Onder curatele gestelden mogen nu ook stemmen

Bijna negentig jaar nadat in Nederland het algemeen kiesrecht werd afgerond met het vrouwenkiesrecht, heeft de Eerste Kamer vandaag nog ‘een vlekje weggewerkt’ waardoor het algemeen kiesrecht pas echt ‘algemeen’ is geworden. Dat gebeurde door met de vereiste tweederde meerderheid een aanpassing van de Grondwet aan te nemen waarin dat kiesrecht nu ook wordt verleend aan onder curatele gestelde wilsonbekwamen.

SP-senator Sineke ten Horn, die als voormalig directeur van een instelling voor mensen met een verstandelijke handicap, het probleem van dichtbij meemaakte, sprak van een historisch moment. Ze wees erop, hoe er al sinds de jaren ’90 door de sector pogingen zijn ondernomen om het stemmen door (niet onder curatele gestelde) wilsonbekwamen te begeleiden en stimuleren. Er werd een lespakket samengesteld waarmee in eenvoudige taal aan de betrokken kiezers werd uitgelegd wat hen in het stembureau te wachten staat en daarna volgden nog folders en een website. Het gevolg daarvan is dat de afgelopen tien jaar steeds meer wilsonbekwamen hun stem zijn gaan uitbrengen.

Ten Horn: “Maar toen kwam het eigenaardige verschil binnen hun groep aan het licht dat sommigen, die goed in staat waren om zelf een politieke keuze te maken, geen stemrecht bleken te hebben omdat zij onder curatele waren gesteld.” Zij citeerde met instemming het boek “Beoordeling van wilsonbekwaamheid bij mensen met een verstandelijke handicap” waarin Biesaart en Hubben in 1997 schreven: “Onbekwaam betekent nog niet onbekwaam tot het nemen van elke beslissing. De resterende vermogens van een gedeeltelijk onbekwame kan men honoreren door hem zoveel mogelijk te betrekken bij het besluitvormingsproces.”

De meeste senatoren waren het er over eens dat een generieke uitsluiting van het kiesrecht van onder curatele gestelden op grond van algehele wilsonbekwaamheid niet valt te verdedigen. Alleen SGP en ChristenUnie wensten deze vervolmaking van de kieswet niet en stemden tegen.

CDA-senator Dölle herinnerde er nog aan, hoe de onder curatele gestelde, maar politiek zeer geïnteresseerde Martijn zes jaar geleden landelijke bekendheid kreeg toen hij via de Raad van State probeerde zijn stemrecht af te dwingen. Nu is het dan zover en volgend jaar zullen hij en zijn lotgenoten voor het eerst een oproep krijgen: bij de Europese verkiezingen.