Spanning, februari 2006 :: Rita Verdonk: hoezo minister van integratie?

Spanning • februari 2006

Hoezo minister van integratie?

Fenna Vergeer over de afwezigheid van Rita Verdonk als het om integratie gaat

Het kabinet Balkenende leek op de goede weg met het aanwijzen van een speciale minister voor Integratie. Het leek zelfs een goede zet om integratie in één ministerie onder te brengen met Vreemdelingenzaken. De ‘vreemdelingen’ die worden toegelaten tot ons land moeten immers zo snel mogelijk aan de slag met hun integratie. Dat de minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie een andere insteek heeft, bleek al snel.

Tekst: Fenna Vergeer

Nadat het integratievraagstuk lange tijd was genegeerd door de politiek, maakte de commissie Blok daar een einde aan. De commissie werd ingesteld op voordracht van de SP en onderzocht de integratieproblematiek van de afgelopen dertig jaar. Wat iedereen al lang wist, bleek ook uit het onderzoek van de commissie: de integratie wil niet echt vlotten en de overheid is daarbij ernstig te kort geschoten. De aanbevelingen van de commissie Blok zijn interessanter. De manier waarop belangrijke stappen gezet kunnen worden naar een goede integratie en de rol die de overheid daarin kan en moet spelen, zijn helder op een rij gezet. De aanbevelingen kregen ook brede steun. De hele politiek vindt dat er eindelijk iets moet gebeuren. Nu, een jaar na het rapport, staat het er echter nog niet veel beter voor. De kloof tussen verschillende bevolkingsgroepen is groter geworden sinds de aanslagen in New York, Madrid en Londen. Steeds meer moslims voelen zich afgewezen en trekken zich terug in een isolement, en de politiek doet weinig om dat te voorkomen. Er wordt veel gedaan om de boel bij elkaar te houden, maar uitvoering van de aanbevelingen van de commissie Blok wordt niet voortvarend ter hand genomen.

Minsters schuiven de problemen op elkaar bordje

Er is sprake van een vicieuze cirkel in de manier waarop verschillende ministers de verantwoordelijkheid voor integratiebeleid op elkaar afschuiven. De segregatie in het onderwijs wordt door de minister van Onderwijs vaak afgedaan als een gevolg van de samenstelling van de wijken waarin de gesegregeerde scholen staan. De minister die min of meer verantwoordelijk is voor de samenstelling van de wijken, de minister van Volkshuisvesting, wijst als het gaat om gesegregeerde wijken naar de sociaal-economische positie van de bewoners. Het inkomen bepaalt wat voor je huis je kunt betalen en daarmee de wijk waarin je woont. De bewindsman die zich de sociaal-economische positie aantrekt, de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, wijt die positie voor een groot deel aan het opleidingsniveau. Daarmee is de cirkel rond.

En Verdonk laat het gebeuren

Deze vicieuze cirkel zou door een minister van Integratie doorbroken moeten worden. Verdonk doet dat niet. Zij laat haar collega’s bakkeleien over wie de eerste stap moet zetten, en houdt zichzelf voornamelijk bezig met beperking van de immigratie. De nieuwe Wet inburgering in het buitenland bijvoorbeeld, die bedoeld was om mensen die naar Nederland komen voor te bereiden op het leven in ons land en op de inburgeringscursus, is in de handen van Verdonk verworden tot een nieuwe drempel.

Daar waar Verdonk zich met de integratie bemoeit, gaat het voornamelijk over problemen die ontstaan. Over eerwraak, vrouwenbesnijdenis en radicalisering. Natuurlijk moeten die problemen aangepakt worden, maar daarbij mag niet over het hoofd gezien worden dat gebrekkige integratie de bron is van de problemen.

Met de nieuwe wetgeving voor inburgering in Nederland wordt het cursusaanbod vrijgegeven aan de markt. De inburgeraar moet zélf gaan kiezen welke cursus het beste bij hem past en zelf beoordelen of een aanbieder wel goed voorbereidt op het examen. Mijn eerste reactie was: straks moet je een inburgeringscursus volgen om een keus te kunnen maken uit de inburgeringscursussen. Hoe gaat de gemiddelde analfabete allochtoon dat doen?

De overheid moet iedereen de kans bieden te integreren en dan niet alleen in de zin van de mogelijkheden om een cursus te volgen. Het is de hoogste tijd dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt en het recht op goed, gemengd onderwijs en op wonen in gemengde wijken realiseert. Vanzelfsprekend is dat niet de oplossing voor alle problemen, maar het is wel een belangrijke voorwaarde om de integratie en vooral individuele allochtonen een eerlijke kans te bieden.