Spanning, maart 2008 :: Samenwerking volgens de buren

Groenlinks

Opgericht 1991

Ledental op 1-1-2008 21.901

Stemmen verkiezingen 2006 453.054

Vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen van 1989 vormden de Politieke Partij Radikalen (PPR), de Pacifistisch Socialistische Partij (PSP), de Communistische Partij Nederland (CPN) en de Evangelische Volkspartij (EVP) het electorale samenwerkingsverband GroenLinks. Een jaar later besloten zij tot de oprichting van een nieuwe partij onder dezelfde naam.

Al in 1984 hadden PPR, PSP en CPN voor de Europese verkiezingen een Groen Progressief Akkoord gesloten dat twee zetels behaalde.

Tekst: Joost Lagendijk, sinds 1998 lid van het Europees Parlement voor GroenLinks

De internationale contacten van GroenLinks waren aanvankelijk een optelsom van de contacten van de samenstellende delen van de partij. De PPR bracht haar Europese groene contacten in, de PSP haar hechte banden met links-socialistische partijen uit Scandinavië en de CPN de relaties met communistische partijen die een vergelijkbaar vernieuwingsproces doormaakten.

Het was dan ook geen toeval dat GroenLinks eind jaren tachtig aan de wieg stond van zowel het New European Left Forum (NELF) als de Europese Groene Federatie. Het NELF was het losse platform voor moderne linkse partijen links van de sociaal-democratie. De groene federatie was de plek waar steeds meer groene partijen uit heel Europa probeerden steeds hechter samen te werken.

Na jarenlang actief geweest te zijn in beide samenwerkingsverbanden koos GroenLinks uiteindelijk voor de Europese Groenen die zich in 2004 omvormden tot een echte partij op Europees niveau. De samenwerking met andere groene partijen, in en buiten het Europees Parlement, bleek effectiever dan de vrijblijvende contacten met verwante linkse partijen. Ook de steeds grotere instroom in het NELF van niet-vernieuwde (ex-)communistische partijen maakte dat forum steeds minder aantrekkelijk.

Fractie

In het Europees Parlement (EP) maken de twee GroenLinkse Europarlemen-tariërs deel uit van de fractie De Groenen/Europese Vrije Alliantie. De Groene/EVA-fractie is de vijfde fractie in het EP en bestaat naast vertegenwoordigers van groene partijen uit politici van regionale partijen uit bijvoorbeeld Schotland en Spanje. Ook de Europarlementariër van de links-socialistische Deense SF maakt deel uit van deze fractie.

Speerpunten voor de Groene/EVA-fractie zijn de strijd voor een schoner milieu, voor de mensenrechten in en buiten Europa, tegen liberalisering van publieke diensten en voor een eerlijke wereldhandel.

Kritisch pro-Europees

GroenLinks is kritisch over hoe de huidige Europese Unie functioneert. De afgelopen jaren heeft de nadruk sociaaleconomisch teveel gelegen op het bevorderen van marktwerking en te weinig op het stimuleren van een duurzame en sociaal rechtvaardige economie. Op milieugebied trad de EU soms op als voortrekker (Kyoto-verdrag) op wereldniveau maar tegelijk werd veel te weinig haast gemaakt met een ingrijpende hervorming van het landbouwbeleid. Jarenlang ging veel te veel energie zitten in het verbeteren van het interne functioneren van de EU via verdragsherzieningen terwijl veel te weinig moeite werd gedaan om op het wereldtoneel een beslissende rol te spelen.

GroenLinks is er echter ondanks die kritiek op de huidige EU van overtuigd dat er geen alternatief is voor effectieve Europese samenwerking op terreinen als klimaatbeleid, internationale handel, migratie, terrorismebestrijding en buitenlandse politiek. Alleen door met één stem te spreken kan de EU invloed hebben op deze gebieden. Blijft Europa verdeeld of afzijdig dan zijn het de VS en in toenemende mate China die wereldwijd de dienst uitmaken.

Tegelijkertijd heeft de discussie – in Nederland en daarbuiten – rond de Europese Grondwet in 2005 ook aangetoond dat veel Europeanen willen dat de EU zich ook met veel zaken niet bemoeit en die blijvend overlaat aan de individuele landen zelf met hun eigen tradities en gewoonten. In de beperking toont zich de meester en dat betekent dat lang niet alles in Brussel kan worden beslist.

Op die terreinen waarop de Europese landen allemaal een maatje te klein zijn geworden wil GroenLinks een EU die zich gedraagt als een actieve speler op het wereldtoneel met als doel een sociaal rechtvaardige en duurzame wereld. De EU kan die rol alleen maar vervullen als de besluitvorming binnen de EU democratischer en doorzichtiger wordt. Daarom moeten de nationale parlementen beter en eerder bij besluiten worden betrokken, moet er meer ruimte komen voor (Niet Gouvernementele Organisaties) NGO’s en moeten over belangrijke besluiten Europese referenda worden georganiseerd.

De PvdA

Opgericht 1946

Ledental op 1-1-2008 59.327

Stemmen verkiezingen 2006 2.085.077

Tekst: Marije Laffeber, internationaal secretaris en lid PvdA-partijbestuur

De sociaal-democratie is van oorsprong een internationale beweging, die zich inzet voor een samenleving gebaseerd op vrijheid, democratie, rechtvaardigheid en solidariteit, ook internationaal! 1 De sociaal-democratie verzet zich tegen schending van de mensenrechten, tegen onredelijke ongelijkheid van inkomen en macht, tegen armoede, tegen discriminatie en tegen de uitputting en vervuiling van natuur en milieu. Om deze beginselen kracht bij te zetten, werkt de Partij van de Arbeid al decennia lang samen met andere gelijkgestemde partijen in andere landen.

De PvdA staat in een rijke internationale traditie. De PvdA is medeoprichter van een belangrijke progressieve internationale politieke organisatie – de Socialistische Internationale – en van de Partij van Europese Socialisten (PES).

Socialistische Internationale

De Socialistische Internationale is de wereldwijde organisatie van sociaal-democratische, socialistische en arbeiderspartijen. Hoofddoelstelling van deze organisatie is het bewerkstelligen van democratisch socialisme. In 1951 werd de Socialistische Internationale (SI) in haar huidige vorm heropgericht. Momenteel zijn 159 partijen en organisaties afkomstig uit alle continenten aangesloten bij de SI.

Verklaring van de SI bij haar heroprichting in 1951:

“Democratisch socialisme is internationaal omdat het erkent dat geen enkel land zelfstandig al haar economische en sociale problemen kan oplossen. Absolute nationale soevereiniteit moet worden overstegen.” 2

De aanwas van leden heeft de laatste decennia een vlucht genomen. Dat kwantiteit niet altijd een garantie is voor kwaliteit, is door het laatst gehouden SI congres – in oktober 2003 – wel erkend. Sommige, vooral relatief jonge partijen, zijn na verloop van tijd deels of volledig afgedreven van de basisprincipes van democratisch socialisme. In een enkel geval is een partij zelfs volledig afgedreven van het begrip democratie. Dat is de reden waarom het SI congres in 2003 een ‘ethische verklaring’ heeft aangenomen. Hierin zijn de beginselen vastgelegd en een gedragscode voor partijen. Het congres heeft een ethische commissie ingesteld, die partijen op kritische wijze toetst aan deze ethische verklaring. Dit geldt zowel voor nieuwe aanvragen van partijen, als voor partijen en organisaties die al lid zijn van de SI. In het laatste geval kan de consequentie zijn dat partijen op basis van deze toets door het congres uit de SI worden gezet. De eerste bevindingen en aanbevelingen van de ethische commissie worden voorgelegd aan het SI-congres dat in de zomer van 2008 zal worden gehouden.

Drie inhoudelijke thema’s

1 Tijdens het zomercongres zal een rapport worden besproken van de commissie milieu en klimaat. Deze commissie wordt geleid door de Chileense president Michelle Bachelet en de voormalig premier van Zweden, Goran Persson.

2 De SI strijdt al vele decennia tegen onderdrukking van democratische partijen door dictatoriale regimes. Helaas zijn er vandaag de dag nog steeds veel partijen, die het zwaar te verduren hebben. Neem bijvoorbeeld de oppositiepartij in Zimbabwe, de Movement for Democratic Change (MDC). De MDC is afgelopen jaar op eigen verzoek lid geworden van de SI. Het lidmaatschap is met een unanieme stemming aanvaard. Deze internationale erkenning is een steun in de rug van de oppositie, in een zware strijd in het land dat volledig is ontwricht door het dictatoriale schrikbewind van president Mugabe.

3 Vrede in het Midden-Oosten heeft de permanente aandacht van de SI. Onder de lidpartijen van de SI bevinden zich onder meer de Palestijnse Fatah partij, de Israëlische Arbeiderspartij, de Israëlische Meretz Yachad, de Libanese PSP en de Koerdische PUK in Irak. Naast deze partijen, zijn bijvoorbeeld ook de Partij van de Arbeid en de Noorse Arbeiderspartij lid van de permanente SI-Midden-Oostencommissie. Deze Midden-Oostencommissie slaagt er regelmatig in om het gesprek, ondanks de uitzonderlijk moeilijke situatie in het Midden-Oosten, tussen partijen achter de schermen toch gaande te houden. Zo heeft de SI-Midden-Oostencommissie begin jaren ’90 veel voorwerk verricht bij de totstandkoming van de Oslo-akkoorden. En bood de SI een vredesplatform aan partijen ten tijde van de crisis in Libanon in 2006.

Overige internationale en Europese samenwerkings-verbanden

Dit zijn voorbeelden die duidelijk maken dat internationale samenwerkingsverbanden van betekenis zijn en internationale solidariteit zeer actueel is. Dat is waarom de PvdA actief deelneemt aan de SI en andere samenwerkingsverbanden.

Naast de SI is de Partij van de Arbeid lid van de Partij van Europese Socialisten (PES), de Europese Senioren Organisatie gelieerd aan de PES (ESO), het European Forum for Democracy (een samenwerkingsverband tussen sociaal democratische partijen en stichtingen), het Europese holebi-netwerk gelieerd aan de PES (Rainbow Rose), de Europese vrouwenorganisatie gelieerd aan de PES (PES Women), de internationale vrouwenorganisatie gelieerd aan de SI (SIW), het Nederlands Instituut voor Meerpartijen Democratie en werkt zij onder meer samen met de internationale jongerenorganisatie gelieerd aan de SI (IUSY), de progressieve denktank ‘policy network’, de Europese jongerenorganisatie gelieerd aan de PES (ECOSY), de Alfred Mozer Stichting (AMS), de Wiardi Beckman Stichting (WBS) en de Evert Vermeer Stichting (EVS).

1. Beginselmanifest PvdA, 2005
2. The Aims and Tasks of Democratic Socialists, aangenomen door de Socialist International op het congres in Frankfurt, 1951

De NCPN

Opgericht 1992

Ledental ? (2003 plm. 1.000)

Stemmen verkiezingen 2003 4.854

2006 niet meegedaan

Tekst: Wil van der Klift, Internationaal Secretaris NCPN

Socialistische politici zoeken per definitie naar de relaties tussen lokale, nationale en internationale ontwikkelingen om hun doelstellingen in de praktijk te brengen. De huidige wereld is meer vervlochten dan ooit. Een groeiend deel van de besluitvorming vindt buiten de diverse landen plaats en steeds vaker ook buiten enig democratisch proces om. Er bestaan geen nationale antwoorden die niet mede gebaseerd zijn op internationale analyses. Voor blijvende progressieve antwoorden op nationale vraagstukken is kennis nodig van de mondiale ontwikkelingen. Het blijft echter moeilijk om deze internationale inzichten te koppelen aan de Nederlandse politiek. Deze vraagstukken negeren is echter nog schadelijker.

‘Proletariërs aller landen verenigt u!’

Alle partijen kennen dit probleem omdat het gaat om mondiale ontwikkelingen. De kapitalistische globalisering maakt het moeilijk om de juiste balans te vinden tussen lokaal, nationaal en internationaal. Voor socialistische partijen is het lastig om internationale solidariteit te koppelen aan de klassenstrijd in eigen land.

De NCPN heeft altijd stevig ingezet op internationale betrekkingen. Wij vinden ook dat er mondiale standpunten moeten worden ingenomen. De strijd in eigen land ‘afschermen’ van de internationale ontwikkelingen zal sneller dan gedacht nadelig zijn. Progressieve partijen moeten de bevolking voorlichten, niet in slaap sussen.

De NCPN komt voort uit de CPN, en heeft daarom vooral contacten met communistische partijen. Doordat de communistische wereldbeweging in verwarring is, zijn de scheidslijnen tussen de verschillende ‘groepen’ communistische partijen niet meer zo strikt als voorheen. Er zijn meer contacten over oude barrières heen. Zo onderhouden wij contact met enkele maoïstische partijen. De kloof met de verschillende trotskistische stromingen is groter. Daarnaast bestaat er een nieuwe tegenstelling met de communistische partijen die zich verenigen rond de vorming van de Europese Linkse partij. Deze partijen, zoals de Franse CP, voelen zich meer thuis bij de Duitse Linke en deels ook bij de SP. Er bestaat ook nog een groep partijen die zoekende is. De NCPN werkt nadrukkelijk niet mee aan de totstandkoming van een Europees Linkse partij, maar schuwt bilaterale contacten met deelnemende partijen niet.

Verre reizen vermijdt de NCPN gezien de kosten zoveel mogelijk, maar het internationale netwerk van de partij en de aansluiting op internationale informatiekanalen, compenseren gelukkig een deel van deze belemmeringen. We willen de Derde Internationale niet herstellen, maar zijn wel voorstander van sterkere internationale secretariaten. Daarbij is het vraagstuk van informatie-uitwisseling (op basis van studie en onderzoek) belangrijker dan ooit. De NCPN juicht daarom alle pogingen toe om te komen tot sterkere organisaties voor onderzoek, studie, educatie en informatie-uitwisseling.

Initiatieven

Dichter bij huis hebben wij enkele vruchtbare initiatieven genomen. Het zogeheten vierlandenoverleg met de Duitse DKP, de Luxemburgse KPL en de Belgische PVDA voorziet in toenemende mate in de gezamenlijke behoefte aan uitwisseling van standpunten, analyses en actiedoelen in Europa.

De NCPN heeft enkele langer lopende contacten in Engeland, Scandinavië en in het Middellandse Zee-gebied vooral met de Griekse CP. In Latijns-Amerika heeft de partij goede contacten met een reeks partijen, zoals de Cubaanse CP, de PCV(enezuela), en de CP do Brazil. Goede contacten zijn er ook met een reeks Aziatische en Arabische partijen.

Omdat de NCPN geen Europese zetel heeft lopen de lijnen naar Brussel niet direct. Via enige partijen, verenigd in de GUE, krijgt de partij echter informatie en kunnen ook onze standpunten worden geventileerd. De NCPN onderhoudt ook goede betrekkingen met andere partijen en (sociale) organisaties over heel de wereld, maar legt om principiële en praktische redenen het accent op de contacten met de communistische en arbeiderspartijen.

Volgens ons zal de belangrijkste strijd plaatsvinden in ‘buurten, maar vooral bedrijven.’ We hechten daarom veel waarde aan contacten met (strijdbare en politieke) vakbonden. Wij wijzen parlementarisme af. Werkelijke veranderingen zullen op lokaal niveau door acties moeten worden afgedwongen. Gezien de huidige internationale ontwikkelingen, moeten stakingen passen in internationale acties, zoals de werkers in de Rotterdamse haven ons de afgelopen periode twee keer toonden. De NCPN werkt daarom mee aan het opbouwen van de noodzakelijke internationale netwerken.

Globaal denken en handelen en lokaal denken en handelen verbinden

Steeds meer problemen stoppen niet bij onze grenzen en vragen om internationale afstemming en samenwerking. En om internationale strijd voor betere omstandigheden en eerlijker kansen voor wat nog steeds de verworpenen der aarde zijn. Het veronachtzamen van de internationale politieke ontwikkelingen is kortzichtig. Samenhang tussen lokale, nationale en internationale politiek betekent voor alles de samenhang aangeven tussen deze internationale bedreigingen en de gevolgen ervan op lokaal niveau. Dat is de taak van de huidige socialisten. In veel gevallen zijn mooie idealen onder de gegeven nieuwe kapitalistische verhoudingen niet in de praktijk te brengen. Zeker niet zonder nieuwe krachtige internationale verbindingen en heldere internationale keuzen. Het komt er steeds meer op aan om het kapitalisme zelf af te wijzen en aan de vorming van het socialisme te werken.