opinie
Jimmy Dijk:

Schaf het eigen risico af, mensen kunnen niet langer wachten!

Een vijfde van de mensen mijdt zorg uit angst voor de kosten van het eigen risico. Een aanzienlijk deel komt later terug met zwaardere klachten en daarmee ook hogere kosten. Het frame dat de afschaffing van het eigen risico direct zal leiden tot een hogere zorgpremie is een verdraaiing van de werkelijkheid. Er is een logischer alternatief gebaseerd op onderlinge solidariteit.

In december werd een SP-motie voor het zo snel mogelijk afschaffen van het eigen risico door de Tweede Kamer aangenomen. Meteen daarna draaiden alle liberale vrije markt-fundamentalisten overuren om te benadrukken hoe onbetaalbaar het afschaffen van het eigen risico zou zijn. Politici, zorgeconomen en opiniemakers die zeggen dat de kosten daardoor zouden stijgen gaan voorbij aan het feit dat deze kosten nu ook door de betalers van het eigen risico opgebracht worden.

Voor mensen met een chronische ziekte of voor mensen die de pech hebben zorg nodig te hebben, is het eigen risico niets anders dan een boete op ziek zijn. Ziek zijn is geen eigen keuze. Ook voor mensen die zelden zorg nodig hebben en altijd keurig premie betalen, voelt het eigen risico als een nare naheffing. Dat komt de onderlinge solidariteit niet ten goede.

Er is een veel logischer en doorgerekend alternatief dat gebaseerd is op onderlinge solidariteit. Hierin wordt het eigen risico afgeschaft. De zorgtoeslag wordt overbodig en wordt in een inkomensafhankelijke bijdrage in de inkomstenbelasting verwerkt. Uitkomst: 80% van alle inkomensgroepen gaan erop vooruit en de hoogste 20% inkomens gaan iets meer inkomstenbelasting via de werkgevers betalen. Maar er zijn meer mogelijkheden. Door een simpele belasting van 1 procent op vermogens boven 1 miljoen euro kan het eigen risico ook zonder premieverhoging afgeschaft worden.

Deze week gaan wij dit voorstel doen. Tijdens de verkiezingscampagne had het afschaffen van het eigen risico de allerhoogste hoogste prioriteit. Het is nu aan de PVV en BBB om die beloftes waar te maken. De vooruitzichten zijn niet positief, want deze partijen hebben ervoor gekozen om met de VVD in zee te gaan, fervent voorstander van het eigen risico.

Dat de formerende partijen wezenlijk verschillen in denken over overheidsfinanciën is bekend. Het enige waar ze het over eens zijn, is dat ze geen lastenverzwaring voor de burger willen. Dat betekent dus bezuinigen op sociale voorzieningen. Wij moeten er alles aan doen om dat te voorkomen. Daarom moeten we kiezen voor een simpele en kleine lastenverzwaring voor de allerrijksten: de miljonairsbelasting.

Niet eerder was het afschaffen van het eigen risico zo haalbaar. Er bestaat een ruime meerderheid van tachtig zetels in de Tweede Kamer voor het afschaffen. Deze formatie duurt nu al meer dan honderd dagen en gaat mogelijk nog maanden duren. Nog langer deze beslissing uitstellen, maakt de uitvoering ervan per januari 2025 steeds moeilijker. De politiek moet niet langer wachten. Het afschaffen van het eigen risico zal voor veel mensen en gezinnen heel veel schelen in de portemonnee en het mijden van zorg voorkomen. Vele artsen en andere zorgverleners kunnen niet wachten. Mensen kunnen niet nog langer wachten.

Betrokken SP'ers