Tribune 9/98 De Kwestie: Extra politie-inzet te koop?
De Kwestie
Politie te koop?
Mr. J.M. Drayeris jurist en docent aan de Nederlandse Politie-academie. Het betalen voor politie-inzet vindt hij verdedigbaar, want "zover is de markt al ingetreden". Als een bepaalde mate van veiligheid door de politie gegarandeerd wordt, moeten mensen zelf weten of ze willen betalen voor extra inzet. "Helemaal privatiseren van de politie zou niet wenselijk zijn, maar de discussie is nu wel geopend." | J.W.F. van Duijnis voorzitter van de Nederlandse Politiebond en ziet geen heil in het experimenteren met betaalde politiediensten. "De rechtsstaat en de openbare orde moeten politiek ongevoelig zijn en boven commerciële invloed staan." "Kan een rijke wijk straks meer surveillance inkopen dat een arme buurt?" Van Duijn vindt het "een hellend vlak waarop we ons niet moeten begeven." |
Moeten particulieren en bedrijven politiediensten kunnen kopen? | "Afhankelijk van de soort inzet moet dat kunnen. Organisatoren van evenementen die in die nieuwe situatie dan niet willen betalen voor toezicht, brengen in zekere zin hun eigen veiligheid in gevaar. Dan kan men de politie pas oproepen als er al iets ernstigs gebeurd is. En in dat geval kun je natuurlijk niet zeggen 'je betaalt niet dus we komen niet'." | "Dat is geen goed idee. De rechtstaat en de openbare orde moeten politiek ongevoelig zijn en boven commerciële invloed staan. Het aansturen van politie is een afweging van maatschappelijk belang. Als er in Nederland een bepaald evenement plaatsvindt waar een politie-inzet voor nodig is, dan moet men die inzet gewoon leveren of het evenement niet door laten gaan." |
Om wat voor inzetten zou het dan gaan? | "De grens moet liggen bij de kernfunctie van de politie: de geweldsbevoegdheid en de zware opsporingsbevoegdheid. Voor die taken moet de overheid altijd garant staan. Maar het gewone toezicht, de surveillance, zou door particulieren ingekocht kunnen worden. Men moet een basisniveau afspreken tot waar de politie voor een goede mate van veiligheid zorgt. Als mensen daar nog wat bovenop willen, dus extra surveillance in hun wijk, dan zou dat door henzelf gefinancierd kunnen worden." | "De discussie gaat nu over grote publieksevenementen zoals een voetbaltoernooi. Maar welk evenement krijgt dan nog politiebegeleiding; die het eerst vraagt, of die het meest kan betalen? Kan een rijke wijk straks meer surveillance inkopen dan een arme buurt? Dat zijn afwegingen waar andere belangen een rol spelen dan alleen de openbare veiligheid. En dat is een hellend vlak waarop we ons niet moeten begeven." |
Ontstaat er zo een "voorrangs-veiligheid" voor wie het kan betalen? | "Nee, want je garandeert een bepaalde mate van veiligheid door de politie voor iedereen. En de markt is zover ingetreden dat mensen die dat willen toch al extra veiligheid kunnen inkopen bij particuliere beveilingsbedrijven." | "Ja, ik denk dat het evenwicht wegvalt. Niet iedereen wordt dan nog gelijk bedeeld met politie-inzet. Degene die wat meer kan betalen komt er beter vanaf. Dat verschijnsel zal zich zeker gaan voordoen." |
Liggen corruptie en belangenverstrengeling op de loer? | "Er zitten risico's aan de afweging of je agenten gaat inzetten waar het geld oplevert, of in de basistaken. Maar dat risico wordt minder als je die twee taken in twee verschillende units onderbrengt, beide onder het kopje 'politie' maar met verschillende resultaat-verantwoordelijken." | "Ja, de kans op rare afwegingen is helemaal niet denkbeeldig. Bij een korps dat het financieel niet zo breed heeft, en dat is bij de hele Nederlandse politie zo, creëer je de situatie dat men graag agenten tegen betaling in zal zetten. In de huidige omstandigheden zou zo'n betaalde inzet per definitie ten koste gaan van gewoon politiewerk. Dat is dan de afweging die zo'n korps moet maken." |
Wat zou dat betekenen voor de zeggenschap over de aard van de politie-inzet? | "Je zult daarover tot op zekere hoogte duidelijk meetbare verplichtingen moeten afspreken. Maar hoe de politie die verder invult, bepaalt ze zelf. Met een particuliere beveiliger spreek je ook af dat hij toezicht houdt in een winkel, maar niet dat er nooit meer een diefstal wordt gepleegd." | "Men zegt nu dat de politie-organisatie de baas zal blijven. Maar na verloop van tijd wordt die inkomstenbron normaal en zal dus worden meegenomen in de planning. Dan kun je dat geld gewoonweg niet meer missen, waardoor het moeilijk zal zijn om de eisen van een betalende klant zonder meer te negeren." |
Wat kost dat nou, zo'n blik agenten? | "Honderd gulden per uur. Een particuliere beveiligingsman kost geloof ik vijftig gulden per uur, dus concurrerend zijn we nog niet. Honderd gulden zullen velen al gauw te duur vinden, hoewel een politieman meer bevoegdheden heeft en je daar dus ook wat meer voor mag vragen." | "Ik geloof dat je 1000 gulden per agent per dag moet rekenen. Daar zit dan overurentoeslag bij, sociale lasten, apparaatskosten, auto's en materiaal." |
Zou zo meer "blauw op straat" gefinancierd kunnen worden? | "Ja dat denk ik wel. Het is een pragmatische overweging die de politiek moet maken om meer veiligheid te kunnen bieden. Daar moet nu maar eens een goed uitgesproken debat over op gang komen." | "Alleen als je het kortzichtig benadert. De vraag is echter of je dat op die manier wilt. Je kunt beter wat meer belastinggeld voor de politie reserveren, zodat we de veiligheid kunnen krijgen die we willen. Daarmee houd je de sturing van de politie door betalende derden buiten de deur." |
Zijn er voldoende politiemensen om extra betaalde diensten te kunnen verlenen? | "Nee, men zal daarvoor meer mensen in opleiding moeten nemen. Of je geeft particuliere beveiligers een aanvullende opleiding waarna ze wat meer bevoegdheden krijgen. Bijvoorbeeld verbaliseren bij verkeersovertredingen of het ingrijpen bij kleine overtredingen, onder kwaliteitstoezicht van de politie." | "Nee. Volgens ons zijn er nu al 16.000 agenten meer nodig om onder normale arbeidsvoorwaarden een normale politie-inzet te hebben. Dat tekort moet eerst maar eens opgelost worden. Dan heb je ook gewoon voldoende agenten voor het soort evenementen waarvoor men nu particulieren voor politie-inzetten wil laten betalen." |
Is dit de eerste stap naar privatisering van de politie? | "Helemaal privatiseren van de politie zou niet wenselijk zijn, maar de discussie is nu wel geopend. Er moet een duidelijke politieke uitspraak komen over wat de grenzen zijn van publieke en private verantwoordelijkheid voor veiligheid." | "Ja dat is het. Ik weet niet hoe gek wij de komende tien of twintig jaar met z'n allen gaan worden, maar daar lijkt het wel op af te gaan." |
|---|
Inhoud
- Nieuws: Het Binnenhof / Aktie / Bulletin Board
- Column Jan Marijnissen: Kapitale waarden
- Geen vennootschapsbelasting voor Schiphol. Geen enkele heffing op kerosine. Geen BTW op vliegtickets. Onze luchtvaart wordt indirect met miljarden gesubsidieerd. Als deze branche gewoon de eigen broek moest ophouden, zaten we nu niet met het probleem waarheen de luchthaven moet uitbreiden, maar wat voor moois je kunt doen met al die poen.
- Interview: Keiharde actie tegen het drugstoerisme. En tegelijk menswaardige opvang bieden aan verslaafden. Met die dubbelaanpak haalde Annie Verdoold uit Rotterdam de wereldpers. "Op de gemeente de politiek of de politie hoef je niet te wachten," zegt ze. "Je moet zélf aan de slag."
- Hare Majesteit interrumperen tijdens haar voordracht van de Troonrede is niet netjes. Toch is het maar gewoon een tekst van het kabinet die ze uitspreekt. Rechtgeaarde SP'ers wordt het dan soms te machtig...
- Als je verwacht een socialistisch paradijs aan te treffen, kom je van een koude kermis thuis. En toch weet Cuba aardig het hoofd boven water te houden, tegen de VS-boycot in. Hoe lang nog?
- De kwestie: politie te koop?
- Theo de Buurtconciërge; strip van Wim Stevenhagen