Uruzgan wordt Nederlands Vietnam
Zoiets ingrijpend als oorlogvoeren, beslis je niet zonder verzekerd te zijn van ruime steun van de bevolking betogen Harry van Bommel en anderen. Die steun is er niet.
Deze week debatteert de Tweede Kamer over de Uruzgan-missie. Die missie is een mission impossible geworden. De Engelsen en de Russen lukte het niet Afghanistan in hun invloedssfeer te krijgen. Ook deze oorlog is niet te winnen, waarschuwden Russische generaals onlangs (zie Forum, 19 november). Nederlandse generaals b.d. als De Graaf en Homan delen die mening. De redenering van Homan (Forum, 8 november) heeft een keiharde logica; er zijn gewoon te weinig NAVO-troepen. De Sovjet-Unie had tweeënhalf keer zo veel troepen. In Kosovo heeft de NAVO per vierkante kilometer 40 keer zo veel manschappen. Dat tekort probeert de NAVO te compenseren met bommen. Het gevolg zijn burgerdoden, veel burgerdoden. Onafhankelijk journalist Karskens onthulde vorige donderdag op de Aanvullende Hoorzitting die wij organiseerden in de Kamer dat er in Uruzgan al driehonderd burgerdoden zijn gevallen; vijf keer zo veel als onder de Taliban. Karskens (Binnenland, 7 december) trok dezelfde conclusie als generaal Homan: die doden maken het Westen impopulair en leiden tot steeds steun voor de guerrilla’s. Zoals Jan Pronk op de zitting zei: de Taliban worden gezien als nationalistische beweging. Uruzgan wordt het Nederlandse Vietnam als wij doorgaan op de ingeslagen weg.
De ISAF-missie faalt op het gebied van veiligheid. Onderzoek van de VN heeft uitgewezen dat de veiligheid is afgenomen. Zij faalt ook als opbouwmissie. Directeur Willem van der Put van Healthnet TPO is in Uruzgan en wereldwijd gepokt en gemazeld bij het opzetten van gezondheidsprojecten. Tijdens dezelfde hoorzitting vertelde hij dat zijn organisatie in Taliban-gebieden door kon werken, maar niet in de ‘inktvlekken’ van de ISAF. De wrange maar eenvoudige reden daarvoor was dat zijn ontwikkelingswerkers in andere gebieden het slachtoffer worden van guerrillastrijders: gestraft voor de ‘collaboratie’ met de ‘bezetter’ in de ‘inktvlekken’. Zijn conclusie: ‘Met de ISAF-troepen kunnen we helpen, maar zonder ISAF hadden we meer kunnen doen.’ Ook op het gebied van de drugsbestrijding zijn de resultaten negatief. Sinds de inval van de VS in 2001 is de papaverproductie vertienvoudigd. Ook dit jaar ging de drugsexport omhoog.
Door deze schamele, en soms zelfs negatieve, resultaten is de steun in Nederland voor verlenging van de oorlog zeer gering. Uit enquêtes blijkt dat minder dan de helft van hen de missie wil verlengen. Oorlog màg niet gevoerd worden zonder brede steun van de bevolking. Of zonder de steun van de leden van een van de coalitiepartijen; volgens de PvdA-site is 55% van de leden tegen.
Op de hoorzitting van vorige week werden de contouren van een vreedzame oplossing in Afghanistan duidelijk. Er werd gepleit voor onderhandelingen met de Taliban, die, omdat ze door vele Afghanen als bevrijders worden gezien een machtsfactor van belang zijn. Verder werd gepleit voor betrokkenheid van de buurlanden bij de onderhandelingen, in het bijzonder Pakistan. Dat, en het voorstel om de veiligheid veel meer in handen van de Afghaanse militairen en politieagenten en ontwikkelingshulp te ontkoppelen van de NAVO-militairen, maakt duidelijk dat er een effectievere manier is om te helpen. Help de Afghanen; help onze jongens en meisjes: laat ze thuis komen.
