Verslag partijraad 1 mei 2021

Besluiten:

• Verslag partijraad 27 maart 2021 is vastgesteld
• Verslag Congres XXV 12 december 2020 is vastgesteld
• Procedure kiezen partijbestuur is vastgesteld
• Profielschetsen partijbestuur zijn gewijzigd vastgesteld
• Benoeming kandidatencommissie verkiezing partijbestuur en opdracht zijn akkoord
• Benoeming kiescommissie verkiezing partijbestuur is akkoord

11.00 - Voorzitter Jannie Visscher opent de partijraad

1. Opening en mededelingen
JV: Het is een belangrijke dag, te weten de dag van de arbeid. Vandaag staan we stil bij de verkiezing van een nieuw partijbestuur en kijken we vooruit naar de gemeenteraadsverkiezingen die volgend jaar plaatsvinden. Ook staan we stil bij waar we als partij nu heel druk mee bezig zijn. Allereerst de evaluatie van de laatste verkiezingen. Wetenschappelijk bureau heeft een analyse gemaakt en afdelingen zijn aan de slag gegaan met ene enquête. Aanstaande vrijdag partijbestuursvergadering, dan spreken we over de analyse van het wetenschappelijk bureau en die sturen we dan zo snel mogelijk naar de afdelingen.

Dit weekend verwachten we ook het rapport van de commissie die onderzoek heeft gedaan naar de verhoudingen met ROOD. We gaan daarover goede procesafspraken maken zodat iedereen zich goed kan voorbereiden op de partijraad waarin we dat advies zullen bespreken.

Dan als derde en laatste punt de actualisatie van ‘Heel de Mens’. Congres heeft ons opgedragen om dat de actualiseren. Dit zal uitmonden in een ideologisch congres op 22 oktober 2022. Dan zijn we 50 jaar. Ronald van Raak heeft een boek geschreven over de geschiedenis van de partij tot aan de vaststelling van ‘Heel de mens’.

2. Spreker: Sander Heijne
Lilian Marijnissen gaat in gesprek met Sander Heijne. Hij is historicus en onderzoeksjournalist die zich bezighoudt met de vraag waarom het gros van de gewone mensen de afgelopen decennia niet of nauwelijks hebben geprofiteerd van de enorme economische groei. Dit in tegenstelling tot bedrijven, topbestuurders en aandeelhouders die juist flink hebben geprofiteerd.

Het is de hoop en missie van Heijne dat er meer aandacht komt voor scheefgroei. Er heeft een verschuiving plaatsgevonden van geld naar mensen die al vermogen hadden. Heijne deelt zijn analyse en roept op om dit probleem bij de kern aan te pakken. Eerlijkere verdeling en een loon om van te leven. Vanuit de afgevaardigden worden nog enkele vragen gesteld die door Heijne worden beantwoord.

Het hele gesprek tussen Marijnissen en Heijne is hier terug te kijken: https://www.youtube.com/watch?v=4o3fYUop808

Voordat de partijraad overgaat tot bespreekpunten, geeft JV aan dat besluiten in één keer worden genomen aan het einde van de vergadering. Nu worden de agendapunten behandeld, later stemmen.

3. Vaststellen verslag 27 maart 2021
Er hebben zich geen insprekers gemeld op dit punt. De voorzitter concludeert dat hierover gestemd kan worden.

4. Vaststellen verslag Congres XXV 12 december 2020
Er hebben zich geen insprekers gemeld op dit punt. De voorzitter concludeert dat hierover gestemd kan worden.

5. Vaststellen procedure kiezen partijbestuur
Partijsecretaris Arnout Hoekstra: We bespreken een aantal onderdelen die belangrijk zijn om de verkiezing van een nieuw bestuur voor te bereiden. Afdelingen hebben een belangrijke rol in de organisatie van een nieuw partijbestuur.

Voor wat betreft de procedure zijn er twee punten die anders zijn dan de vorige keer. We kunnen nog niet met zekerheid zeggen of we bij de verkiezing van het bestuur weer fysiek bij elkaar kunnen komen. Het is zeer waarschijnlijk dat het een digitale verkiezing wordt. Voor het stemmen blijft het een voorwaarde dat diegene bij de ledenvergadering aanwezig is geweest en deel heeft genomen aan de beraadslaging.

Het andere punt is de evaluatie. Er komen vragen vanuit afdelingen of het wel eens in de twee jaar moet. Voor de komende verkiezing gaan we daar geen andere keuze in maken. Voorstel om na de verkiezing, eerste kwartaal 2022, te evalueren en te bepalen of we dat in de toekomst op dezelfde manier blijven doen.

Vanuit de afgevaardigden wordt er nu gereageerd.
Peter Dirks (Den Helder): Van mening dat de voorzitter van ROOD uit hoofd van de functie deel moet uitmaken van het partijbestuur. Joost van der Sluis (Delft): Vraag of het mogelijk is om al tijdens de ledenvergadering te stemmen.

AH in reactie op de afgevaardigden: Vraag van Peter Dirks betrekken bij het bespreken van de commissie die onderzoek heeft gedaan naar ROOD. Hoeft nu niet want gaat nu over personen van bestuursleden, niet de functies. Voorzitter van ROOD is nu altijd als gast aanwezig maar geen stemrecht. Kan anders maar dat kan later want die functie kan je toevoegen. Dan zal de partijraad dat later kunnen doen.

Meest wenselijk om stemming mogelijk te maken tijdens de vergadering. Nu aan het onderzoeken of dat mogelijk is. Uitgangspunt is dat stemmen sowieso op de avond zelf is.

6. Vaststellen profielschetsen partijbestuur
AH: Er zijn drie profielschetsen opgesteld (voorzitter, secretaris, algemeen bestuurslid). De profielschetsen zijn belangrijk voor de personen die overwegen zich te kandideren. Maar ze zijn ook belangrijk voor de commissie om bij de gesprekken te weten waar ze naar op zoek zijn en voor de leden om achteraf te kunnen toetsen.

Afgevaardigden reageren nu in eerste termijn.
Daan Brandenbarg (Groningen), Nils Müller (Zutphen) en Hans van Hooft (Nijmegen) wijzen erop dat in de profielschets van de voorzitter nu expliciet staat benoemd dat de partijvoorzitter niet de politiek leider is. Zij zijn van mening dat het zwaartepunt van het politiek leiderschap bij de afdelingen hoort te liggen en dus bij de partijvoorzitter. Stellen voor om dit te wijzigen. Enkele anderen geven aan dat er nu onduidelijkheid is ontstaan op dit punt, spreken zich erover uit of ondersteunen de oproep tot een stemming.

Joost van der Sluis (Delft) vindt het vreemd dat er een voorzitter wordt gekozen waarbij politiek profiel niet belangrijk is. Ook is van der Sluis van mening dat in de profielschets voor de voorzitter niet moet staan dat diegene voorzitter van de partijraad moet kunnen zijn omdat de vergadering haar eigen voorzitter kiest.

Er ontstaat een wisseling tussen Foppe de Haan (Zeist) en Hans van Hooft (Nijmegen) over de vrijheid die partijbestuursleden voelen om zich uit te spreken. Hierbij geeft de Haan aan dat die vrijheid beperkt is en zegt van Hooft dat hij die opmerking uitermate onterecht vindt.

AH in reactie op de afgevaardigden: Profielschets is op basis van huidige praktijk opgesteld. De verhouding partijvoorzitter/fractieleider is daarbij ook meegenomen. De huidige verdeling is volgens het partijbestuur goed. Je kan daar een andere keuze in maken maar dat lijkt het bestuur geen goede keuze. Zegt daarmee niet dat de politiek leider zomaar kan zeggen wat ze wil. Eens met Brandenbarg dat de partijraad het hoogste orgaan is. Daarom is de fractievoorzitter ook lid van de partijraad en het partijbestuur en is ze daarbij aanwezig.

Over of partijbestuursleden de vrijheid voelen om een eigen standpunt in te nemen zegt AH dat discussie goed is en dat het daar beter van wordt. Uiteindelijk is het de meerderheid die de richting bepaalt. Zo kan je een partij leiden en daar moet de partij ook van op aan kunnen.

AH geeft aan dat van der Sluis terecht zegt dat de partijraad haar eigen voorzitter kiest. Het klopt dat de partijraad daar iemand anders voor kan vragen. Maar het sluit elkaar niet uit. Dat het in profiel staat betekent niet dat die persoon het moet worden. Wel goed om dat mee te nemen in profiel zodat die persoon dat kan.

Nu de afgevaardigden in tweede termijn.
De afgevaardigden geven aan duidelijkheid te willen over de tekst m.b.t. politiek leiderschap. Aldo Schelvis (Leeuwarden) doet een tekstueel voorstel waarbij ‘met de politiek leider’ wordt vervangen door ‘samen met de fractievoorzitter’. Diverse sprekers sluiten zich hierbij aan en enkelen vinden juist de huidige tekst goed. Er is consensus dat dit duidelijker moet worden omschreven. Brandenbarg (Groningen) verduidelijkt dat de discussie over politiek leiderschap absoluut niet is bedoeld als wantrouwen richting de fractievoorzitter. Gaat om het wegnemen van onduidelijkheid.

AH in reactie op de tweede termijn van de afgevaardigden: Als de vraag is om die zin te veranderen dan is dat geen probleem want dat is tekstueel en niet inhoudelijk. Hoeft geen stemming over. Wil duidelijk maken dat de Kamerfractie er namens ons zit en niet alleen namens de kiezer. Zij hebben verklaard dat als de PR daarom vraagt, zij hun zetel inleveren. Zij zijn één van ons. AH stelt een redactionele verandering van de tekst voor om tegemoet te komen aan de inbreng van de partijraad.

JV in reactie op de bespreking en het voorstel van AH: stelt voor dat de tekst ‘politiek leider’ in de profielschets voor de voorzitter wordt vervangen door ‘fractievoorzitter Tweede Kamer’ en de gewijzigde profielschets zo in stemming te brengen. Duidelijk dat de PR het hoogste orgaan is. Voorzitters van de SP zetten lijnen uit en doen hun best om met z’n allen de goede kant op te gaan en doelen te bereiken.

Pauze

Bij terugkomst ziet de partijraad een video vanuit Raalte. Daar zijn nu SP’ers die de deuren bij langs gaan. Veel mensen zijn lid geworden sinds de verkiezingen. Juist daarom nu buurten en het gesprek aangaan.

7. Benoemen kandidatencommissie en vaststellen opdracht verkiezing partijbestuur
De partijraad wordt gevraagd om een commissie te benoemen die een voordracht gaat doen voor een nieuw bestuur aan de hand van de bijgevoegde opdracht. AH: Het is een groep leden die vanuit het hele land komt. Formeel doet het partijbestuur een voordracht voor een nieuw partijbestuur maar laat zij zich adviseren door een kandidatencommissie.

De volgende leden worden aan de partijraad voorgesteld om zitting te nemen in de commissie: Mariska ten Heuw (afdeling Hengelo, beoogd voorzitter), Eric van den Broek (afdeling Boxtel), Stefan Hugues (afdeling Venlo, regiovertegenwoordiger), Neeltje Peters (afdeling Amsterdam) en Boris Stil (afdeling Gouda).

Voorstel is om ze de opdracht mee te geven om met een voordracht te komen op basis van de profielschetsen. Er zijn twee belangrijke veranderingen in de procedure t.o.v. twee jaar geleden. Bij de laatste verkiezing wist het partijbestuur niet wie zich naast de voordracht nog meer hadden gekandideerd. Daarom vraagt de commissie nu aan kandidaten of het oké is dat die namen met het bestuur worden gedeeld als ze niet worden voorgedragen. Tweede punt is dat de commissie ook zelf op pad gaat en zelf gaat scouten. Dit was in het verleden ook zo. Waar het verschil nu in zit is de verduidelijking dat de kandidatencommissie ook na de aanmeldingstermijn, mocht dat in uitzondering nodig zijn, zelf verder gaat kijken en kandidaten gaat zoeken.

Reacties vanuit de afgevaardigden in eerste termijn.
Vanuit de partijraad worden vragen gesteld en opmerkingen geplaatst. Heidi Bouhlel (Landsmeer) en Anna de Groot (Zaanstreek) gaan in op kandidaten die niet worden voorgedragen. Zo wil Bouhlel graag bevestiging dat de optie ‘gaat akkoord met de hele voordracht’ geschrapt wordt van het biljet. Ook vraagt zij of er weg kan worden gelaten of iemand wel of niet als kandidaat is voorgedragen. De Groot geeft aan dat het als niet voorgedragen kandidaat wel erg lastig is om verkozen te worden en vraagt hoe daar mee om te gaan.

Foppe de Haan (Zeist) vindt dat het huidige bestuur geen rol moet spelen in de voordracht. André van Leeuwen (Smallingerland) reageert hierop en vraagt aan de Haan hoe volgens hem afdelingen dan om zouden moeten gaan met leden die naar voren stappen maar wellicht niet geschikt zijn.

AH reageert op de opmerkingen in eerste termijn: Geeft aan dat een voordracht vanuit het bestuur juist goed is. Als 32.000 leden zich moeten gaan verdiepen of 20 kandidaten wel of niet geschikt zijn dan is dat heel ingewikkeld. Dat is goed om uit te besteden aan partijgenoten die we vertrouwen om dat onderzoekswerk te doen en dat gesprek te voeren.

AH gaat er vanuit dat we digitaal moeten gaan stemmen. Moet gewoon per kandidaat. De niet voorgedragen kandidaten die hun kandidatuur handhaven staan natuurlijk gewoon op het stemformulier. Vraagt zich af het wel zo is dat niet gekozen kandidaten minder kans maken. Twee jaar geleden ook gezien dat het anders liep. Werd een niet voorgedragen kandidaat gekozen in plaats van een voorgedragen kandidaat. Natuurlijk hebben die kandidaten de mogelijkheid om aan te geven waarom zij verkozen zouden moeten worden.

Nu de afgevaardigden in tweede termijn.
Enkele afgevaardigden gaan nogmaals in op de verkiesbaarheid van kandidaten die niet zijn voorgedragen. Er is een oproep om op het stembiljet geen grafisch onderscheid te maken tussen wel/niet voorgedragen kandidaten. Er is ook een oproep om in het bestuur iedere provincie vertegenwoordigd te hebben. N.a.v. de opmerkingen van de Haan en van Leeuwen gaan enkelen in op de procedure waarmee zij lokaal een bestuur kiezen.

AH in reactie op opmerkingen in tweede termijn: Via de regiovertegenwoordigers zijn alle provincies al vertegenwoordigd in het bestuur. Sluit zich aan bij opmerkingen vanuit afdelingen dat leden gaan over het proces. Daarom stelt de partijraad vast wie er zitting neemt in de commissie en wat de opdracht is. Kan niet zo zijn dat kandidaten die niet zijn voorgedragen een achterstand hebben maar leden zien straks wel welke kandidaten er wel en niet zijn voorgedragen omdat veel leden vertrouwen stellen in de voordracht.

8. Benoemen kiescommissie kiezen partijbestuur
AH: De kiescommissie telt stemmen maar ziet er vooral op toe dat de verkiezing eerlijk en transparant verloopt. Eerder was de verkiezing op papier, nu digitaal. Tellen hoeft dus niet meer. Digitaal stemmen moet wel goed en transparant verlopen. Daar wordt een professioneel bedrijf voor ingehuurd. Belangrijk dat er een commissie is die toch meekijkt. Ook om te controleren of het in de afdelingen goed verloopt. Dat leden bijvoorbeeld alleen kunnen stemmen als ze bij de ALV zijn. Daar is de commissie voor nodig.

De volgende kandidaten worden voorgedragen als kiescommissie: Tim van Houten (voorzitter, voormalig hoofd SP-ledenadministratie), Bob Ruers (Sittard-Geleen, voormalig Eerste Kamerlid), Rik Janssen (Eerste Kamerlid), Meta Meijer (voormalig Eerste Kamerlid en voormalig regiovertegenwoordiger) en Baukje Breur-Hiemstra (afdelingsvoorzitter Veenendaal).

Reacties vanuit de afgevaardigden in eerste termijn.
Enkele afgevaardigden spreken hun steun uit voor de voordracht.

JV: Nu is alles besproken m.b.t. de verkiezing van een nieuw bestuur, straks gaan we daarover stemmen. Nu nog één inhoudelijk punt, namelijk de gemeenteraadsverkiezingen.

9. Stand van zaken deelname gemeenteraadsverkiezingen
AH: De voorbereiding in de afdelingen zelf is voor de gemeenteraadsverkiezingen erg belangrijk. Daar moet het gesprek plaatsvinden of ze er klaar voor zijn. Uiteindelijk is het partijbestuur dat namens de partij beslist of je wel of niet mee mag doen. Dit gebeurt aan de hand van voorwaarden die afgelopen december door de partijraad zijn vastgesteld.

Het partijbestuur wil zich daarover laten adviseren. De partijraad heeft een commissie samengesteld die daar naar gaat kijken. Mensen vanuit het hele land en vanuit verschillende functies. Er zijn afdelingen die sowieso niet meedoen, sommige zijn vanzelfsprekend van wel en over anderen is twijfel. We gaan kijken of we daar kunnen helpen/adviseren voor een stapje extra. De commissie gaat in tweetallen het gesprek aan. Vervolgens komt de commissie met een advies aan het partijbestuur. Zo komen we verantwoord tot een besluit over waar we wel en niet meedoen.

Afgevaardigden partijraad reageren in eerste termijn.
Er worden door afgevaardigden praktische vragen gesteld over wanneer het draaiboek richting de verkiezingen er komt en wat de rol van de afdelingscoach in dit proces is. Daan Brandenbarg (Groningen) of het wel nodig is om naast de huidige structuren nog een nieuwe commissie van 20 mensen op te richten. Ook de vraag waarom er niet meer afdelingsvoorzitters in de commissie zitten. Tijs Hardam (Rotterdam) schaart zich achter het punt dat er strikt moet worden gekeken naar of een afdeling er klaar voor is maar vraagt zich af waarom dat deze keer beter zou lukken dan de laatste keer.

AH in reactie op de eerste termijn: het draaiboek is er naar verwachting binnen twee weken en komt dan naar de afdelingen. Afdelingscoaches worden natuurlijk benaderd voor input. Richting Brandenbarg geeft AH aan dat juist de afstand van de commissie tot de afdelingen goed is om tot een advies te komen. Natuurlijk haalt de commissie veel informatie op bij de bestaande structuren. Richting Hardam zegt AH dat we nu strengere eisen stellen maar dat het nog geen garantie is voor succes. Komende vier jaar moeten we blijven investeren in de afdelingen.

Afgevaardigden partijraad reageren in tweede termijn.
Er worden door afgevaardigden meer praktische vragen gesteld. O.a. over wie er bij gesprekken met de commissie mogen zitten. Ook komt er een oproep om meer afdelingen mee te laten doen.

AH in reactie op tweede termijn: Eens dat we op meer plekken in raden moeten komen. Dat doen we niet door voorwaarden te versoepelen maar door te investeren in de afdelingen. Het werkproces van de commissie is niet in beton gegoten. Vooral goed kijken naar de situatie.

JV geeft nu aan dat op dit punt geen stemming nodig is en dat we nu eerst gaan stemmen over de andere besluitpunten.

Stemmingen

10. Afsluitende toespraak
Lilian Marijnissen spreekt de partijraad toe. Marijnissen vertelt hoe het neoliberalisme wankelt maar er nog steeds is. Ze geeft voorbeelden van hoe marktwerking en het neoliberale denken grote schade heeft toegebracht in de economie, zorg, het recht en aan de democratie. De moraal is weg en in de politiek wordt gesproken over mensen en niet met mensen. Er wordt veel gesproken over een nieuwe bestuurscultuur maar het lijkt alsof de politiek overgaat tot de orde van de dag. Marijnissen roept op om ervoor te zorgen dat dit niet gebeurt.

De hele toespraak is hier terug te kijken: https://www.youtube.com/watch?v=X63Rg5eRIqc&t=73s