Tribune 03/2009 :: Weefwereld - Limburgse Affaires

Achtergrond

Weefwereld

Limburgse affaires

De Limburgse politiek wordt geteisterd door een reeks schier ongelooflijke affaires. Politieke koppen rollen en de recherche speurt zich suf. Waar begon het eigenlijk allemaal?

Tekst Rob Janssen

Nothing ever begins. Niets begint ooit. Het is de eerste zin uit de roman Weaveworld (‘Weefwereld’) van de Britse schrijver Clive Barker. Daarin draait het allemaal om een geheimzinnig tapijt, waarin een verborgen wereld vol pedanten, magiërs, spionnen, slappelingen, geldwolven en kontenkruipers geweven zit. Slechts weinigen kennen het bestaan van deze schimmige, dood gewaande parallelwereld waarin alle belangen op de een of andere manier toch met elkaar verweven zijn. Maar dan begint het tapijt uiteen te rafelen...

Barkers boek wordt gerekend tot het fantasy-genre. Maar wie gefascineerd is door tapijtachtige, verborgen netwerken heeft geen fantasie meer nodig. Die hoeft dagblad De Limburger maar te lezen. Want die krant onthulde in februari een aantal adembenemende zaken in Limburg. Het begon met het bericht dat zeven ambtenaren (zes van de gemeente, een bij de provincie) door de Rijksrecherche waren opgepakt. Zij zouden cruciale informatie over aanbestedingen aan wegenbouwer Janssen de Jong Infra hebben doorgeseind. Dat bedrijf wist vervolgens klussen binnen te halen door lager in te schrijven dan concurrenten, luidt de verdenking. In ruil zouden de ambtenaren met onder meer auto’s en reisjes gefêteerd zijn.

‘Huis gedeputeerde werd met 41.000 euro verlies verkocht’

De inkt van die onthulling was amper droog, toen de volgende affaire zich aandiende. Uit nieuw onderzoek van De Limburger bleek dat het CDA in de gemeente Echt-Susteren ‘tweederde van het geld dat buiten de gemeenteraad om in het verenigingsleven is gepompt, gegund heeft aan clubs waarin prominente CDA’ers een rol spelen’. In wat inmiddels landelijke bekendheid kreeg als de Sinterklaas-affaire, werd voor het eerst ook de naam van de Limburgse CDA-gedeputeerde Herman Vrehen genoemd. Hij was namelijk zelf lid van twee verenigingen waarnaar flink met geld was gestrooid. De wethouders Pustjens (CDA) en Verheesen (Samenwerking) stapten op, evenals CDA-fractievoorzitter Van Helvert.

Boven Herman Vrehen kwam een zwaard van Damocles te hangen in de vorm van een integriteitsonderzoek. Maar daar hoeft hij niet meer op te wachten. Want het schaamrood op de kaken van het genoemde wethouderstweetal was net roze aan het worden, toen De Limburger meldde dat Vrehen in 2004 zijn huis had verkocht aan een vastgoedhandelaar uit Noord-Brabant, die het pand een half jaar later met 41.000 euro verlies(!) doorverkocht. De vastgoedhandelaar was weer bevriend met een bouwondernemer en die laatste zou weer een oude bekende van gedeputeerde Vrehen zijn. De Brabander hoopte op meer opdrachten van genoemd bouwbedrijf als hij het huis van Vrehen, die zijn hut aan de straatstenen niet kwijt raakte, als een soort vriendendienst zou opkopen. Dat was de spreekwoordelijke druppel: gedeputeerde Vrehen stapte op de dag van de onthulling op als gedeputeerde.

Daarmee zijn het Limburgse CDA én de provincie Limburg een van hun belangrijkste boegbeelden kwijt. In Provinciale Staten heerste aanvankelijk vooral ongeloof, zowel in coalitie als oppositie. Uitgerekend Vrehen. Uitgerekend die boom van een kerel, met handen als kolenschoppen. Die altijd netjes en zakelijk bleef, hoe fel en slinks ook aangevallen in het debat. Is hem een kunstje geflikt?

De tijden van de Limburgse ons-kent-ons-bestuurscultuur, waarover journalist Joep Dohmen zijn spraakmakende boek ‘De Vriendenrepubliek’ schreef, leken voorbij. Een ander slag bestuurders diende zich aan en ruilde ‘gemoedelijk’ in voor ‘zakelijk’. Maar het tapijt ontrafelde. De verborgen, vergeten wereld liet zich opnieuw zien. Op 2 maart stelde het Limburgse CDA dat de politiek duidelijkheid moet verschaffen over de maatschappelijke nevenfuncties van volksvertegenwoordigers. Dat getuigt in ieder geval van de wil tot zelfreinigend vermogen. Of dat genoeg is om de Weefwereld voorgoed te begraven, zal moeten blijken. Want niets begint ooit. Heeft iets dan ooit een einde?