie je dat het om heel wat miljarden gaat. De keus is dus helder: óf je doet dit, óf je gaat bezuinigen op zorg, onderwijs enzovoorts.”

Nog een citaat uit je speech: ‘Meneer Bos en mevrouw Hamer, u zou eens wat vaker naar links moeten kijken.’ Zie jij in de toekomst een links kabinet voor je?

“Ik hoorde Wouter Bos laatst zeggen dat hij vond dat de marktwerking te ver is doorgeschoten. Hoe geloofwaardig dat is weet ik niet. Maar ik heb hoop dat er samen te werken valt. Maar áls ze heel voorzichtig naar links bewegen – en dat gebeurt nu na jarenlange heftige bewegingen naar rechts – dan is dat in elk geval de goede kant op. Laten we wel wezen: die beweging hebben we natuurlijk zelf veroorzaakt. De aanwezigheid van de SP, onze enorme verkiezingswinst… reken maar dat dat invloed heeft op de PvdA.”

Foto: Bart Mühl

Nieuw partijbestuur

Het XVIe Congres koos een nieuw partijbestuur. Jan Marijnissen is opnieuw gekozen

tot partijvoorzitter. Hans van Heijningen is herkozen als partijsecretaris. Daarnaast zijn Rosita van Gijlswijk, Hans van Leeuwen, Renske Leijten, Vincent Mulder, Ronald van Raak, Manja Smits, Sjoerd Uitslag, Paul Ulenbelt en Riet de Wit gekozen als algemeen bestuurslid. Samen met de al gekozen negentien regiovertegenwoordigers en de fractievoorzitters Agnes Kant (Tweede Kamer), Tiny Kox (Eerste Kamer) en Dennis de Jong (Europees Parlement) vormen zij het nieuwe partijbestuur.

Genomen besluiten: eensgezindheid

Een Congres is er ook om besluiten te nemen. Het debatteren en stemmen over voorstellen duurde dit keer kort, want er was grote eensgezindheid over het Congresstuk ‘Jij en Ik zijn Wij’; het werd met een kleine wijziging vrijwel unaniem aangenomen.

Het Congres stemde daarnaast over twaalf moties. Het besloot om na de raadsverkiezingen een discussie in de partij te voeren over de alternatieven, de strategie en de organisatie van de SP. Met als doel de kloof te overbruggen tussen gelijk hebben en gelijk krijgen. De afgevaardigden stemden ook vóór voorstellen om lokale hulpdiensten te ondersteunen met een digitale vraagbaak, om meer werk te maken van bond- en bedrijvenwerk en om versterking van ROOD lokaal en landelijk prioriteit te geven.

Twee meer inhoudelijke voorstellen kregen ook eensgezinde steun van het Congres. De eerste is dat de SP zich verzet tegen het kraakverbod, zolang er geen oplossing is voor leegstand en speculatie. De tweede gaat over de filebelasting: besloten werd dat de SP het verzet tegen dit oneerlijke voorstel opvoert.

Maar de peilingen wijzen de andere kant op: D66 en de PVV...

“Peilingen zijn peilingen. Natuurlijk trekken wij ons daar wel wat van aan. Maar als we straks naar de stembus moeten, dan gaat het om de koers van het land. En dan gelden andere criteria dan: ‘Hé, die zegt lekker waar het op staat’ en ‘Goh, wat doet hij het toch leuk’.”

Foto: Bart Mühl

Gouden Tomaat voor Herman Beekers

“Och, ik ben niet zo van de cadeautjes. Maar deze onderscheiding en vervolgens ook nog zo’n warm applaus vat ik op als een teken dat ik mijn werk blijkbaar toch nog niet zo slecht gedaan heb.” Zo reageert Herman Beekers (58), nuchter als altijd, nadat Jan Marijnissen hem de Gouden Tomaat heeft opgespeld. Het kleinood wordt uitgereikt aan mensen die zich jarenlang op bijzondere wijze hebben ingezet voor de SP.

Sinds zijn negentiende(!) is de huidige SP-webmanager al ‘van de partij’. In de jaren zeventig en tachtig een van de drijvende krachten in de afdeling Nijmegen, later verantwoordelijk voor de SP-drukkerij in Rotterdam. Bovendien jarenlang lid van het partijbestuur, waar hij nu om gezondheidsredenen mee stopt. Halverwege de jaren negentig wees Beekers de partij al op het toekomstige belang van internet, waar hij aanvankelijk nog weinig handen mee op elkaar kreeg. Maar hij had het goed ingeschat en in 2002 werd www.sp.nl onderscheiden als beste politieke website van Nederland. Maar bovenal: acht jaar lang was hij hoofdredacteur van de Tribune en hij legde de grondslag voor het blad zoals het nu is. En nog steeds is hij adviseur, visionair en inspirator van het Tribune-team.

Zijn dat jouw kwalificaties voor de heren Wilders en Pechtold?

“Pechtold doét het leuk. Absoluut. Maar ik ben ervan overtuigd dat de populariteit van Pechtold geen bal te maken heeft met waar zijn partij voor staat. Ik vraag me af hoeveel mensen weten dat D66 de AOW-leeftijd liever gisteren dan vandaag naar 67 wil tillen. D66 wil fors bezuinigen op de zorg en het eigen risico verhogen.

De studifinanciering? Gewoon overboord zetten. De flexibele arbeidsmarkt, marktwerking in de zorg, het verpatsen van de energiebedrijven; D66 is de kampioen van de marktwerking en Alexander Pechtold is een rechtse rakker.”

Foto: Bas Stoffelsen

Schoon genoeg!

Judy Lock van FNV-schoonmaak kondigt tijdens het Congres acties van de schoon-makers aan. Eerder die week is het overleg met de werkgevers vastgelopen. “Vandaag is de dag dat schoonmakers zeggen: schoon genoeg, tot hier en niet verder.” In haar toespraak bedankt zij de SP voor de steun tot nu toe: “Sadet Karabulut is inmiddels ook een beetje van ons geworden – ze hield zelfs een toespraak op een wc-pot midden tussen de actievoerders op Schiphol.” Alle congresgangers kregen een poetsdoek, waarop ze hun handtekening konden zetten. Die doeken worden aan elkaar genaaid om de grootste poetsdoek ter wereld te maken. Judy Lock: “Als toonbeeld van onze groeiende kracht. We weigeren de uit-geperste sinaasappel te blijven van de grote bedrijven.”

En de PVV?

“Ik begrijp dat mensen een uitlaatklep zoeken voor hun boosheid. De mensen zien dat de problemen niet op- en aangepakt worden, dat de problemen in de buurten niet opgelost worden. Maar men moet zich wel realiseren dat Wilders uit de schoot van de VVD komt. Je ziet weliswaar kleine verschuivingen, zoals bij de verhoging van de AOW-leeftijd, waar ook hij tegen is. Maar hoe geloofwaardig is dat? Want het liberalisme is wel zijn ideologie. De PVV van Wilders is voor bezuinigingen op kinderbijslag. Tegen inkomensafhankelijke ziektekostenpremies. Voor afschaffen van de ont wikkelingshulp aan de allerarmsten in de wereld. En tegen élke aanpak van de hypotheekrenteaftrek. Zelfs voor de allerduurste villa’s.

Iets anders is dat hij discrimineert en een bevolkingsgroep wegzet. Zelf vindt hij dat hij vrijheid van meningsuiting heeft en alles rond mag tetteren, maar vervolgens wil hij andere mensen de koran verbieden. Het is de vrijheid die hij voor zichzelf volledig opeist. Dat is Wilders’ willekeur. De PVV zoekt zondebokken. De SP zoekt oplossingen. De PVV is de partij van hekel en haat. De SP is de partij van hoop en verandering.”

En hoe staat de SP er voor?

“Tegen de beeldvorming in zeg ik dat de partij er heel goed voor staat, want...”

Wacht even, welke beeldvorming bedoel je?

“Nou, we worden toch wel een beetje genegeerd. Dat heeft ermee te maken dat wij consistent zijn. Hoe vaak krijg ik niet te horen: ‘Ja, ik weet wel wat de SP ervan vindt.’ Het is voor sommige media interessanter als je vandaag iets anders vindt dan gisteren.”

Foto: Bart Mühl

Aftrap

Bob Fosko trapt samen met alle 109 lokale lijsttrekkers de verkiezingscampagne af met het nieuwe campagnelied ‘Jij.Ik.Wij.SP.’

Oké dan: hoe staat de partij er écht voor?

“De partij is goed op orde, we weten waar we naartoe willen en we weten waarom, we zijn organisatorisch op orde, we kunnen heel veel aan als er acties georganiseerd moeten worden, de inzet van de mensen is enorm, zeker ook buiten verkiezingstijd. We doen bij de raads-verkiezingen in meer gemeenten mee dan ooit, dus ook daar zit gestage groei in. We hebben alle reden tot zelfvertrouwen. En ook alle reden tot onbescheidenheid, want onze analyses – die we soms 25 jaar geleden al maakten! – zijn juist gebleken. De SP is voor de mensen de enige hoop op verandering. Wij zijn de enige partij die dingen kan veranderen. Er is geen enkele andere partij die ervoor kan zorgen dat we weer teruggaan van afbreken naar opbouwen, van afpakken naar terugpakken. Dat schept een grote verantwoordelijkheid, maar die kunnen én willen we aangaan. Jij, Ik, Wij zijn er klaar voor.”

Lees online