Spanning september 2011 :: Protest op zijn Drents

Spanning, september 2011

Het rijke rooie leven - deel 71

Protest op zijn Drents

Tekst: Pim Siegers

Harry Muskee, zanger van Cuby + Blizzards en Daniël Lohues

Het is niet zo dat op elke Brink van ieder dorp in Drenthe een protestzanger te vinden is. Integendeel. Hier zijn ze niet van dikdoenerij of de kop boven het maaiveld. Harde werkers, kunstenaars hebben de rechttoe-rechtaanmentaliteit, waar 'doe maar normaal dan doe je al gek genoeg' een belangrijke levensles lijkt. Waar liedjes maken nog een ambacht is.

Oer-Drent Daniël Lohues is dan ook geen revolutionaire muzikant met strijdliederen op het repertoire. Je zult hem niet snel betrappen op het prediken van anarchie en revolutie. Toch is de liedjessmid uit Erica meester in het beschrijven van het klein menselijk lief en leed. Zijn albums staan bol van odes aan cultuur en natuur, en tussen de regels door werpt hij zich op als hoeder van de menselijke waardigheid.

Anti-protest

Bij Skik, de band waar Lohues mee doorbrak, stond lol op nummer 1. Protest was er hooguit tegen dom geplaatste fietspaaltjes, het Nederlandse weer of, in een strijdbare bui, tegen menselijke domheid. Hij schreef zelfs een anti-protestlied. Daarin sprak hij duidelijk uit dat hij niet ging protesteren tegen het kabinet van Wim Kok, oorlog en de banken.

As dit 'n protestsong was

 

Dan kwam ik nou pas goed op dreef

Dan was dit couplet niet

't Leste dat ik schreef

Dan zung ik over oorlog

Over onrecht en verdriet

Maar dit is gien protestsong

Dus dat doe ik lekker niet…

(Protestsong, Skik, 1995)

'Hout Moet'

Na een periode bluesmuziek gemaakt te hebben gaat Lohues eind 2005 solo. Zijn vierdelige cd- en theaterproject 'Allenig' heeft in Noord-Nederland inmiddels de cultstatus bereikt. Op zijn eigen moderne 'Vier jaargetijden' beschrijft Lohues de mentaliteit en de schoonheid ten oosten van de IJssel. Begin dit jaar voegde hij 'Hout Moet' aan zijn erelijst toe. Hierop maakt hij in een paar minuten schilderijtjes van liedjes, met daarop vaak een hoofdrolspeler met een verhaal. Zoals in het aangrijpende 'Tesknie za domem' (Pools voor 'heimwee'), over een ontmoeting met een Poolse werknemer op het pleintje in het gehuchtje Westenesch. De Pool tikt, na werktijd, blikjes Aldi-bier achterover en piekert over zijn vaderland. In 3.39 minuten legt Lohues meer leed bloot dan menig artikel in de krant over Oost-Europese werknemers.

Harder werken as 'n ander,

 

Langer deurgaon as rest

Zodat alles as e thuuskomp

Niet veur niks is west

Nog n paar maond

Dan kan 'e eindelijk weer naor huus

Dan hef 'e flink wat centen in de buus

(Tesknie za domem, Hout Moet, 2011)

In 'Bij de hemel in de rij' neemt hij het op voor de helden van Nederland. De mensen die we allemaal kennen, maar die te weinig waardering krijgen. Laten we ze de schoonmakers, de thuiszorgmedewerkers, de mantelzorgers, de mensen op de sociale werkplaats noemen. Ook dit weet Lohues te vertalen naar het kleine, het menselijke. De vrouw werkzaam in de hospice, waar ze ouderen op een zachte lieve manier naar het einde brengt.

In de nachten in de weer

 

't is heur vak, hef ze veur leert

Aoldere mensen naor 't einde brengen

Klagen döt ze nooit 'n keer

Al döt heur de rugge zeer

Ze zal nie gauw verkeerde dingen zeggen

En noast heur wark, collectes lopen

En direkt de mouws opstropen

As der ien verlegen zit

Um wat den ok

(Bij de hemel in de rij, Hout Moet, 2011)

De conclusie van de zanger is even simpel als doeltreffend: 'Die hoeft niet te wachten bij de hemel in de rij.'

Veuruutgang?

Uiteraard blijft Lohues ook hoeder van de noordelijke cultuur, taal en natuur. De beesten, de weidse blik, de fiets, ze blijven centraal staan in zijn werk. Met het fileermesje neemt hij afstand van onder andere megastallen, CO2 opslag en lichtuitstoot van de kassen. Dat was ook de reden dat hij meehielp om meer mensen warm te maken voor de Provinciale verkiezingen. Hij verwijt de beleidmakers dat ze vergeten wat er zo mooi is aan Drenthe. 'Economische groei met kantoorblokken en fabrieken, het wordt er niet mooier op', aldus Lohues.

De lieve, lieve ganzen

 

Ze bennen volledig in de stress

Ze bennen desoriënteerd,

Nog nooit zo in de warre west

Waorumme bennen de nachten hier

zo licht?

Omdat veuruutgang veur de meesten

zich puur op geld verdienen richt

(Nils Holgerssons blues, Lohues & The Lousiana Blues Club, 2005)

Cuby

In een gesprek over of met Lohues is die andere Drentse liedjesmaker nooit ver weg. Harry Muskee, Cuby in de volksmond, is een voorbeeld voor alle muzikanten in de provincie. De muziek van Cuby + Blizzards ruikt en smaakt naar Drenthe. Het laatste album ('Cats Lost') van de band werd geproduceerd door Lohues. Vriend en vijand zijn het erover eens dat dit de beste Nederlandse bluesplaat van het afgelopen decennium is. Het is ook de meest geëngageerde van de band ooit. De nummers gaan over vluchtelingen, de waanzin van godsdienstoorlogen en in Baghdad Blues rekenen ze af met de oorlog in Irak. Met achter de knoppen in de studio Daniël Lohues.

Zo Vrolijk?

Wellicht dat Lohues later in zijn carrière ook nog 'radicaliseert' met protestliederen. In een interview met Trouw in 2003 meldt hij dat er heel wat op de planken ligt, maar dat hij het vaak te makkelijk praten vindt. Toch liet hij zich al in de 'Skik- tijd' een keer gaan. Voor een gala van Radio2 coverde de band 'Zo Vrolijk' van Herman van Veen. Vlak daarvoor was er een groot conflict op Palestijns gebied. Ter plekke bedacht Lohues een eigen tekst. Daar leerde het publiek, maar ook Lohues zelf, een andere kant van hem kennen. 'Normaal ben ik niet zo'n op-debarricade- figuur, maar soms is het goed om dingen ter discussie te stellen, dat werkt bevrijdend.' Herman van Veen zat in de zaal, was enthousiast, en nam later in zijn theatershow de tekst van Lohues over.

Is er wel een reden om vrolijk te wezen

 

Als Israël zo doorgaat op Palestijns gebied

Als Bush blijft bombarderen en Al Quaida

blijft proberen

Om ons te molesteren

Dan blijft de blijheid niet

(Zo Vrolijk, Radio 2 Gala, Best Tof, 2004)

Noaberschap

Ondanks een zeldzame uitspatting blijft Lohues netjes. Hij kan niet veel verkeerd doen. Niet bij zijn fans; maar ook verantwoordelijk bestuurders zullen zich niet snel ergeren aan hem. Waarschijnlijk missen ze dan af en toe de vileine ondertoon. Desondanks blijven zijn songs centraal staan. De barricaden zijn niet de natuurlijke habitat voor Lohues. Hij blijft een vakman. Een liedjessmid, die boven alles mooie liedjes wil smeden. Liedjes waar de menselijke waardigheid en het noaberschap van afspatten. Op elke Brink van ieder dorp in Drenthe kunnen ze zijn liedjes meezingen. Ingetogen. Op zijn Drents dus.