Weeklog: Hoe sociaal wordt de Europese Unie?

De Brusselse ‘bubble’ is er vol van: de Europese Unie gaat sociaal worden. Van de voorzitter van de Europese Commissie, Juncker, weten we wat hij wil: de macht, ook op sociaal terrein. Inhoudelijk stelt het sociale gezicht van de Commissie weinig voor. Juncker wil bijvoorbeeld via een Europese ‘dienstenkaart’ de inspecties op beroepskwalificaties van mensen uit andere lidstaten versnellen, en daarmee nog moeilijker maken. Dat betekent dat dienstverleners uit lage lonen lidstaten nog gemakkelijker aan de slag kunnen in andere lidstaten. En de pensioenen wil Juncker graag overlaten aan de markt. Dat is allemaal slecht voor mensen die zich in Nederland zorgen maken. Het sociale gezicht van Juncker is tot nu toe dan ook behoorlijk asociaal.

Afgelopen zaterdag stond tijdens onze partijraad de vraag centraal, waar de spanningen in de Nederlandse samenleving toch vandaan komen. Is het werkelijk een kwestie van identiteit, van godsdienst en etnische afkomst? Nee, zei journaliste Roxane van Iperen, het is de onzekerheid bij mensen over hun basisvoorzieningen: zorg, onderwijs en werk. Mensen hunkeren naar een overheid die geen bungelbanen promoot of de publieke voorzieningen uitkleedt, maar die er voor ons allemaal is, die ons zekerheid geeft.

Zo’n overheid heeft op dit ogenblik last van Brussel. Het hele begrip flexwerk stamt uit de EU, al heette het daar ‘flexicurity’, van baan naar baan bungelen dus. De uitbuiting van mensen uit lage lonen landen is ook een idee van de EU: Bolkestein begon ermee als Eurocommissaris – gedetacheerden moesten overal in de EU aan de slag kunnen, maar dan wel met de sociale zekerheid en het pensioen van hun land van herkomst. Later besloot de EU dat inspecties tegen illegale praktijken okay zijn, maar de bedrijven niet teveel overlast mogen bezorgen. En nu komt er dus, als het aan de Europese Commissie ligt, een dienstenkaart uitgegeven door het land van herkomst, waar je als inspectie eigenlijk maar op moet vertrouwen. De Bulgaarse loodgieter of elektricien heeft de juiste papieren als Bulgarije dat zegt. Dat zal zeker niet leiden tot minder uitbuiting en verdringing, integendeel.

Mensen zijn hun zekerheid kwijtgeraakt en met overdracht van bevoegdheden aan meneer Juncker en de zijnen wordt het er allemaal niet beter op. Straks zou Nederland ook op dit terrein zomaar overstemd kunnen worden en gaat ‘Brussel’ bepalen hoe ons sociaal beleid eruit moet zien. Laten we hopen dat het zover niet komt. We gaan dat snel zien, want op 17 november moeten er tijdens een speciale ‘Sociale Top’ spijkers met koppen geslagen worden. Ik ben benieuwd naar de opstelling van de dan waarschijnlijk nieuwe Nederlandse regering: gaat die mensen in Nederland weer zekerheid geven of worden we overgeleverd aan Juncker en de zijnen? Het wordt buitengemeen spannend.