Tribune 09/2009 :: De zwakste schouders opgezadeld met de lasten

Actueel

De zwakste schouders opgezadeld met de lasten

Haagse politiek saai? Er werd dit jaar heel wat afgelachen tijdens de Algemene Beschouwingen na Prinsjesdag. Je zou haast vergeten dat het crisis is en er serieuze zaken op het spel staan.

Foto's: Peter Hilz / Hollandse Hoogte Tekst: Willem Bos

Maar al te vaak wordt er verzucht dat politiek saai is, vooral de Haagse politiek. Aan de Algemene Beschouwingen van dit jaar was dat niet af te zien. Geert Wilders ging met zijn kopvoddentaks volledig over de top. Premier Balkenende stond maar wat te stamelen en bleek na een interruptie van Femke Halsema geen idee te hebben wat de ambtenarentekst die hij stond voor te lezen eigenlijk betekende. Mark Rutte maakte zich zo boos dat hij een motie van wantrouwen indiende. En dan hebben we het nog niet eens over de broek die Pieter van Geel van Marianne Thieme uit moest trekken, of juist aan; de vraag of de man van Agnes Kant nu benijdens- of beklagenswaardig was en vele andere geestig-heden die al dan niet uit versprekingen werden geboren. Inderdaad, het was net cabaret zoals de altijd snedige Pechtholt opmerkte, die zelf zijn halve boekenkast had meegenomen naar het debat.

Maar laten we ook eens naar de inhoud kijken. Tot het kabinet is het inmiddels doorgedrongen dat de crisis – waarvan de regeringsleden een jaar geleden nog beweerden dat die aan ons zo stabiele landje voorbij zou gaan – ook hier diepe sporen trekt. Mede door de miljardensteun aan de banken is het door Wouter Bos vorig jaar nog met zo veel trots gepresenteerde begrotingsoverschot omgeslagen tot een heel groot tekort. Een tekort dat door de rentelast de komende jaren nog verder op zal lopen.

Wonen, werken en pensioen

De centrale vraag is natuurlijk wie hier voor op gaat draaien. Voor VVD-voorman Mark Rutte, de zogenaamde kampioen van de hardwerkende Nederlander, is het duidelijk: snijden in subsidies, versobering van de basispolis, 36.000 ambtenaren op straat, lastenverlichting voor de bedrijven en natuurlijk de pensioengerechtigde leeftijd omhoog brengen naar 67. Het verhaal van D66-fractievoorzitter Pechtold wijkt daar niet zo erg veel van af, al weet de voormalige veilingmeester het een stuk leuker te brengen. Ook hij pleit ervoor om nu al de bijl erin te zetten en meteen drieënhalf miljard te bezuinigen. En verder moet volgens hem de woningmarkt geliberaliseerd, het ontslagrecht versoepeld en natuurlijk het pensioen naar 67 – om maar eens wat plannen te noemen die voor veel hardwerkende Nederlanders allesbehalve gunstig zijn.

Voor VVD en D66 geldt dat deze beide liberale partijen de neoliberale trein graag zo snel mogelijk weer op de rails willen hebben. Het kabinet en de regeringspartijen zijn iets minder gretig. Zij willen het komend jaar nog niet sterk bezuinigen, om de economie de kans te geven zich te herstellen. Maar daarna moet er ook volgens hen flink het mes in de uitgaven. Hoe en waar dat mes dan precies in moet, dat wordt eerst door maar liefst twintig ambtelijke werkgroepen nauwkeurig bekeken.

De zwaarste klappen

Zo lijkt het alsof er op korte termijn niet zo veel bezuinigingen op ons af komen. Voor een deel is dat schijn. Ook dit jaar zullen er op vele punten verslechteringen worden doorgevoerd, als het aan de regeringscoalitie ligt. Het algemene principe dat hierbij gehanteerd wordt, is dat van de zwakste schouders die de zwaarste lasten moeten dragen. Dus zijn het de gehandicapten, de studenten, de uitkeringsgerechtigden die de zwaarste klappen krijgen. PvdA-fractievoorzitter Mariëtte Hamer heeft nog even iets gezegd over het verhogen van de hoogste schijf van de inkomstenbelasting naar zestig procent, maar daarvan maakte de premier meteen duidelijk dat zoiets er wat hem betreft niet

in zat.

Voor vrijwel alle verslechteringen die het kabinet voorstelt is in de Tweede Kamer een meerderheid te vinden. Dat geldt ook voor het plan om de pensioenleeftijd op te hogen naar 67 jaar. De strijd daartegen zal dus vooral buiten het parlement gevoerd worden: door acties. Daarbij zal het vast niet zo cabaretesk toegaan als bij de Algemene Beschouwingen, maar de inzet is er niet minder om. Er staat immers te veel op het spel om het alleen aan de Kamer over te laten.