opinie
Nine Kooiman:

Opstelten en Teeven maken Nederland onveiliger

Het liberale duo Opstelten en Teeven zegt Nederland veiliger te maken, maar slaagt daar niet in. Ronkende koppen in de Telegraaf verhullen de groeiende stapel onopgeloste zaken, de krimp van ‘blauw op straat’ en het enorme aantal criminelen dat na een gevangenisstraf opnieuw in de fout gaat. Met VVD-beleid wordt ons land onveiliger, zegt SP-Kamerlid Nine Kooiman.

Laten we de feiten erbij pakken. De Algemene Rekenkamer heeft met het rapport Prestaties in de strafrechtketen blootgelegd dat slechts één op de twintig meldingen bij de politie leidt tot een veroordeling. Dit is een dramatisch laag percentage. De Rekenkamer constateert dat veel gewelds- en vermogensmisdrijven op de plank blijven liggen. Er wordt veel tijd gestoken in kansrijke zaken die - door capaciteitsgebrek - vervolgens niet worden afgerond.

Waar komt dit gebrek aan capaciteit vandaan? Wie spreekt met agenten op de werkvloer en bonden weet dat met de invoering van de Nationale Politie fors wordt gekort op de capaciteit. Gemeenten merken dit ook en trachten met het overhevelen van taken naar de particuliere beveiligingssector de gaten te dichten. Een ongewenste oplossing, die vaak duurder is dan echte politie en niet de gewenste veiligheid voor burgers oplevert.

Zouden Opstelten en Teeven hun taak echt serieus nemen dan zouden ze meer werk maken van preventie. Gemeenten korten – onder druk van Rijksbezuinigingen – fors op het jongerenwerk en de zorg voor jeugd. Investeringen om buurten fijner en veiliger te maken lopen terug. Jongeren die op het punt staan af te glijden in de criminaliteit worden niet in het nekvel gepakt maar aan hun lot over gelaten. In plaats van te investeren in veiligheid bezuinigt het kabinet bijna een half miljard op de jeugdzorg.

Met minder jongerenwerk en minder blauw op straat wordt het straatleven een opstapje naar de criminaliteit. Commerciële beveiligers zoals de straatcoaches in Amsterdam kunnen dergelijke trends niet keren. De effectiviteit van een straatcoach is op zijn minst omstreden en in ieder geval minder dan een goede wijkagent. Immers, juist die wijkagent kan zorgen voor een leefbare wijk doordat hij de buurt, de jongeren en de risico’s in de wijk zelf kent en kan ingrijpen als het moet.

Als een crimineel toch wordt gepakt en veroordeeld gaat het opnieuw mis. Opstelten en Teeven ontberen de visie om ervoor te zorgen dat een gevangen crimineel beter uit de cel komt dan dat hij erin is gegaan. Maarliefst 70% van alle ex-gedetineerden valt terug in crimineel gedrag. Wie echt wil voorkomen dat criminelen nieuwe slachtoffers maken, zorgt dat gevangenschap gepaard gaat met actieve bestrijding van recidive en het bieden van toekomstperspectief. Opstelten en Teeven doen exact het omgekeerde.

De heren zouden in moeten zetten op behandeling en meer voorbereiding op terugkeer in de maatschappij. Wie bedenkt dat tussen de 80% en 90% van alle gedetineerden in hun leven psychiatrische stoornissen heeft gehad, begrijp dat je meer zorg moet verlenen dan de 8% van de gedetineerden die nu worden behandeld. Met psychiatrische zorg voor gedetineerden haal je misschien niet de voorpagina van De Telegraaf, het voorkomt wel daadwerkelijk nieuwe slachtoffers, en dat is wat mij betreft waar échte veiligheid om draait.

Je vraagt je soms af of Opstelten en Teeven eigenlijk wel echt een veiligere samenleving willen. Van de 29 gevangenissen die Nederland nu nog heeft, wil het duo er 11 sluiten. Komt dit omdat er minder boeven worden opgesloten? Nee, Teeven en Opstelten proppen zo veel mogelijk mensen op één cel waardoor er cellen leegkomen. Een platte bezuiniging die voor niemand positief uitpakt. Experts maken niet voor niets gehakt van dat voorstel. Bij meer mensen op één cel groeit het risico dat gedetineerden crimineler uit de cel komen dan dat ze erin gingen. Een soort bootcamp voor boeven, een spoedcursus illegaliteit. Beter en goedkoper dan volledige op- en afsluiting van de buitenwereld zijn half open inrichtingen waar mensen geleerd wordt om verantwoordelijkheden op te pakken. Gedetineerden die proberen hun leven te beteren, gaan minder vaak opnieuw in de fout.

De plannen van de zelfbenoemde crimefighters Opstelten en Teeven zullen op de lange termijn voor meer onveiligheid en criminaliteit zorgen. Om Nederland echt veiliger te maken zal beter geluisterd worden naar agenten op straat en de medewerkers van gevangenissen die wél weten hoe je kunt voorkomen dat criminelen opnieuw in de fout gaan.

Betrokken SP'ers