SP Tribune 05/2004: In Groningen moeten ze... wijken voor de rijken!

Tribune 14 mei 2004

In Groningen moeten ze

Wijken voor de rijken!

Wat doe je als rijke mensen aan het water willen wonen en er geen water is? Dan maak je water! Nog nooit werd er in Nederland zo’n groot stuk landbouwgrond blank gezet. En zelden werden ergens in één klap zoveel exclusieve villa’s gebouwd. Voor de Blauwe Stad wordt alles uit de kast gehaald. Maar als de omwonenden iets vragen, is alles te veel gevraagd. Wijken voor de rijken in Oost-Groningen.

Tekst Rob Janssen Foto Sake Elzinga/Hollandse Hoogte

Het lijkt wel een kerk. Midden in het veld staat het bouwwerk. Hoog is de gevel met uitkijktoren; laag en langwerpig het hoofdgebouw. En dan die kleur. Knalrood tekent het informatiecentrum van de Blauwe Stad zich af tegen het weidse landschap van het Oldambt. Zelfs de lantaarnpalen langs de oprijlaan zijn rood. SP’er Bart de Boer perst zijn lippen op elkaar. ‘Automobilisten klagen steen en been over slecht zicht op de regionale wegen in het donker. Lantaarn­palen komen er niet. Maar bij dit informatiecentrum zetten ze er gelijk om de tien meter eentje. Hier kan ineens alles.’

Het is die opmerkelijke voortvarendheid die de Oost-Groningers irriteert. Als het om de Blauwe Stad gaat wordt alles uit de kast getrokken, terwijl voorzieningenniveau en leefbaarheid voor de bewoners van plaatsen als Finsterwolde, Beerta en Oostwold steeds verder onder druk komen te staan. Want bij de aanleg van een nieuw meer van zo’n acht vierkante kilometer en de bouw van naar schatting 1400 tot 1800 (!) villa’s blijft het niet. Om de luxe optrekjes aan het water bereikbaar te maken voor auto’s en plezierjachten, voorziet de Blauwe Stad onder meer in de bouw van niet minder dan acht extra bruggen en een waterweg naar de Dollard, compleet met sluis. Niet dat de omwonenden daar nog van opkijken. Al bijna tien jaar worden ze doodgegooid met nieuwe plannenmakerij in hun gebied.

Maar nu is het legertje projectontwikkelaars en planologen een stap te ver gegaan. Naar verluid om het vrije uitzicht op het water vanuit een handvol villa’s veilig te stellen, moet de hoofdverbindingsweg naar Winschoten onderbroken worden. Waardoor straks alle verkeer gedwongen is om dwars door het kleine en rustieke Finsterwolde om te rijden. Hilda Gernaats woont aan de bewuste weg. ‘Dat wordt dus een gigantische chaos,’ voorspelt ze. ‘Maar dat is het nu soms al. Pas geleden konden hier een paar grote landbouwvoertuigen niet door, omdat ze te breed waren. Meteen ontstond er een lange file voor mijn deur. Wat moet dat worden, als straks álle verkeer hier langs moet?’

Volgens Bart de Boer, SP-raadslid in de gemeente Reiderland (waarvan onder meer Finsterwolde en Beerta deel uitmaken), moet het niet gekker worden ‘In feite krijgt Finsterwolde dus alle auto’s, bussen, vrachtwagens en fietsers te verwerken, ten gunste van het uitzicht van drie, hooguit vier villa’s. Dat kan de smalle weg door het dorp niet aan, en wat gaan ze dus doen? Ze gaan tweehonderd prachtige eikenbomen kappen om de weg te kunnen verbreden. Dus straks is het hier gedaan met de rust én met de natuur,’ aldus De Boer, die voorstelde het verkeer niet dwars door Finsterwolde te leiden, maar via de dijken rond het nieuwe meer. Daarvoor kreeg hij de handen niet op elkaar. De Boer: ‘De directeur van Openbare Werken vroeg me of ik wel aan het verkeerslawaai voor de villabewoners gedacht had. Moet je nagaan! Waar men blijkbaar ook niet bij stilstaat, is dat veel mensen nu nog via allerlei wegen door Oldambt binnendoor rijden. Dat gebied komt straks onder water te staan, dus die wegen zijn dan ook niet meer beschikbaar. Nog meer drukte dus. Ik kan hier maar één conclusie trekken: alles moet wijken voor de rijken.’

‘Het is inderdaad heel vervelend,’ beaamt Blauwe Stad -woordvoerder Marie-Lou Gregoire. Een probleem ziet ze er echter niet in: ‘De ervaring is dat mensen wel gewend raken aan omrijden.’

Maar inmiddels is er een hele waslijst ontstaan van zaken waar omwonenden maar aan moeten wennen. Want naast omrijden, verkeersoverlast en verlies aan landschap­pelijke waarden werd er vorig jaar tot veler verbazing ook al een golfbaan in Oostwold aangelegd. Ook nieuw in de regio is het doordeweekse verblijf van een grote groep Noord-Brabantse arbeiders. Dat is het gevolg van een ernstige vergissing van de plannenmakers, die ervan uit waren gegaan dat grondverzetbedrijven uit de regio met de aanleg van de dijken aan de slag zouden kunnen. Vergeten was, dat de klus Europees aanbesteed moest worden, wat tot gevolg had dat een Brabants consortium ermee aan de haal ging. Opnieuw had den de Oost-Groningers met hun record aan werklozen het nakijken, terwijl hen altijd voorgespiegeld was dat de Blauwe Stad een geweldige impuls zou geven aan de werkgelegenheid.

Het was dus niet zo vreemd, dat een handtekeningen- en posteractie van de SP enkele jaren geleden al breed gedragen werd door de bewoners van Oldambt. Maar het scherpe protest bracht de bestuurders niet op andere gedachten. Hetzelfde gold voor een bezettingsactie waarbij afgelopen najaar SP’ers samen met leden van de Verenigde Communistische Partij (VCP) een stuk grond van de Blauwe Stad bezetten. Inspraakavonden waren er ook, maar die waren opvallend genoeg niet in de plaatsen gepland waar de direct betrokkenen wonen. Stad en land moest bewogen worden om de avonden ook in Finsterwolde en Oostwold plaats te laten vinden. En dan was er begin dit jaar nog het akkefietje rondom de officiële opening van de werkzaamheden van de Blauwe Stad . Terwijl wethouders en andere ‘direct betrokkenen’ hiervoor een persoonlijke uitnodiging kregen, werden de raadsleden van de SP een krap half uurtje van tevoren op de hoogte gesteld middels een haastig telefoontje. Niet van de directie van de Blauwe Stad , maar van de secretaresse van de burgemeester…

Murw gebeukt door enerzijds de bestemmingsplannen, visies en nota’s die ze jaar na jaar over zich heen gekregen hebben, en anderzijds door de bestuurlijke desinteresse voor hun inbreng, tonen de bewoners van het Oldambtgebied zich verslagen over herinrichting van hun gebied. ‘Protesteren helpt toch niet,’ zegt de een. ‘Waarom moet het nou net hier?’ meent een ander. En: ‘Áls het dan moet, waarom dan niet meer fietspaden?’ Dát er iets met hun gebied gebeurt, lijkt niet het punt. Maar dat ze zelf daarbij buitenspel staan, maakt de bewoners moedeloos en cynisch. Hilda Gernaats: ‘Ik ben hier opgegroeid. Ik ben bang, dat dit mijn gebied niet meer is, als over een aantal jaar het hele plan klaar is. Als dat gebeurt dan barst hier alsnog de bom, vrees ik. Of veel mensen trekken weg als ze kunnen.’ Bart de Boer: ‘Die villa’s moeten tussen de 270.000 en een miljoen euro gaan kosten. Dat kan hier geen mens betalen. Rijke mensen uit het westen misschien wel, ja. Maar als die slim zijn, dan rijden ze een paar kilometer verder de Duitse grens over en zien ze dat de huizen daar nog een stuk goedkoper zijn. Dus ik vraag me echt af, of de Blauwe Stad een succes kán worden.’ Ook het Groningse SP-Statenlid Hennie Hemmes zet grote vraagtekens bij de haalbaarheid van het ambitieuze plan. ‘Ik zie echt niet in hoe je 1800 gezinnen hierheen krijgt. Dat wordt ook door mensen uit de bouw- en zakenwereld gezegd. Alleen de politiek lijkt het maar niet te willen snappen. De Blauwe Stad staat al acht jaar voortdurend op de agenda van Provinciale Staten, maar ik ben een roepende in de woestijn. Meneer Hemmes, u bent veel te somber, krijg ik dan te horen. Onbegrijpelijk. Zelfs GroenLinks rent enthousiast achter de Blauwe Stad aan. Steeds maar weer wordt gezegd, dat het project een opkikker is voor het gebied en een impuls voor de economie. Tegenwoordig wordt de Blauwe Stad zelfs aan de zweeftreinverbinding met de Randstad gekoppeld. Nog mooier: de gemeente zou meer OZB-inkomsten innen, terwijl iedereen weet dat men in Den Haag overweegt om de OZB af te schaffen! We koersen hier regelrecht op een gigantisch fiasco aan. En dan zit je straks met een enorm verkwanseld gebied te kijken.’

In het knalrode informatiecentrum van de Blauwe Stad liggen stappels folders en brochures voor geïnteresseerde kopers. Eén daarvan heet: ‘Verrassend Oldambt: Beleef – geniet – ervaar!’ Het is duidelijk voor wie dat bedoeld is.

Harry mens lacht om de Blauwe Stad

De Blauwe Stad hoeft niet te rekenen op een invasie van kapitaalkrachtige mensen uit het Westen, betoogt de bekende tv-makelaar Harry Mens: ‘Onzin, hoogmoedswaanzin. 1500 yuppen bij elkaar zetten in Oost-Groningen werkt niet. De westerling heeft geen enkele binding met dat gebied. Worden daar maximaal 1800 exclusieve woningen gebouwd? Nou haal daar maar een nulletje vanaf. En als ik een slechte dag heb, haal er dan nog maar een nulletje vanaf. Juist: achttien exclusieve woningen lijkt me voldoende. Het consortium dat de Blauwe Stad gaat aanleggen mag in mijn televisieprogramma Business Class één keer komen uitleggen wat de Blauwe Stad inhoudt. Er kijken gemiddeld drieduizend kapitaalkrachtigen naar mijn programma. Als er niemand reageert, weet het bouwconsortium voldoende.’

(bron: Dagblad van het Noorden)