SP wil belasting op lege vliegtuigstoelen
Invoering van een heffing op elke lege stoel die op Schiphol het luchtruim kiest, zou vliegtuigmaatschappijen heel wat efficiënter doen omgaan met hun vluchten. Nu zijn statistisch gezien een van elke drie vliegtuigen leeg. Het maximaal ineenschuiven van vluchten kan in theorie een vluchtreductie van 30 procent op Schiphol opleveren. De SP legt haar voorstel voor een lege stoelenbelasting vandaag voor tijdens een werkbespreking in Aalsmeer met belangenorganisaties die zich bezighouden met Schiphol. Binnenkort zal de Kamerfractie van de SP haar voorstel ter beoordeling voorleggen aan de ministers Netelenbos van Verkeer en Waterstaat, Pronk van Milieu en Zalm van Financiën.
Volle vliegtuigen zijn eerder uitzondering dan regel. Het beeld dat veel mensen hebben is gebaseerd op een ervaring in een chartervliegtuig, dat van kop tot staart volgepakt is. Op lijnvluchten is echter het omgekeerde beeld gewoon: een zee aan ruimte, heel veel lege stoelen. Wat cijfers: in 1997 was de gemiddelde vliegtuigbezetting op Schiphol 69.9 procent. Van elke tien stoelen zijn er dus 3 leeg. Anders gezegd: van elke drie vliegtuigen die landen of opstijgen op schiphol is er één leeg. Het gemiddelde vliegtuig vervoerde 94 passagiers. Als na het carpoolen ook serieus werk gemaakt zou worden van het airpoolen, zou van de 336.000 passagiersvluchten, waarvan 244.359 binnen de EU, in het beste geval een derde deel gecanceld kunnen worden. Natuurlijk is een dergelijk ineenschuiven van vluchten een omvangrijk karwei, waarvoor veel en goede afstemming nodig is tussen luchtvaartmaatschappijen en luchthavens. Resultaten zijn slechts stapsgewijs te behalen, maar zeker de eerste stappen zullen het grootste effect opleveren, met reducties die in de vele duizenden vluchten lopen.
Om vliegtuigmaatschappijen zover te krijgen is een financiële prikkel nodig. Vliegtuigmaatschappijen kunnen zich momenteel permitteren dat veel stoelen leeg blijven omdat de luchtvaart in Nederland extreem sterk gesubsidieerd wordt: we heffen geen belasting op kerosine, geen BTW op tickets en betalen als samenleving de infrastructuur en de faciliteiten die de luchtvaart nodig heeft. Waar buslijnen subsidies verliezen als hun bezetting onvoldoende is en daardoor worden gedwongen lijnen op te heffen en frequenties te verlagen, betalen luchtvaartmaatschappijen geen cent extra, hoe inefficiënt ze ook met beschikbare ruimte omgaan en hoeveel overlast ze ook bezorgen aan honderdduizenden Nederlanders die in de nabijheid van vliegvelden wonen.
Invoering van een lege stoelenbelasting is technisch relatief eenvoudig. Van elke vlucht kan precies worden bijgehouden hoeveel passagiers vervoerd worden. Dat betekent dat verifieerbaar per vlucht de belasting te berekenen en toe te rekenen is. De hoogte van de belasting per lege stoel vereist nadere studie. Per saldo dient die zo hoog te zijn dat het aantrekkelijk wordt vluchten meer ineen te schuiven. Om een indicatie van de opbrengst te geven een rekenvoorbeeld voor vluchten binnen de Europese Unie omdat voor veel bestemmingen binnen Europa de trein een goed alternatief is. Als op elke lege stoel binnen de EU een belasting van 50 gulden geheven wordt, zou dat bij een bezetting van 69,9 procent per vlucht, op jaarbasis 360 miljoen gulden opleveren. Geld dat vliegtuigmaatschappijen zich kunnen besparen door efficiënter met hun vluchten om te gaan. Wie het meest efficiënt vliegt, betaalt de minste belasting en heeft het grootste concurrentievoordeel. Bevordering van het airpoolen levert ook aanzienlijk voordeel op voor de consument: de vliegtuigmaatschappijen hebben er baat bij hun lege stoelen bezet te krijgen en zullen dat realiseren via prijsconcurrentie. Daarnaast valt naarmate er efficiënter gevlogen wordt, een groot aantal lasten, samenhangend met de vluchten op zich weg: bemanning, onderhoud, facilitaire diensten.
Andere maatregelen kunnen meehelpen om een einde te maken aan de ongezonde bevoordeling van de luchtvaart ten opzichte van andere vormen van vervoer. De SP is voorstander van invoering van kerosine-accijns, het afschaffen van belastingvrij winkelen en het heffen van BTW op vliegtickets.
De werkbespreking met belangenorganisaties is vanmiddag om 14.00 uur in Aalsmeer in restaurant Oude Veerhuis aan de Pontweg 28.Vanavond tijdens een campagnebijeenkomst in het Concertgebouw aan het Klokhuisplein in Haarlem licht SP-fractievoorzitter Jan Marijnissen het lege stoelenbelastingvoorstel van zijn partij nader toe. De bijeenkomst begint om 19.45 uur. Naast Marijnissen is ook provinciaal lijsttrekker Mienk Graatsma aanwezig.
Meer informatie: Harry van Bommel 06 22788043