SP Tribune 12/2004 - Column Jan Marijnissen: Ambitie, hier en daar

Tribune, 17 december 2004

Column Jan Marijnissen Ambitie, hier en daar

Terwijl ons land – eind november – in de ban was van de vraag of de foto van Mohammed B. nu wel of niet de juiste was, en er verwarring was over de vraag of het wetsartikel dat godslastering verbiedt nú of straks afgeschaft moet worden, was ik in de gelukkige omstandigheid dat ik me met andere zaken kon bezighouden: Brazilië, de PT en de problemen van ontwikkelingslanden.

Samen met Peter Runhaar, journalist en Brazilië en PT-kenner, heb ik ’n jaar aan het programma gewerkt, en ik kan stellen: de tiendaagse missie heeft veel inzicht gegeven in wat er in Latijns-Amerika op het moment aan de hand is. Overal komen er linkse politici aan de macht, onlangs nog in Uruguay. Er is een nieuw zelfbewustzijn aan het ontstaan dat breed is uitgewaaierd onder de bevolking. Het nieuwe zelfbewustzijn heeft zich ontwikkeld in de strijd tegen het neoliberalisme dat ook in Latijns Amerika de laatste tien, twintig jaar dominant is geweest.

Met ambitieuze plannen probeert de Braziliaanse regering onder leiding van president, en oud-metaalbewerker en vakbondsman, Lula werk te maken van échte basisdemocratie en meer sociale gelijkheid. Het vertrouwen van de mensen in Lula is onverminderd hoog, ook nu blijkt dat veel problemen zó groot zijn dat makkelijke en dus snelle oplossingen niet voor handen zijn. Het is voor mij het zoveelste bewijs dat mensen heel goed begrijpen dat niet alles tegelijkertijd kan, maar dat het vooral gaat om de ríchting van de politiek: Gaan we vóóruit of achteruit met sociale kansen en sociale gelijkheid, met de macht van de burger in relatie tot de economische machten, met het onderwijs en de zorg, enzovoorts. De Partido dos Trabalhadores is sinds het begin van de jaren tachtig dé partij die én het vertrouwen van de burgers weet te winnen, vast te houden en uit te breiden, terwijl men wél bestuursverantwoordelijkheid draagt in gemeenten, deelstaten en sinds twee jaar ook op federaal niveau. Dat is een kunststukje waar veel toewijding, energie, ambitie en daadkracht voor nodig is.

Om een indruk te geven: Lula begrijpt dat de problemen van Brazilië niet los te zien zijn van de internationale politieke en vooral economische verhoudingen. Daarom verdeelt hij zijn aandacht over de nationale politiek én de internationale politiek. Samen met India en Zuid-Afrika (de G3) heeft hij een groep van 21 landen om zich heen verzameld die zich inzet voor een eerlijker wereldhandel en een terugdringen van de macht van het financierskapitaal. Daartoe heeft hij een actieplan opgesteld waarvoor hij nu steun probeert te krijgen in de wereld. Een steun die we hem als SP, en ook als Nederland, moeten geven.

Waar ik ook ben geweest, met wie ik ook sprak: Ambitie om van het land iets moois te maken is overal aanwezig. Het beeld van een zielig land met tobberige mensen is absoluut misplaatst. Zeker, de problemen zijn groot, maar geen probleem zo groot of er is wel ’n oplossing – dat lijkt het devies te zijn. Onverschrokken gaat men vervolgens aan de slag.

Weinig tijd wordt verdaan met onderlinge, ideologische twist, veel tijd wordt gestoken in het – op ambitieuze wijze – bedenken van concrete oplossingen voor concrete problemen en het werven van draagvlak daarvoor. Overal in het land waar de PT burgemeesters levert, zijn initiatieven voor meer directe democratie. Dat wil zeggen: mensen uit wijken worden systematisch betrokken bij het oplossen van de problemen ín de wijken en krijgen daar ook geld voor. Systematisch worden jongeren, ouderen, mensen uit de wereld van kunst, cultuur en sport betrokken bij het ontwikkelen en uitvoeren van nieuw beleid. Het is maar één voorbeeld, maar geeft wel aan dat er iets bloeit daar in Latijns Amerika. Want, het is niet alleen in Brazilië, overal in Latijns Amerika komen steeds meer ‘linkse’ mensen aan de macht, onlangs nog in Uruguay.

In ons land is sinds de opkomst van Fortuyn het navelstaren een nationale sport geworden. Relatief kleine zaken, onderwerpen, worden vreselijk opgeblazen en ontploffen dezelfde dag nog in het gezicht van iedereen die er zich mee bezig gehouden heeft. De volgende dag is er weer een nieuwe hype. En zo rennen we van niks naar niks, en laten de boel de boel. Ik ben blij dat ik lid ben van een partij waar reflectie, analyse én actie hand in hand gaan. Geen kleinzielig burgermansgedoe, maar oog voor de wérkelijk belangrijke zaken, in nationaal én internationaal perspectief.