Spanning, juni 2006 :: BINNENsteBUITEN

Spanning • juni 2006

BINNENsteBUITEN

De linkse kloof

PvdA en GroenLinks lijken te kiezen voor een politiek van eigen verantwoordelijkheid. Bos en Halsema willen experimenten met meer concurrentie in zorg en onderwijs en pleiten voor beperking van ontslagbescherming en pensioenrechten. Zij concluderen daarbij te snel dat het huidige niveau van sociale zekerheid onhoudbaar is.

In Dit land kan zoveel beter stelt Bos dat het draagvlak voor de verzorgingsstaat afbrokkelt. Middeninkomens, die meer betalen, zouden daarom ook meer moeten profiteren. Opinieonderzoeken leren echter dat het overgrote deel van de bevolking onverminderd veel waarde hecht aan de verzorgingsstaat. Juist het gebrek aan vertrouwen van de beoogde premier kan dat draagvlak aantasten. Halsema gaat in Een linkse lente nog een stapje verder. Zij noemt collectieve regelingen ‘bevoogdend staatspaternalisme’ en stelt dat sociale voorzieningen mensen hun besef van eigen verantwoordelijkheid ontneemt. Veel mensen die nu afhankelijk zijn van een uitkering willen echter maar al te graag aan de slag. Het is opmerkelijk dat Halsema zo'n nadruk legt op de morele gevaren van de verzorgingsstaat, iets wat tot voor kort was voorbehouden aan neoconservatieven.

Na het Europese referendum, toen PvdA en GroenLinks campagne voerden vóór de Europese Grondwet, maar hun kiezers tegen waren, lijkt opnieuw sprake van een linkse kloof. Nu vormt de sociale zekerheid, waaraan mensen veel waarde hechten, het breekpunt. De boodschap van liberaal links is dat de politiek deze verworvenheden niet meer wil verdedigen. Ik geloof in de mogelijkheden van een links kabinet, maar dan moeten de linkse partijen wel een gezamenlijk alternatief formuleren dat aansluit bij de wensen van onze kiezers.

Ronald van Raak

De Europese kloof

Op de EU-top afgelopen maand in Brussel weigerden de regeringsleiders openlijk te praten over de maandelijkse verhuizing van het Europees parlement van Brussel naar Straatsburg. Opmerkelijk: de maandelijkse verhuizing is een dure onderneming, die veel Europese burgers een doorn in het oog is. Jaarlijks kost het onderhouden van twee vergaderplaatsen meer dan 200 miljoen euro en slechts weinig parlementariërs zijn van het daadwerkelijk nut van twee vergaderplaatsen overtuigd. Alleen Frankrijk houdt vast aan het behoud van Straatsburg als een stuk nationale trots. Dat er tot nu toe nog geen serieuze discussie is gevoerd over het opheffen van Straatsburg als vergaderplaats tekent de onmacht van het Europees parlement om letterlijk baas in eigen huis te zijn.

Onlangs startte de Zweedse liberale Europarlementariër Cecilia Malmström een petitie tegen het aanhouden van Straatsburg als tweede vergaderplaats. In een paar weken tijd verzamelde zij 572.000 handtekeningen van bezorgde Europeanen. Daarvan was ruim de helft afkomstig van Nederlanders. Ook alle Nederlandse partijen zijn voor de afschaffing van wat Balkenende eens het ‘reizende circus’ noemde. En toch wordt het punt op de eurotop niet genoemd.

Het geeft aan hoe moeilijk het voor de Europese Unie is om enig oor te ontwikkelen voor de wensen en verlangens van haar eigen burgers. In plaats van responsief op te stellen en op deze manier te proberen het vertrouwen van de Europese burger in Europa te versterken, lijkt men het gevoelige thema liever onder het tapijt te vegen. Een jaar na het verwerpen van de Europese Grondwet in Nederland en Frankrijk is wat dat betreft weinig veranderd. De Europese kloof is dan ook nog lang niet gedicht.

Arjan Vliegenthart