Tribune 10/2001 Festival Tomaat

Tribune 19 oktober 2001

Festival Tomaat: Cultuur en beschaving

(in plaats van geweld en barbarij)

Uit alle hoeken en gaten van het land zijn ze gekomen, met eigen vervoer, met kleine en grote bussen of met de trein en pendelbusje. De sombere weersvoorspelling de avond ervoor, heeft weinig mensen weerhouden van hun tocht naar het Brabantse Heeswijk-Dinther, waar Festival Tomaat plaatsvindt – in de open lucht. Het grootste ongemak van de dag blijkt dan ook de modderige voettocht vanaf het weiland annex parkeerterrein ('twee gulden alstublieft') naar het in prachtige bossen verscholen natuurtheater De Kersouwe, dat veel weg heeft van een middeleeuwse vesting. Het zonnetje schijnt zelfs, als het cultureel spektakel losbarst. Met rai-muziek in het kleine theater en het Radio Symfonie Orkest in de grote 'kuil'. Als de zon het gaandeweg laat afweten, zijn het de optredende artiesten die tóch voor warmte zorgen. En uiteraard de bezoekers zelf. Ze krijgen niet alleen een geweldig cultureel aanbod voorgeschoteld, maar kunnen ook volop eigenhandig aan de slag. Er kan geschilderd worden in de ene tent, en gedicht in een andere; iedereen kan z'n favoriete tomaatrecept kwijt in een giga-kookboek, en kinderen kleuren, kleien en bouwen zelf instrumenten dat het een lieve lust is in de grote kindertent.

Op deze zondag, vijf dagen na de terreur-aanslagen in de VS, zal het niet verbazen dat heel wat bezoekers daarover hun mening en emoties kwijt moeten. 'Peace please', meldt het schilderij van een festivalganger. En een gedicht luidt kort maar krachtig: 'Oog om oog, tand om tand, zo houdt men haat in stand'…

Festival Tomaat heeft een aangepast programma. Veel artiesten 'doen' in hun optreden iets met de WTC-ramp én de reacties daarop. De SP zelf heeft een 'vrolijke' presentatie van de komende verkiezingscampagne geschrapt. In plaats daarvan spreekt ook Jan Marijnissen om twee uur 's middags over terreur en contraterreur. 'We besloten het festival door te laten gaan, als manifestatie waarop we uiting geven aan onze overtuiging dat niet in geweld en barbarij, maar in cultuur en beschaving onze toekomst gezocht moet worden,' zegt hij. 'Kunst en cultuur behoren tot de pijlers onder de beschaving. Dat vonden we al toen we het idee voor Festival Tomaat kregen. En dat vinden we in deze tijden helemaal.'

Alle artiesten vonden dat ook. Eensgezind. En dus brengt Frank Groothof in een muzikaal theaterstuk zijn sprookjesachtig avontuur als soldaat ten tijde van de Franse Revolutie, swingt het dubbelkwintet van Pierre Courbois, rapt Brainpower de blaren aan je oren, brengt De Gorelev z'n tragikomische hoempamuziek, schroeit Freezone breakdancesporen op het podium en krijgt Beef met funky ska alle publiekslijven in beweging.

In een uitgebalanceerd aanbod, verspreid over het Kersouwe-terrein, komen jong en oud aan hun trekken. Met moderne en klassieke muziek, lekkere hapjes, eigen kunstzinnige activiteit, bij sneltekenaar Kees Willemen, met de rondspokende figuren van de Muzen. En in cultuurcafé Zout, waar de kleinkunst aan bod komt. Zang, cello's, muzikale gedichten, een beeldenexpositie, interviews, een 'ode aan de tomaat' van Huub Oosterhuis, er is voor elk wat wils. Nadat in de late middag ook de hongerige magen tevreden zijn gesteld met couscous (uiteraard vergezeld van Marokkaanse muziek) zingt dan ook het hele publiek – gedirigeerd door de DJ's Wipneus en Pim: 'I had the time of my life'.

Zo is het.

Festival Tomaat 2001 is de eerste aflevering van een culturele happening die moet blijven. Die ook zál blijven, weet chef-organisator Hans van Leeuwen nu al te melden. 'We zitten alweer vol ideeën hoe we in 2002 met een nog gevarieerder aanbod kunnen komen, met nog meer prikkelende lading, voor nog meer publiek, met nog meer inbreng vanuit de SP-afdelingen en vanuit de bezoekers zelf.'