‘Kroonjuweel’ De Graaf is plastic kermisjuweel
Minister De Graaf heeft vandaag een wetsvoorstel ingediend tot wijziging van het kiesstelsel. “Hij wil koste wat kost één kroonjuweel van D66 binnenhalen, maar wat hij presenteert is een plastic kermisjuweel,” zegt SP-Kamerlid Jan de Wit. “Het is een volstrekt onnodig en ook onzinnig voorstel dat alleen om opportunistische redenen wordt gesteund door CDA en VVD.”
Om de kloof tussen kiezer en gekozene te overbruggen, wil De Graaf de kiezer voortaan twee stemmen geven: één voor een landelijke kandidaat en één voor een regionale kandidaat. De Wit: “Dat partijen als D66 problemen hebben met de band tussen kiezer en gekozene, ligt niet aan het stelsel maar vooral aan die partijen. Die moeten klare taal gaan spreken, aansprekende kandidaten op de lijst zetten en leren hun woord te houden. Nu wordt er een soort districtenstelsel ingevoerd, maar dat is even onzinnig als overbodig: het kleine Nederland is in feite al één district.”
“De Graaf vervreemdt alleen maar meer kiezers van de politiek als hij een veel ingewikkelder kiesstelsel invoert. Ook zullen de kleinere partijen – vaak de smaakmakers in de politiek – er nauwelijks in slagen een kandidaat via het district in de Kamer te krijgen. Dit roept de vraag op of een SP- of ChristenUnie-kiezer zich vertegenwoordigd moet voelen door de districtskandidaat van de VVD die in zijn district gekozen is.”
“De Graaf wil één kroonjuweel binnenhalen, maar presenteert nu een plastic kermisjuweel. Buiten D66 heeft niemand om deze hervorming gevraagd. CDA en VVD stemmen toe uit opportunistische, machtspolitieke overwegingen en hebben tot het laatst toe bedenkingen gehad, en buiten de coalitie is er geen enkele steun. Bovendien bestaat het risico dat dit voorstel een opstapje is naar een echt districtenstelsel. Fractievoorzitters Van Aartsen (VVD) en Bos (PvdA) zijn daar voorstander van. Als het aan hen ligt, krijgen we een districtenstelsel met twee grijze middenpartijen. Dat levert hen misschien meer macht op, maar de opkomstcijfers zullen waarschijnlijk net zo laag worden als in landen met een districtenstelsel, zoals de VS en Groot-Brittannië. Is dat vooruitgang?”