Weeklog: De wandelgangen van Brussel
De komende twee weken vinden in het Europees Parlement de hoorzittingen plaats van de kandidaat-Eurocommissarissen. In de media zul je vooral horen over de kandidaten die het moeilijk krijgen, zoals de Spanjaard Cañete die verantwoordelijk moet worden voor het klimaat- en energiebeleid, maar tot over zijn oren zelf in de olie zat, althans wat aandelenpakketten betreft. Wat je niet snel hoort, is wat er in de wandelgangen gebeurt. Zaken die daar gedaan worden, zijn voor de toekomst minstens zo belangrijk.
Binnen de politieke groepen in het Europees Parlement worden ware veldslagen geleverd. Wie mag namens de groep een vraag stellen? Waar zetten we met onze vragen op in? Binnen Verenigd Links, dat een los verband van nationale partijen is, kunnen we zelf onze vragen bedenken, maar ook bij ons is er een gevecht om de minuten spreektijd die de politieke groep krijgt toegewezen. Binnen andere groepen is er een nog strakkere coördinatie. De hoorzittingen bieden dan ook een goed inzicht in de vraag: welke Europarlementariërs doen ertoe (de vragenstellers zijn belangrijker dan de ‘backbenchers’) en wat zijn de prioritaire onderwerpen voor de groepen?
Minder transparant zijn de afspraken die je met de kandidaten kunt maken nog voordat de hoorzittingen zijn begonnen. Alle kandidaten bezoeken de woordvoerders en de voorzitters van de politieke groepen en in die 1-op-1 gesprekken kun je ze verlokken tot toezeggingen. Als woordvoerder van Verenigd Links in de interne marktcommissie en in de begrotingscontrolecommissie heb ik verschillende kandidaten in mijn kantoor mogen ontvangen. In elk gesprek heb ik voor de SP belangrijke thema’s opgebracht, zoals minder Europese bemoeizucht, toetsing van Europese wetten op hun sociale effecten, zoals op de tweedeling in de maatschappij, meer aandacht voor het MKB en transparantie. Op al die gebieden heb ik toezeggingen gekregen die ik natuurlijk (er waren getuigen bij) netjes bewaar en waar ik de kandidaten na hun benoeming aan zal herinneren.
Ook tijdens de hoorzittingen zullen Europarlementariërs natuurlijk proberen toezeggingen aan de kandidaten te ontlokken. Zoals indertijd aan Juncker die toezegde het lobbyregister verplicht te stellen voor lobbyisten in Brussel. De meeste toezeggingen zullen dan echter al achter de schermen gedaan zijn.
De wandelgangen zijn ook belangrijk bij zwakke kandidaten. Natuurlijk maakt het uit hoe je het er tijdens de hoorzitting van af brengt. Of er kandidaturen geweigerd worden, is echter een koehandel tussen vooral de grote politieke groepen: krijgt een christen-democratische kandidaat het moeilijk, dan kun je ervan op aan dat ook een sociaal-democraat en/of liberaal het moeilijk gaat krijgen. De hoorzittingen zelf zeggen daarbij dus niet alles. Het gaat om de schriftelijke evaluatie achteraf en daarbij wordt ieder woord achter gesloten deuren uitonderhandeld.
Het wordt de komende twee weken spannend, maar spannender achter de coulissen dan op het toneel. Ik ben benieuwd of het de media lukt achter de coulissen te kijken.
