Tribune 2/97 Gastcolumn: Frans Moor

De zorgen van

Frans Moor

Het gaat heel goed met de Nederlandse economie. Zo goed, dat de ons omringende landen met afgunst naar ons kijken. De winsten stijgen, de werkgelegenheid neemt alsmaar toe. Zelfs de belastingopbrengsten stijgen fors. Iedereen die het goed gaat roept het van de daken: "Er is geen mooiere kleur dan paars!"

Kok wordt op handen gedragen door ondernemend Nederland. Uit een onder hen gehouden onderzoek bleek zelfs dat zij hem beter vinden dan Lubbers. En eerlijk gezegd, de juichstemming onder de grote ondernemers in het land komt niet zomaar uit de lucht vallen. De vrije markt, dus daar waar het grote geld verdeeld wordt, wordt als gevolg van het kabinetsbeleid steeds groter. Vele tientallen miljarden guldens die eerst zonder winstoogmerk in de collectieve sector aan nuttige zaken besteed werden, zijn op de vrije markt gedumpt. Staatsbedrijven, ook die forse winst maakten, werden geprivatiseerd. De nog resterende staatsaandelen worden stap voor stap van de hand gedaan.

In de jaren dat de PvdA onder leiding van Kok deel uitmaakt van de regering zijn grote, voorheen niet haalbare, wensen van ondernemend en rechts Nederland op het terrein van zorg en zekerheid gehonoreerd. Daarnaast werd veel van wat er overbleef van ons sociaal zekerheidsstelsel - en dat is nog steeds niet niks - overgedragen aan de vrije markt. Aanvullende verzekering, loondervingsverzekeringen bij ziekte en nabestaandeverzekeringen, om maar een aantal voorbeelden te noemen, zijn zaken waar vooral ondernemend Nederland zich aan mag verrijken. En zij doen dat ook. Vrijwel dagelijks vallen er pakketten met aanbiedingen in de brievenbussen.

Helaas, bij zo'n anderhalf à twee miljoen gezinnen vallen deze aanbiedingen tevergeefs op de deurmat. Simpelweg omdat zij de meeste van deze aanbiedingen niet kunnen betalen. Het betreft hier bejaarden met alleen AOW, of de grote groep langdurig werklozen, of de vele arbeidsongeschikten op het minimumniveau. Allemaal mensen die gedurende de periode-Kok op zo'n 14 procent achterstand zijn gezet. Het gaat ook om mensen die als gevolg van de privatisering van de Ziektewet niet meer aan de bak komen omdat de particuliere verzekeringsmaatschappij te veel premie voor hen vraagt. Voor deze groepen van onze bevolking - voor een belangrijk deel behorend tot de traditionele aanhang van de PvdA - zijn andere oplossingen bedacht. Een koudetoeslag, een gratis kunstgebit, een krant van de sociale dienst of een bon voor het repareren van de wasmachine. Liefdadigheid, willekeur en eenmalige uitkeringen is hun paarse aandeel in de opbrengst van de economische groei.

De fractie van de PvdA in de Tweede Kamer heeft het er maar druk mee. Hun motto lijkt te zijn: "Weg met het kunstgebit uit het ziekenfondspakket, des te meer mensen profiteren van ons plan voor een gratis kunstgebit." "Weg met het minimumloon voor alleenstaanden, des te meer mensen profiteren van ons plan voor een koudetoeslag."

De strijd om de verdeling van de hogere belastinginkomsten is al verloren voordat hij is begonnen. De "rijken" in ons land delen in ieder geval net zo hard mee als de "armen". Rechts Nederland blijft lachen. Van al die lovende ondernemers zegt slechts 4 procent op de PvdA te gaan stemmen. Als de PvdA onder leiding van Kok voor de derde keer de kiezers belooft dat de sociale zekerheid en andere voorzieningen door een kabinet met de PvdA erin niet zal worden aangetast, dan zullen ze de 36 of 37 zetels wel halen. Of dat voldoende zal zijn om de VVD voor te blijven zal de tijd wel leren. Ik denk echter dat dit niet het geval zal zijn.

Frans Moor was kamerlid voor de PvdA.

In 1991 verliet hij de fractie uit onvrede over het WAO-beleid van Lubbers/Kok.