Na de ouderen moeten nu de studenten eraan geloven

De studiefinanciering heeft zijn langste tijd gehad en de “politiek neigt naar een leenstelsel” (NRC, 23 september). Het is inderdaad opmerkelijk hoeveel partijen ineens pleiten voor afschaffing van de studiebeurs. Niet alleen VVD en PvdA, maar nu ook D66 en GroenLinks. Na de ouderen moeten nu de studenten eraan geloven. Zij kunnen wel gaan lenen want zij worden later toch rijk, is de gedachte. Los van het feit dat dit nog maar de vraag is (denk aan leraren en verpleegkundigen), is het vooral kortzichtig.

De studiebeurs omzetten in een lening betekent dat circa 40 procent van de jongeren afziet van een hogere opleiding om direct te gaan werken. Vooral jongeren afkomstig uit gezinnen met een lager inkomen zijn huiverig voor een lening van 30.000 euro na hun studie. Studeren wordt daarmee opnieuw een voorrecht voor de elite. Buitengewoon ouderwets en het heeft al helemaal niets te maken met de alom geprezen kenniseconomie.

Maar een leenstelsel is vooral onnodig omdat we al belasting betalen. In een rechtvaardig stelsel betalen mensen met een hoger inkomen (waaronder uiteraard veel oud-studenten) meer belasting. De studiefinanciering is daarmee een voorschot die je later in de vorm van belasting terugbetaalt. En iedereen – inclusief de fietsenmaker - betaalt mee, omdat iedereen profiteert van goede leraren, rechters en artsen. Merkwaardig dat zoveel partijen deze verworvenheid zo makkelijk op de helling zetten.

Goed onderwijs is de sleutel tot meer welvaart en welzijn, zeker in tijden van crisis. Een slimme regering bezuinigt dus niet op studenten, maar zorgt voor toegankelijk en uitstekend hoger onderwijs. Afschaffing van de studiefinanciering leidt onvermijdelijk tot minder hoger opgeleiden. En dat leidt pas echt tot hogere kosten, niet alleen economisch, maar ook maatschappelijk.

Jasper van Dijk

Deze brief verscheen eerder in het NRC, 26 september 2009