Tribune 05/2000: Column Jan Marijnissen

Dag van de vrijheid

Het is druilerig weer, terwijl voor mijn gevoel op Koninginnedag de zon hoort te schijnen. Ik zit in de tuin en Pluis, ons konijn, ligt gestrekt naast mijn stoel. Het rumoer in het centrum – er is weer een koninginnemarkt – is hier te horen. Maar schuifelen langs kraampjes is niet de tijdbesteding die mij op deze dag het eerst te binnen schiet.

Ik groeide op tegenover tapijtfabriek Bergoss. Op Koninginnedag, ’s morgens vroeg, trok hun harmonie erop uit. Prachtige pakken, prachtige muziek. Ik liep altijd met ze mee, alleen op Koninginnedag fietste ik mee. En die fiets was natuurlijk mooi versierd. Op school deden we daarna spelletjes.

Wat lijkt dat allemaal lang geleden… en dat is het ook.

30 april is nog steeds een vrije dag en voor velen een reden voor een feest. Maar hoe lang nog? Steeds meer mensen hebben hun bedenkingen bij de invloed en de macht van de koningin. En met recht. Want die invloed en macht zijn opmerkelijk in een democratie. We mogen dan wel de ministeriële verantwoordelijkheid kennen, echt bevredigend is dat niet. Monarchie en geheimzinnigheid gaan hand in hand, net als democratie en openheid.

Recent onderzoek laat zien dat 55 procent van de bevolking van mening is dat de koningin geen politieke macht zou moeten hebben. De meerderheid van de jongeren is zelfs voor een gekozen staatshoofd. Dat zal dan ook de toekomst zijn. Een

geëmancipeerd volk kiest zijn staatshoofd zelf en laat dat niet over aan de toevalligheden die horen bij erfopvolging.

Maar hoe moet dat dan met het volksfeest dat Koninginnedag voor velen is? Een Dag van de Vrijheid?