Tribune 2/2008 :: Meer blauw van straat

Actueel

Meer blauw van straat

De politie staakt voor meer loon. Terecht, vindt de SP. Maar er is meer. Oom agent is oom agent niet meer, zo lijkt het. “Er is veel geïnvesteerd in veiligheid, maar niet in de mensen die daarvoor moeten zorgen.”

Tekst: Rob Janssen

“Nou weten ze ook wat werken is”, zei de oude mevrouw in het verzorgingstehuis toen de politieagent haar dressoir afstofte. Dat gebeurde in het kader van een stakingsactie van de politie in Noord-Brabant, die ervoor had gekozen om tijdens een werkonderbreking een handje te gaan helpen in een verzorgingshuis.

Zo’n weinig complimenteuze opmerking van de tehuisbewoonster aan het adres van de politie is vandaag de dag bepaald geen witte raaf. Zo noemde KNVB-directeur Henk Kesler eind vorig jaar actievoerende agenten nog ongegeneerd “verwende kereltjes”. En hoe vaak worden politiemensen die een boete uitschrijven niet bestempeld als ‘matennaaiers’ die maar beter boeven kunnen gaan vangen?

“Politiemensen zouden niets liever willen dan boeven vangen”, zegt SP-Kamerlid Ronald van Raak: “Het probleem is alleen dat ze daar helemaal niet meer aan toe komen, omdat politiek Den Haag de politie zoveel bureaucratie en regeltjes heeft opgelegd. Als Tweede Kamerlid loop ik weleens een dagje met politiemensen mee. Laatst stonden er op een politiebureau vijf verhuisdozen vol met papier. Dat bleek het papierwerk te zijn dat hoorde bij de aanhouding van een groep overlast veroorzakende jongeren. Een medewerker was alleen met het kopiëren van die berg papier al twee dagen bezig geweest.”

Zelfs als oom of tante agent nog niet eens is opgetreden, is er al een hoop papierwerk te doen. Zoals het bijhouden van rittenboek, waarin elke gereden kilometer verantwoord moet worden, en de urenregistratie, waarbij aan het einde van de dag alle werkzaamheden handmatig moeten worden ingevoerd met behulp van codes. Van Raak spreekt van “georganiseerd wantrouwen” als het gaat om deze regeldruk: “Als we onze politieagenten niet meer kunnen vertrouwen, wie dan wel? In feite gaat het om de beroepseer van onze politie en die moet hersteld worden. Regeltjes maken Nederland niet veiliger; mensen wel. De politiek heeft veel geïnvesteerd in veiligheid, maar niet in de mensen die ons land veiliger moeten maken.”

In december nog klaagde politievakbond ACP over de verplichting tot het uitdelen van boetes voor kleine vergrijpen. De meerderheid van de Tweede Kamer eiste namelijk meer inkomsten uit bekeuringen. Volgens ACP-voorzitter Gerrit van de Kamp wordt zo het uitdelen van boetes meer een middel dan een doel. Bovendien zou daardoor ook het onbegrip van burgers jegens de politie zienderogen groeien. “De mensen pikken het niet meer. En dienders zijn het in veel gevallen met de burgers eens”, aldus Van de Kamp in het Algemeen Dagblad. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel. De politiek legt de agenten enerzijds aan de bureaucratische ketting en zet hen anderzijds in als inkomstenbron. Geen wonder dat begrip en waardering voor de dienders toenemend onder druk komen te staan.

Ronald van Raak wil daar wat aan doen. Om te beginnen bepleit hij hoger loon voor de agenten. “Een beginnend politieagent verdient zo’n 1.200 euro netto. Een hoofdagent met twintig jaar ervaring heeft maximaal 1.700 euro en kan niet verder doorgroeien. Dat is echt te weinig. Het werk is vaak gevaarlijk en bovendien onregelmatig, je moet dag en nacht klaarstaan. De politie krijgt ook steeds meer op haar bord: van terreurbestrijding tot opvoedingstaken. Bovendien zijn de opleidingen zwaar en veeleisend. De looneisen van de agenten zijn niks te veel gevraagd en dat moet minister Ter Horst maar eens inzien. Want als het blijft zoals het is, haken jongeren af en wil straks niemand meer bij de politie werken. Waar blijf je dan met je ‘Meer blauw op straat’?”

Meer salaris voor de agenten is echter nog maar het begin. De SP’er wil af van het idee dat agenten de straat op worden gestuurd om bonnetjes op te halen. Maar bovenal is het zaak om “de stofkam door al die nutteloze regels en bureaucratie te halen”. Onder het motto ‘Een betere politie voor hetzelfde geld’ legde Van Raak in december al tien praktische voorstellen op tafel om het dagelijks werk van de politie gemakkelijker te maken. Onderdeel daarvan vormden enkele in deze tijd toch vanzelfsprekend klinkende voorstellen zoals ‘bevordering van het gebruik van digitale dossiers’ en ‘samenvoegen van vergelijkbare formulieren’. Maar zelfs daar wilde de minister niet aan...

Ondertussen besloten in januari tientallen lokale SP-afdelingen de actievoerende politieagenten een hart onder de riem te steken. SP-fracties in gemeenteraden vroegen omwille van de lokale veiligheid ook andere partijen om de dienders te steunen. In Den Bosch leidde dat ertoe dat de burgemeester de stakende agenten toesprak en beloofde bij de minister te pleiten voor een fatsoenlijk salaris. In onder meer Heerlen, Heuvelrug en Helmond boden SP’ers de agenten een symbolische pot lollies aan, zodat ze niet op het spreekwoordelijke houtje hoefden te bijten. In Oss werden gekscherend dubbele ‘bonnen’ uitgedeeld aan de politie: chocoladebonbons.