Bureaucratie en marktwerking tasten kwaliteit geestelijke gezondheidszorg aan

Driekwart van de werknemers in de geestelijke gezondheidszorg wil dat de invoering van de marktwerking in hun sector direct wordt gestopt en teruggedraaid. Dat is een van de voorlopige conclusies van een onderzoek van de SP en het Comité Zorg Geen Markt onder ruim drieduizend zorgverleners in de GGZ. Grootste probleem voor de respondenten vormt het nieuwe declaratiesysteem dat zo bureaucratisch is dat het inmiddels de kwaliteit van de zorg aantast.

Het onderzoek van de SP onder het personeel is uniek omdat de direct betrokkenen in de sector nooit eerder is gevraagd naar de effecten van marktwerking in de GGZ.

Des te schrijnender zijn de conclusies: slechts 2 procent van de zorgverleners staat geheel achter de invoering van marktwerking. Het personeel blijkt vooral te worstelen met het nieuwe declaratiesysteem van Diagnose Behandelcombinaties (DBC). Dit systeem heeft desastreuze gevolgen voor de zorg. Niet alleen zijn werknemers gemiddeld een uur per dag kwijt met het administreren van de geleverde zorg, het systeem leidt ook tot chaos in de financiering. Bijna een derde van de respondenten meldt in serieuze financiële problemen te zijn gekomen bijvoorbeeld door problemen met declaraties. Veel mensen krijgen pas betaald na afloop van een gehele behandeling en niet per consult, zorgverzekeraars zijn ook niet verplicht voorschotten te betalen. Sommige zorgverleners moeten daarom financiële steun zoeken bij familie of zijn zelfs gedwongen hun praktijk te sluiten.

Veel respondenten geven aan dat de DBC’s de geestelijke gezondheidszorg feitelijk ondermijnen. Op geestelijke gezondheidszorg zijn geen etiketjes te plakken: handelingen als begeleiding en preventie passen niet in het declaratiesysteem en dreigen daardoor verloren te gaan. Bovendien wordt de belangrijke vertrouwensrelatie tussen cliënt en zorgverlener aangetast omdat de laatste alle gegevens moet doorsturen naar derden, zoals zorgverzekeraars.

SP-Kamerlid Agnes Kant: “De marktwerking en dat vreselijk bureaucratische declaratiesysteem haalt de hele GGZ overhoop. Mensen kunnen niet meer de zorg geven die zij willen geven omdat die niet in de hokjes van het systeem past. Dat is rampzalig voor zorgverleners én cliënten, want de kwaliteit van de zorg holt achteruit. Dat zegt ook 83 procent van de respondenten.”

Aan het onderzoek hebben op dit moment 3300 werknemers uit de GGZ deelgenomen. Het onderzoek loopt nog de hele maand juni en is hier te vinden.