Weeklog Kartika Liotard: Gemanipuleerde Eigenheimer…

Vorige week was ik in New York voor een VN-vrouwenconferentie. Je kunt je rug niet keren of er wordt via de achterdeur vlug een EU-besluit genomen over de teelt van genetisch gemanipuleerde aardappelen en over de verkoop van gg-maïs. Dit, terwijl ik nog geen antwoord heb op mijn parlementaire vragen van 22 februari. De woordvoerder van de Europese Commissie had ons nog zo expliciet gerustgesteld met de melding dat een goedkeuring niet in de lucht hing. En raad ‘ns? De eerste eigenzinnige beleidsdaad van Eurocommissaris John Dalli is het liberaliseren van de teelt van aardappels waarmee genetisch is geknoeid. Dit commissielid, afkomstig van het aardappeleiland Malta, heeft god betert gezondheid en veilig voedsel in zijn pakket. Knutselvoedsel hoort daar voor mij niet bij.

Niet opdringen In een persbericht van Europees Verenigd Links noem ik de onverhoedse goedkeuring “schokkend”. Het toont de hypocrisie van commissievoorzitter Barroso, hij trotseert de publieke opinie die immers tégen de teelt is van genetisch gemodificeerde organismen. Als de woordvoerder van de Europese Commissie plechtig verklaart dat niemand haar mening over ggo’s krijgt opgedrongen, dan moet je juist op je hoede zijn. Het betekent immers het omgekeerde: Brussel wil de producenten en de lidstaten niet belemmeren. Argeloze burgers die het product willen vermijden moeten maar emigreren. De fractie van Verenigd Links wilde dit afgelopen maandag aan de kaak stellen tijdens de vergadering in Straatsburg. Maar de Europese vrienden van CDA en PvdA wisten met een meerderheid te beletten dat er een openbaar debat kon komen.

BASF Het is geen gewone boer die van de EU zulke aardappelen op zijn landje mag verbouwen. Nee het is multinational BASF. De grootste chemiereus ter wereld met 100.000 personeelsleden bemoeit zich ook met onze patatten. Amflora noemen ze de pieper lieflijk. Het bedrijf heeft zich er 13 jaar ongelukkig voor gelobbyd om uiteindelijk Brussel door de knieën te laten gaan.

Amflora Het ANP schreef geruststellend dat de EU ‘heeft gekeken’ naar alle veiligheidsaspecten van de genetisch gemodificeerde aardappel. Maar van geschokte milieuorganisaties moeten we te horen krijgen wat goed kijken oplevert. De piepers zouden niet in de voedselketen kunnen komen? Omdat er van het zetmeel stijfsel wordt gemaakt? Laat me niet lachen. Dat er na elke oogst aardappels op het land achterblijven die weer ontkiemen en zich kunnen mengen met consumptiegewassen weet iedereen die wel eens buiten Brussel komt. Ga straks maar eens naar Lisse: er staat altijd wel een rode wees in een strakwitte tulpenzee. Een genetisch gemanipuleerde Amflora ziet er aan je vork wellicht net zo lekker uit als een Zeeuws Bintje of een importpieper uit Malta.

Risico’s accepteren Elk genetisch gemanipuleerd product vormt een risico voor milieu en mens. De politieke vraag is welk risico je wilt accepteren. Dat moet een democratische beslissing zijn. Als de mensheid veel heil ondervindt van een innovatie (een medicijn) kan wat mij betreft de lat wat lager liggen dan in situaties waarin er vervangers voorhanden zijn. Voor de productie van stijfsel zijn er andere aardappelrassen voorhanden.

Douaniers zonder grenzen BASF wil dit jaar meteen beginnen met de commerciële productie. Dat hun Amflora’s niet in de voedselketen terecht zouden komen is twijfelachtig. Het bedrijf schrijft dat menselijke consumptie “niet is voorzien”. Maar zo’n doel is heel wat anders dan een effect of een bijwerking. Er staat dan ook niet dat consumptie is “uitgesloten”. De EU staat toe dat Amfloraresten als veevoer dienen. Als dieren ze eten en mensen of andere dieren eten hun vlees of drinken melk, dan krijgen ze het toch binnen. Dat EU-landen zogenaamd “vrij” zijn te beslissen of ze de teelt van Amfora’s liberaliseren stelt in een open Europese markt met “douaniers zonder grenzen” niks voor. Greenpeace is bang dat resten van de nieuwe aardappelplant in het milieu terecht komen en zo de werking van onze medicijnen (antibiotica) verslechteren.

Antibioticaresistent Op 11 juni 2009 adviseerde de Europese voedsel- en warenautoriteit, de EFSA, positief over de antibioticaresistentie “reageerbuisaardappel”. Maar de veiligheid voor consumptie is op de lange termijn niet gegarandeerd. Sterker nog, er wordt hier geen onderzoek naar gedaan. Niet alleen de teelt van Amfora’s door BASF ook de verkoop van GG-maïs van Monsanto wordt en passant door de Europese Commissie geliberaliseerd. Van CDA-minister Gerda Verburg die in Brussel hier geen verzet tegen heeft aangetekend kunnen de piepers zo de grond in. De grond in, samen met de argumenten van milieuorganisaties die waarschuwen voor de gevaren van antibioticaresistentie. Er ligt nu een besluit voor mijn neus. Met vetgedrukte letters staat er dat het Europees Parlement geen invloed meer zal mogen uitoefenen…

Waarom verzet? Genetisch gemodificeerde organismen (gmo’s) zijn funest voor de biodiversiteit; eenmaal geplant concurreren zij lokale gewassen weg en domineren ze het ecosysteem. De insectresistente gmo's zorgen met hun gif ook voor slachtoffers onder dieren die niét tot overlast leiden. En het speciale landbouwgif ("gewasbeschermer") dat je dient te gebruiken als je gmo's teelt, maakt veel ongewilde slachtoffers. Zo zou men de recente terugval in de bijenpopulaties kunnen verklaren; overmatig gebruik van landbouwgif is hier een van de oorzaken van. Zie ook dit bericht.

Patent Misschien nog wel het ergste is dat gmo's vrijwel altijd wettelijke bescherming genieten van een patent, omdat ze intellectueel eigendom zijn van de multinational die het spul verkoopt. Dit betekent dat ze bijna altijd een monopoliepositie innemen op de markt voor het desbetreffende product, met alle negatieve kapitalistische gevolgen van dien. Daarnaast leveren producenten deze gmo's vaak onder licentie, zodat je als akkerbouwer voor het gebruik ervan vaak grof moet betalen.