Dagboek Rusland: Dag 2

SP-senator Tiny Kox leidt voor de Raad van Europa de waarneming van de Russische verkiezingen van 4 december. Voor sp.nl houdt hij een dagboek bij.

De leden van mijn delegatie druppelen binnen. Tegen elven zijn we met voldoende mensen om de eerste bijeenkomst te openen. Ik zeg dat we het als een hele eer moeten beschouwen dat we zijn uitgenodigd om de verkiezingen in het grootste land van de wereld te observeren. Maar ik waarschuw ook dat het een hele klus wordt. Zowel de voorbereidende gesprekken komende dagen als de verkiezingsdag zelf. Wie van plan was om een week vakantie te houden, is aan het verkeerde adres. Iedereen zegt er zin in te hebben. We hebben vervolgens een kennismaking met de waarnemers van de OVSE, de Organisatie Voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. Rusland is lid van die verdragsorganisatie alsook van de Raad van Europa. En daarmee verplicht het land zich om verkiezingen te houden die voldoen aan internationale standaarden. Aan ons om dat te gaan bekijken. De OVSE-delegatie wordt geleid door Petros Eftimiou uit Griekenland. Hij is de president van de parlementaire assemblee van de OVSE. Ik neem later op de dag de tijd om goed met hem door te praten hoe we onze samenwerking concreet vorm kunnen geven. Spreken met één stem lijkt ons voor iedereen beter. Dat geldt ook voor de samenwerking met Heidi Tagliavini, de speciale ambassadeur van de OVSE, die belast is met de lange termijnwaarneming. Ik trof haar al in Moskou begin november. Ze is uiterst deskundig, was actief in veel Europese landen, spreekt vloeiend Russisch en maakte veel indruk met haar diplomatieke doch openhartige rapport voor de Europese Unie over de oorlog tussen Georgië en Rusland. Vandaag neem ik de kans om opnieuw met haar bij te praten.

Tussen dat alles in ontmoet ik de vertegenwoordigers van de partijen die op 4 december op de kieslijst staan en dus kans maken op een of meer zetels in de Staatsdoema. Die telt in totaal 450 zetels, met een kiesdrempel van 7%. Nieuw is dat partijen die 5 of 6% scoren, één of twee zetels krijgen. Na deze verkiezingen wordt de kiesdrempel, met steun van alle partijen, verlaagd naar 5%, zoals in Duitsland. Nu nog niet dus. De laatste opiniepeilingen zeggen dat er vier partijen de kiesdrempel zullen halen: Verenigd Rusland, de Communistische Partij,de Liberaal-Democratische Partij en Eerlijk Rusland. Maar Jabloko, de Russische Patriotten en Rechtvaardige Zaak staan ook op de lijst, dus wie weet? Ik zit samen met mijn Griekse OVSE-collega de bijeenkomst voor. Een hele klus. Net als alle politici praten onze gasten graag en veel. En de parlementariërs in onze delegaties kunnen er ook wat van. Ik probeer iedereen ertoe te bewegen vooral het verkiezingsproces onder de loep te nemen. Wat er allemaal in de verkiezingsprogramma's staat is voor ons op dit moment minder relevant – hoewel het lezen ervan zeker interessant is, heb ik gemerkt. Ik hou nauwgezet in de gaten dat elke partij evenveel spreektijd krijgt. Er wordt op ons gelet, en dat is terecht. Na de politici is het woord aan een aantal vertegenwoordigers van de media. Die heb je in alle maten en soorten, pro en contra regering, publiek en privaat, met tegenstrijdige opvattingen en tegenstrijdige informatie. We moeten er gaandeweg maar wijs uit zien te worden. Daarvoor zijn we ook hier. Iedereen lijkt het er over eens dat voor de eerste keer het internet een rol van betekenis speelt bij de verkiezingen. Waartoe dat zal leiden, is minder duidelijk. De geplande ontmoeting met de voorzitter van de Kiesraad wordt zonder verdere verklaring afgezegd. Het lijkt een herhaling van mijn missie begin november. Ook toen verviel de vastgelegde afspraak. Pas na het einde van het officiële programma had ik toen een informeel gesprek met voorzitter Churov. Drie dagen later diende hij zijn klacht over mijn missie in. We zullen zien of er nu nog nader contact komt.

Aan avondeten kom ik niet toe. Niet erg want tussen de middag wordt hier al voldoende opgeschept, hoewel voor steeds meer Russen het avondeten nu ook het hoofdmaal aan het worden is, hoor ik van Tatiana van de Russische Doemadelegatie in de Raad van Europa. Gaandeweg gaan we overal wat meer op elkaar lijken. Kijken of dat ook voor de verkiezingen geldt.