opinie
Jan Marijnissen:

Bommen op Bagdad worden boemerangs

Met het sturen van het fregat Abraham van der Hulst naar de Perzische Golf brengt het kabinet directe militaire betrokkenheid bij een nieuwe oorlog tegen Irak gevaarlijk dichterbij. Maar bommen op Bagdad zouden wel eens boemerangs kunnen blijken te zijn: de mensen en de vrede betalen de prijs.

Typisch Kokkiaans was afgelopen vrijdagnacht de formulering waarmee het al eerder in het geheim toegezegde Nederlandse fregat nu officieel richting Golf werd gestuurd. "Pas wanneer het kabinet van mening is dat alle diplomatieke inspanningen om Irak tot de orde te roepen hebben gefaald, zal het fregat bij een militaire operatie worden betrokken," aldus het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer. Maar nu is al duidelijk dat de meningsvorming van het kabinet straks volledig geregisseerd zal worden door het Pentagon en het Witte Huis. Want door het kabinetsbesluit is de politieke ruimte van Nederland om vrij en onafhankelijk te kunnen besluiten op het moment dat Clinton het startsein geeft voor een tweede Golfoorlog vrijwel verdwenen.

Anders dan ten tijde van de Golfoorlog in 1991, krijgen de Amerikanen nu vooralsnog weinig internationale steun. De aarzeling is groot. En terecht. Want, waarom wenst de VS nu de regie over te nemen van de VN? Waarom al dat ongeduld? Waarom hebben de Amerikanen er een prestigestrijd tussen Clinton en Hoessein van gemaakt? Wat is het strategische doel precies? Hoe gaat dat militair vertaald worden? Wie zal daarvoor de prijs betalen? Welke nieuwe tegenstellingen zullen er ontstaan als gevolg van een nieuwe oorlog en welke oude tegenstellingen zullen nieuw leven worden ingeblazen? Er is steeds door iedereen gezegd dat eerst de diplomatieke, politieke weg helemaal afgewandeld zou moeten worden. Het einde van die weg is pas bereikt wanneer er concrete aanwijzingen zijn dat Saddam Hoessein massavernietingswapens heeft en dat hij van plan is ze ook te gebruiken. Want waar politici en diplomaten falen, nemen generaals de macht over en betalen gewone mensen de tol.

Links en rechts horen we al weer de retoriek die hoort bij politici die mensen mentaal willen voorbereiden op een oorlog. Het spreekwoord zegt: Bij elke oorlog is gezond verstand het eerste slachtoffer. Het blijkt ook nu niet anders te zijn. Want nieuwe bommen op Bagdad zullen het Iraakse volk in het algemeen en de Iraakse oppositie in het bijzonder opnieuw in de armen van de Iraakse dictator drijven en de kansen verder verkleinen om af te kunnen rekenen met de man die nu al tientallen jaren zijn volk terroriseert. Aanvankelijk wist Saddam Hoessein zich daarbij gesteund door middel van grootscheepse wapenleveranties gesteund door zowel het Westen als het Oosten. Daarna, nadat hij Koeweit onder de voet liep en daarmee aan "vitale economische belangen" van het Westen raakte, veranderde de zaak en kwam de Golfoorlog. Die oorlog kostte weliswaar tien- zo niet honderdduizenden gewone burgers het leven maar deerde de man aan de top geenszins. Integendeel, nadat de kruitdampen boven Bagdad waren opgetrokken wist hij via zijn propagandamachine het beeld te verscherpen dat hij hoe dan ook de enige was die het kleine Irak tegen de Grote Amerikaanse Vijand kon beschermen. Sinds de Amerikanen de "Moeder van alle Veldslagen" in 1991 wonnen, geldt Saddam Hoessein als uiteindelijke winnaar van deze oorlog. Er is geen sprake geweest van versterking van oppositionele krachten in het land. Integendeel, de terreur is sinds 1991 alleen maar sterker geworden en de angst om deel te nemen aan welke oppositionele activiteit dan ook evenzeer. Met theatrale executies in zijn directe omgeving pompt Saddam Hoessein zijn land vol verlammende angst. Van enige steun aan de oppositie heeft het sinds de Golfoorlog ontbroken. De fysieke kracht van de bevolking om tot enig verzet te komen is uitgeput door het internationale handels-embargo, dat eerst tot hongersnood en daarna tot hongerdood van vele Iraki's heeft geleid.

De op stapel staande nieuwe oorlog tegen Irak vormt niet alleen een nieuwe ramp voor de bevolking van Irak, maar draagt in zich ook een uitermate gevaarlijke bedreiging voor de toch al instabiele situatie in het Midden-Oosten. Handig inspelend op bestaande tegenstellingen in het gebied heeft Saddam Hoessein opnieuw gedreigd bommen op Bagdad te vergelden met raketten op Israël. Wat de inhoud van die raketten zal zijn laat zich raden. Dat geldt ook voor het Israëlische antwoord: wordt een chemische bom op Tel Aviv vergolden met een atoombom op Bagdad? Het lijkt een horror-scenario, maar het is onnozel om te denken dat wat in theorie kan nooit echt zal gebeuren - alleen omdat wij het te vreselijk vinden om voor te stellen. Israëlische directe betrokkenheid bij een oorlog tegen Irak zal allerlei tegengestelde krachten mobiliseren in de Arabische wereld, waar nu al totaal geen enthousiasme bestaat voor een tweede Golfoorlog. In plaats van een door CNN spannend in beeld gebrachte 'Blitzkrieg' van enkele dagen kan een nieuwe oorlog wel eens het begin zijn van een jarenlange verscherping van tegenstellingen in het hele Midden-Oosten met een onvoorspelbare uitkomst.

Het sturen van militairen en militair materieel naar de Golf door Nederland is olie op het vuur. Daarom moeten we het kabinetsbesluit afwijzen en inzetten op een echte oplossing: het helpen van de gekwelde bevolking van Irak om af te komen van een regime dat zowel voor eigen burgers als inwoners van landen in de regio een bedreiging vormt. Niet de bommen van de Amerikanen maar de burgers van Irak moeten (en mogen) afrekenen met het dictatoriale regime van Saddam Hoessein.

Betrokken SP'ers