De toekomst zal groen en sociaal zijn, of niet zijn

De wereld kampt momenteel met twee enorme problemen: klimaatverandering en extreme ongelijkheid. Beide destructieve problemen hangen direct met elkaar samen, omdat juist de armste mensen het hardst getroffen worden door de gevolgen van klimaatverandering. Socialisten zullen daarom met één groot en samenhangend plan moeten komen om zowel de opwarming van de aarde tegen te gaan als de grote verschillen tussen arm en rijk. En dat is precies wat de Green New Deal beoogt: een groene revolutie moet ook een sociale revolutie zijn.

Alexandria Ocasio-Cortez. Pete Marovich/Hollandse Hoogte©

Wat is de Green New Deal?

Een programma van grote overheidsinves­teringen voor de VS (vandaar de verwijzing naar de New Deal van Roosevelt in de jaren dertig) in energiezuinige banen en infrastructuur. Niet alleen om de energiesector om te vormen, maar de hele economie. De Green New Deal heeft als doel om de economie zowel CO2-vrij als eerlijker en rechtvaardiger te maken. Daar is een langdurige mobilisatie voor nodig, vergelijkbaar met de New Deal en het Marshallplan.

Wat zijn de belangrijkste doelen?

Het voornaamste doel is om voor 2030 de CO2-uitstoot in de VS terug te brengen naar nul middels een eerlijke en rechtvaardige transitie voor alle gemeenschappen en werkers. Vooral voor die gemeenschappen die van oudsher onderdrukt worden. Daartoe zullen miljoenen goede, goedbetaalde banen gecreëerd moeten worden, zal er fors geïnvesteerd dienen te worden in energiezuinige infrastructuur en industrie, en zal iedereen verzekerd moeten zijn van een schone leef­omgeving.

Wie zitten er achter de Green New Deal?

Het gezicht van de nieuwste (de eerste versie, uit Groot-Brittannië, dateert van 2008) is de charismatische Democratische afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez. Zij lanceerde begin februari samen met de Democratische senator Ed Markey een resolutie voor een Green New Deal in het Huis van Afgevaardigden. Ocasio-Cortez maakt deel uit van een bredere sociale beweging, van voornamelijk jonge activisten, die ontstaan is na de presidentscampagne van Bernie Sanders in 2016.

Hoe zou een Green New Deal voor Nederland er uit kunnen zien?

Ook in Nederland heeft veertig jaar neolibe­ralisme klimaat- en milieuproblemen, stag­nerende lonen en toenemende ongelijkheid in een stroomversnelling gebracht. In deze Spanning presenteren wij daarom een mogelijke uitwerking van een Green New Deal voor Nederland. Met eigen frames om een socialistische samenleving dichterbij te brengen. En met voorstellen die moeten zorgen voor een rechtvaardige energietransitie, voor een eerlijk en groen belastingstelsel, voor een gezond en stabiel financieel systeem, voor een loongolf die de positie van de factor arbeid moet versterken ten opzichte van kapitaal en voor een fundamentele wijziging van de eigendomsverhoudingen.